Κύριε Δήμαρχε,

Σ’ αυτό τον Δήμο, που φέρει το ιστορικώς «βαρύ» όνομα μιας από τις πιο εμβληματικές μορφές της Εθνεγερσίας του 1821, του Γεωργίου Καραϊσκάκη, η έννοια της Ελευθερίας, υφ’ όλες της τις εκφάνσεις κι εκδοχές, αποκτά το πραγματικό της νόημα. Γι’ αυτό και ο επίζηλος τίτλος του Επίτιμου Δημότη που μου απονείματε, υπό την ιδιότητά μου ως Προέδρου της Δημοκρατίας, έχει για μένα έναν ιδιαίτερο συμβολισμό: Εκείνον της πηγής έμπνευσης αλλά και της παρακαταθήκης χρέους που πρέπει να με καθοδηγούν κατά την άσκηση των καθηκόντων μου καθ’ όλη την διάρκεια της θητείας μου, και όχι μόνον. Πολλώ μάλλον όταν, όπως θα τεκμηριώσω στη συνέχεια, εμείς οι Έλληνες οφείλουμε να υπερασπιζόμαστε την Ελευθερία όχι μόνον ως τρόπο ζωής, ο οποίος μας συνοδεύει κατά την ροή της μακραίωνης ιστορίας μας δοθέντος ότι μη Ελεύθερος Έλληνας συνιστά ιστορική contradictio in adjecto. Αλλά και ως υπαρξιακό, κυριολεκτικώς, αγαθό για ολόκληρη την Ανθρωπότητα ιδίως δε για την Ευρωπαϊκή μας Οικογένεια, το οποίο τελεί σήμερα πολλαπλώς εν κινδύνω.

I. Προηγουμένως όμως ας μου επιτραπεί να εξιστορήσω, συνοπτικώς, γιατί τούτος ο Τόπος συνιστά πραγματική «αετοφωλιά» Ελευθερίας, σμιλεμένη στο μοναδικό πέτρινο ανάγλυφο που ορθώνουν τ’ αγέρωχα Τζουμέρκα, με τον Αχελώο -τον Ασπροπόταμο- να ραίνει αδιαλείπτως και γι’ αμέτρητες χιλιετίες τ’ ασάλευτα ακροδάχτυλα των ποδιών τους.

Α. Λίγο δρόμο από εδώ, μετρά καρτερικά την ιστορική και θρησκευτική μας διαδρομή η Μονή Σέλτσου, ταγμένη να θυμίζει, κάθε 23 Αυγούστου, τα εννιάμερα από την Κοίμηση της Θεοτόκου. Χτισμένη ως μετόχι της Μονής Ροβέλιστας το 1697, η Μονή Σέλτσου αποτελεί τυπικό δείγμα μονόκλιτης καμαροσκεπαστής βασιλικής αθωνίτικου τύπου, που αγιογραφήθηκε υπέροχα από τον σεπτό ιερέα Νικόλαο και τα παιδιά του με «κρητική» τεχνοτροπία, η οποία παραπέμπει –φυσικά τηρουμένων των αναλογιών- στις ρίζες που έθρεψαν το αθάνατο ζωγραφικό «δένδρο» του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.

Β. Όμως η ιστορική μοίρα επέλεξε η Μονή Σέλτσου να γίνει γνωστή στο διηνεκές όχι τόσο ως εκκλησιαστικό μνημείο, αλλά ως μνημείο Ελευθερίας.

1. Μετά την συνθήκη της 12ης Δεκεμβρίου 1803, όταν το Κακοσούλι ύστερα από την εποποιία που έγραψε το Κούγκι παραδόθηκε στον Αλή Πασά, οι Σουλιώτες άρχισαν να εγκαταλείπουν την εστία τους για να ζήσουν ελεύθεροι. Τα Χριστούγεννα του 1803 ανέβηκαν στη Μονή Σέλτσου 1148 Σουλιώτες, υπό την ηγεσία των Κίτσου και Νότη Μπότσαρη, που μαζί με άλλους κατατρεγμένους της περιοχής έφτασαν τον αριθμό των 1400 ψυχών, από τους οποίους μόνον οι 500 ήταν ικανοί να φέρουν όπλα.

