70 χρόνια ύστερα από την υπογραφή του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, στις 26 Ιουνίου 1945, στον Άγιο Φραγκίσκο, και οι στόχοι του παραμένουν περισσότερο επίκαιροι παρά ποτέ: Ειρήνη και αφοπλισμός, δημοκρατία και ανάπτυξη, προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, εξουδετέρωση των απειλών κατά του ανθρώπινου είδους. Στην διάρκεια των 70 αυτών χρόνων ο ΟΗΕ λειτούργησε ως φορέας και θεματοφύλακας κοινών αξιών και ως διαμορφωτής μιας παγκόσμιας κοινής συνείδησης. Ως ο μοναδικός, σ’ εμβέλεια και κύρος, παγκόσμιος θεσμός ειρήνης και ισότιμης διεθνούς συνεργασίας των Λαών, ο ΟΗΕ κατέστησε εντελώς πρόδηλη την ανάγκη για αλληλεγγύη και διάλογο. Η αίγλη του αυτή προκύπτει, μεταξύ άλλων, και από το γεγονός ότι η συμμετοχή και η πρόσβαση στον ΟΗΕ θεωρείται πλέον ως η νομιμοποίηση της κρατικής αυτονομίας.
Η σημερινή επέτειος είναι αναμφισβήτητα ημέρα γιορτής. Παρά τις ποικίλες προκλήσεις και αντιξοότητες που αντιμετώπισε ο Οργανισμός στην 70ετή πορεία του, παρά τις κατά καιρούς απογοητεύσεις και αστοχίες, είναι γεγονός ότι ο ΟΗΕ συνέβαλε στην διατήρηση και εδραίωση της παγκόσμιας ειρήνης και ασφάλειας και στην διαμόρφωση πιο εξισορροπημένων σχέσεων μεταξύ των κρατών-μελών του.
70 έτη ύστερα από την ίδρυση του ΟΗΕ, καλούμαστε να επιβεβαιώσουμε την δέσμευσή μας στις αρχές και τα ιδανικά του Οργανισμού και την κοινή βούληση μας να εξακολουθήσουμε, μ’ ακόμη περισσότερη ζέση και αποφασιστικότητα, ν’ αγωνιζόμαστε γι’ αυτά. Ο στόχος παραμένει πάντα ίδιος: Ένας κόσμος όπου θα κυριαρχεί η ειρήνη, η δημοκρατία και η ευημερία για όλους. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε επέτειος από την ίδρυση του ΟΗΕ, πέρα από ευκαιρία εορτής και αναγνώρισης της προσφοράς του Οργανισμού στην Ανθρωπότητα, είναι και μία ευκαιρία για να ανανεώσουμε την αφοσίωσή μας στις αρχές και τις αξίες του Χάρτη του, το σεβασμό μας στο διεθνές δίκαιο καθώς και την αποφασιστικότητά μας να στηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις τον ΟΗΕ, ώστε να γίνει ακόμη πιο αποτελεσματικός.
Εντούτοις, όσο επίκαιρος παραμένει σήμερα ο Χάρτης του ΟΗΕ και οι στόχοι του, τόσο επίκαιρη παραμένει, δυστυχώς, και η λέξη «κρίση». Πανταχού παρούσα, δυστυχώς, ανά τον κόσμο, είτε λαμβάνει πολιτική, οικονομική, είτε ανθρωπιστική διάσταση -όπως, για παράδειγμα, το σημερινό οξύ προσφυγικό και μεταναστευτικό πρόβλημα που συνδυάζει και τις τρεις αυτές διαστάσεις- η κρίση πλήττει πάντα τους πιο αδύναμους. Και συνιστά υπόμνηση για τον Οργανισμό ότι έχει πολύ δρόμο μπροστά του ώσπου να εκπληρώσει την σημαντική αποστολή του, όπως περιγράφεται στο Προοίμιο και στο 1ο άρθρο του Χάρτη του.
Πράγματι, σήμερα ο ρόλος του ΟΗΕ εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά σημαντικός και κρίσιμος για την αντιμετώπιση παλαιών κρίσεων και νέων προκλήσεων. Ως ο μόνος πραγματικά παγκόσμιος θεσμός που χαίρει ενισχυμένης νομιμοποίησης, ο ΟΗΕ αρχίζει την έβδομη δεκαετία της ζωής του με το ύψιστο χρέος να διαχειρισθεί αποτελεσματικότερα τις ποικίλες σύγχρονες προκλήσεις και απειλές και ν’ αντιμετωπίσει αποφασιστικότερα τα αίτιά τους. Πολλώ μάλλον όταν όλοι μας γνωρίζουμε ότι, κατά την διάρκεια του προηγούμενου αιώνα, έχει αυξηθεί με ρυθμό γεωμετρικής προόδου ο αριθμός των διεθνών συμβάσεων, οι οποίες θέτουν συγκεκριμένους κανόνες, καλύπτοντας μιαν ευρεία σειρά από δραστηριότητες που προσδιορίζουν τις σχέσεις μεταξύ των κρατών, και όχι μόνον. Και τούτο, διότι αντικείμενο των ρυθμίσεων αυτών των κανόνων δεν είναι μόνον η προστασία των κρατών αλλά και η προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Αδιαμφισβήτητα, η αντιμετώπιση όλων των παραπάνω ζητημάτων προϋποθέτει συλλογική δράση, ειλικρινή και ισότιμο διάλογο και συνεργασία. Η Ελλάδα, πιστή στις αρχές και τα ιδανικά του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και διατηρώντας στενούς και μόνιμους δεσμούς με τον Οργανισμό, ως ιδρυτικό μέλος του, θα εξακολουθήσει να πράττει το καθήκον της, συμβάλλοντας με ζήλο στον κοινό αγώνα για την διασφάλιση της αξίας του Ανθρώπου, της ειρήνης και της ευημερίας για όλους τους Λαούς. Παράλληλα, η Ελλάδα θα συνεχίσει να συμμετέχει εποικοδομητικά στις εργασίες του ΟΗΕ και, ειδικότερα, στις διεργασίες για τον περαιτέρω εκδημοκρατισμό και την αναβάθμιση του ρόλου του, με απώτερο στόχο την ενίσχυση της ικανότητας του Οργανισμού να υπηρετεί πιστά το διεθνές δίκαιο και να προωθεί το όραμα των ιδρυτών του για έναν ειρηνικό και δίκαιο κόσμο. Ιδίως δε να επιβάλλει την τελική εφαρμογή των αποφάσεων της Γενικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Ασφαλείας, αφού η μη εφαρμογή τους συνιστά ένα θεσμικώς και πολιτικώς μεγάλο κι επώδυνο έλλειμμα, όπως αποδεικνύει το παράδειγμα της ανοχής ως προς την συνέχιση της παράνομης τουρκικής κατοχής τμήματος της Μαρτυρικής Κύπρου, ανεξάρτητου Κράτους και ισότιμου μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης.
Το διακύβευμα είναι φιλόδοξο, όπως φιλόδοξο θεωρήθηκε από κάποιους και το όλο εγχείρημα των Ηνωμένων Εθνών πριν από 70 χρόνια. Είναι όμως χρέος μας απέναντι στην ιστορία μας και, κυρίως, έναντι των μελλοντικών γενεών, να το αναλάβουμε και να το υπηρετήσουμε με συνέπεια και αυταπάρνηση.-