2. Από τις 12 Ιανουαρίου 1804 οι οχυρωμένοι στη Μονή Σέλτσου Σουλιώτες και άλλοι άρχισαν να υφίστανται την πολιορκία του Αλή Πασά, στου οποίου το στράτευμα συμμετείχαν, δυστυχώς, και Έλληνες μισθοφόροι του. Η αντίσταση υπήρξε, κυριολεκτικώς, ηρωϊκή, όπως μαρτυρούν μεταξύ άλλων ο «Σιδερένιος», ο σιδηρούς Σταυρός που έμπηξαν οι αγωνιστές στο σημείου όπου δόθηκε η κυριότερη νικηφόρα μάχη, καθώς και «το πήδημα της καπετάνισσας», απ’ όπου ρίχθηκε στον γκρεμό ως σύμβολο Ελευθερίας και Αυτοθυσίας η Λένω Μπότσαρη.

3. Οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» της Μονής Σέλτσου άντεξαν, μεσ’ από αμέτρητες κακουχίες, επί τρίμηνο. Στις 21 Απριλίου 1804 η Μονή Σέλτσου έπεσε, δυστυχώς ύστερα από την προδοσία κάποιου Γιώργου Κύργιου. Αν αναφέρω το βδελυρό όνομά του είναι διότι εμείς, οι Έλληνες, οφείλουμε να μην ξεχνούμε τους εθνοπροδότες, όπως ο Εφιάλτης, αφού η προδοσία είναι, δυστυχώς, διαχρονικό σαράκι στα θεμέλια του Έθνους μας, του οποίου η μνήμη πρέπει να μας συνοδεύει για ν’ αποφύγουμε στο μέλλον την ολέθρια επανεμφάνισή του.

4. Στην άνιση φονική μάχη της Μονής Σέλτσου άλλοι Σουλιώτες σκοτώθηκαν, άλλοι αιχμαλωτίσθηκαν –όπως ο Νότης Μπότσαρης, η γυναίκα του Χριστίνα και τα παιδιά του Κίτσου Μπότσαρη Κωνσταντίνος, Δέσποινα και Αγγελική- και άλλοι, για να μην πέσουν στα χέρια του εχθρού, γκρεμίσθηκαν αυτοβούλως σε βάραθρο 300 μέτρων, αφήνοντας τα κορμιά τους στον Αχελώο και αναδεικνύοντας την Μονή Σέλτσου σε νέο, περισσότερο πολύνεκρο, Ζάλογγο.

5. Μ’ αυτόν τον ηρωικό τρόπο η Μονή Σέλτσου ολοκληρώνει την τριλογία των θυσιών των Σουλιωτών που ακολούθησαν μετά την ιστορική «έκρηξη», την οποία σηματοδότησε το απαράμιλλο Κούγκι. Η Ιστορία των Ελλήνων κλείνει λοιπόν ευλαβικά στα σπλάχνα της το αίμα που χύθηκε στο Ζάλογγο, στην Ρηνιάσσα και στην Μονή Σέλτσου, θυσία στο Βωμό της Ελευθερίας, υπό την πιο αγνή και διδακτική για τις επόμενες γενιές έκφρασή της.

II. Όντας λοιπόν κληρονόμοι μιας τέτοιας, πρωτόγνωρης, παράδοσης Ελευθερίας, εμείς οι Έλληνες οφείλουμε να μην λησμονούμε, στο διηνεκές, ότι η Ελευθερία ουδέποτε είναι δεδομένη. Όλως αντιθέτως, αποτελεί εύθραυστο αγαθό, του οποίου η πιστή και άνευ όρων υπεράσπιση συνιστά στοιχειώδες Εθνικό Χρέος.

Α. Πρωτίστως χρέος το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ανά τους αιώνες πορεία του Ελληνισμού. Διότι το Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα και η Δημοκρατία που ενέπνευσε καταδεικνύει ότι η Ελευθερία δεν είναι μόνον ιδανικό αλλά, κυρίως, τρόπος ζωής από τον οποίον εξαρτάται τόσον η επιβίωση του Έθνους μας όσον και η δύναμή του για νέες δημιουργίες. Αφού μόνον η Ελευθερία μπορεί να υπηρετήσει αποτελεσματικώς την αξία και την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας του Έλληνα και, εν γένει, του Ανθρώπου.

Β. Πλην όμως αυτή η νομοτελειακή σύνδεση της Ελευθερίας με τον Άνθρωπο γενικότερα, δείχνει και τον δρόμο τον οποίο πρέπει ν’ ακολουθούμε για να συμβάλλουμε, στο μέτρο που μας αναλογεί ιστορικώς, αφενός στην ομαλή και ειρηνική εξέλιξη της Ανθρωπότητας και, αφετέρου, στην υπεράσπιση του «Κοινού των Ευρωπαίων», της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην πορεία προς την τελική της ενοποίηση.

1. Στο πλαίσιο της Διεθνούς Κοινότητας, κατ’ εξοχήν δε της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σήμερα η Ελευθερία διατρέχει θανάσιμους κινδύνους. Κυριότεροι απ’ αυτούς είναι:

α) Πρώτον η τρομοκρατία, ιδίως η τζιχαντιστική, η οποία διαπράττει εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας και σπέρνει τον φόβο. Ας μην ξεχνάμε ότι ο φόβος είναι ο κυριότερος εχθρός της Δημοκρατίας. Κι έναντι του φόβου η Ελευθερία και η «δίδυμη» αδελφή της, η Δημοκρατία, έχουν χρέος ν’ απαντήσουν υπό όρους ανυποχώρητης υπεράσπισης του Ανθρωπισμού, της Αλληλεγγύης και της Κοινωνικής Δικαιοσύνης.

β) Και, δεύτερον, η «επέλαση» της άναρχης οικονομικής παγκοσμιοποίησης, η οποία επιχειρεί να επιβάλλει την επικυριαρχία του «οικονομικού» επί του «θεσμικού», δηλαδή την χωρίς δημοκρατικώς νομιμοποιημένους κανόνες επικράτηση των «αθέμιστων» αγορών επί των δημοκρατικώς νομιμοποιημένων κρατικών, lato sensu, οργάνων. Και το χειρότερο είναι ότι αυτή η «εκστρατεία» επικυριαρχίας οδηγεί, καταφανώς και αποδεδειγμένως, στην αχαλίνωτη διεύρυνση των ανισοτήτων, οι οποίες υπονομεύουν τα θεμέλια του κοινωνικού ιστού και προοιωνίζονται καταστροφικές κοινωνικές εκρήξεις.

2. Κατά τούτο λοιπόν εμείς, οι Έλληνες, υπερασπιζόμενοι ανιδιοτελώς το αγαθό της Ελευθερίας, δείχνουμε το δρόμο προς την Διεθνή Κοινότητα και, κυρίως, προς τους Εταίρους μας εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να υπερασπισθούμε την κοινή μας ρίζα, τον Άνθρωπο, τόσον ως συνεκτικό κρίκο της Ανθρωπότητας όσο και ως πυλώνα του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος. Διότι οφείλουμε να θυμόμαστε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργήθηκε από τους ιδρυτές της, μετά τον εφιάλτη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, ως οχυρό που ουδέποτε θα πέσει από επιθέσεις οι οποίες ανακαλούν στη μνήμη μας τις φρικτές εμπειρίες της ναζιστικής και της φασιστικής θηριωδίας.

Κύριε Δήμαρχε,

Αφήνω, ως Επίτιμος Δημότης του Δήμου σας, τις αδούλωτες βουνοκορφές των Τζουμέρκων κλείνοντας στην ψυχή μου, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ένα κορυφαίο δίδαγμα: Το Έθνος μας, το Έθνος των Ελλήνων ή θα υπερασπισθεί, δίχως ίχνος συμβιβασμού, την Ελευθερία ή δεν πρόκειται ν’ αρθεί στο επιβαλλόμενο ύψος των περιστάσεων, τόσον ως κληρονόμος της αρχαίας παρακαταθήκης του όσον και ως μέλος της Διεθνούς Κοινότητας και ισότιμος Εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να είσθε βέβαιος ότι το δίδαγμα αυτό θα είναι δείκτης πορείας κατά την επιτέλεση της αποστολής μου.-