«Κύριε Δήμαρχε,
Με βαθιά συγκίνηση αλλά με ανάλογο αίσθημα ευθύνης και χρέους αποδέχομαι τον εξαιρετικά τιμητικό τίτλο του Επίτιμου Δημότη της ιστορικής Καρπάθου. Επειδή δε η ύψιστη αυτή τιμή επιδαψιλεύεται όχι στο πρόσωπό μου αλλά στον θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας, σπεύδω να σας διαβεβαιώσω ευθύς εξ αρχής ότι ο τίτλος του Επίτιμου Δημότη της Καρπάθου θα είναι εφεξής βασικός δείκτης πορείας κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων μου. Δείκτης πορείας του οποίου οι συντεταγμένες προσδιορίζονται από την αποφασιστικότητα και την απαράμιλλη γενναιότητα των κατοίκων του Νησιού σας που, πριν από 72 χρόνια, έδωσαν, με την επανάστασή τους εναντίον των κατακτητών, μήνυμα Ελευθερίας κι Εθνικής υπερηφάνειας. Κι εδώ επιτρέψατέ μου ν’ αναφερθώ, εν συντομία φυσικά, στην ιστορία της Καρπάθου και στα διδάγματα τα οποία μας κληροδοτεί:
I. Δεν είναι τυχαίος ο θρύλος που θέλει τους πρώτους κατοίκους του Νησιού σας να «κλέβουν» τους θεούς του Ολύμπου και να τους εγκαθιστούν εδώ, διότι δείχνει ότι ήταν τέτοια η αγάπη για τον Τόπο τους ώστε τον θεωρούσαν ως ιδανική κατοικία ακόμη και για θεούς. Τούτο εξηγεί και το ότι οι μακρινοί πρόγονοί σας ονομάσθηκαν Αρπάθεοι, λέξη που στην συνέχεια μετατράπηκε σε Καρπάθεοι και, στο τέλος, Καρπάθιοι, εξ ου και Κάρπαθος.
Α. Ευλόγως, λοιπόν, η Κάρπαθος είναι, κατά την μυθολογία, πατρίδα του τιτάνα Ιαπετού, επίσης δε τόπος γέννησης του Πρωτέα και ανατροφής της Αθηνάς καθώς και γη όπου έζησε μέρος της ζωής του ο Προμηθέας. Ο Όμηρος ονομάζει το νησί Κράπαθο, σύμφωνα με αναφορά που υπάρχει στα Γεωγραφικά του Στράβωνος.
Β. Η Κράπαθος ήταν αρχικώς υπό Μινωική επιρροή. Μετά το 478 π.Χ. όμως, η Κάρπαθος έγινε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας, όπως φαίνεται από τους φόρους που πλήρωναν οι πόλεις της στο Συμμαχικό Ταμείο. Το 404 π.Χ., με την λήξη του Πελοποννησιακού πολέμου, υποτάσσεται στους Σπαρτιάτες αλλά, ύστερα από τη ναυμαχία της Κνίδου (394 π.χ.), επανέρχεται στους Αθηναίους και αργότερα γίνεται μέλος της δεύτερης Αθηναϊκής Συμμαχίας.
II. Παρά την πολυτάραχη ιστορία του Νησιού, το οποίο πέρασε διαδοχικά στα χέρια των Ρωμαίων, των Βυζαντινών, των Γενοβέζων Ανδρέα και Λουδοβίκου Μορέσκο, της Ενετικής οικογένειας Κορνάρο, των Οθωμανών Τούρκων -ενώ στα χρόνια του Μεσαίωνα ονομαζόταν Σκαρπάντο (Scarpanto)- το εθνικό φρόνημα των Ελλήνων κατοίκων του παρέμεινε πάντοτε ακμαίο και ανυπότακτο.
Α. Κορυφαία εκδήλωση έξαρσης αυτού του εθνικού και πατριωτικού αισθήματος, στην κυριολεξία έκρηξης Ελευθερίας, αποτέλεσαν τα γεγονότα της 5ης Οκτωβρίου 1944. Όταν, ξεκινώντας από το χωριό Μενετές, το απελευθερωτικό κίνημα κατά των Ιταλών κατακτητών απλώθηκε σ’ όλο το Νησί και οδήγησε στην ήττα τους κι εκδίωξή τους.
Β. Όπως προκύπτει από σημαντική γραπτή μαρτυρία του άξιου τέκνου της Καρπάθου, Καθηγητή της Λαογραφίας στο ΕΚΠΑ, κ. Μηνά Αλεξιάδη, δημότες των Μενετών και της Αρκάσας συνήλθαν, την 5η Οκτωβρίου 1944, στον Ιερό Ναό της Παναγίας, στον βράχο των Μενετών και προ του κινδύνου και της λιμοκτονίας, αφού οι Ιταλοί τους άρπαζαν τις σοδειές τους, επαναστάτησαν. Οι Μενετές έγιναν το «Σούλι» της Καρπάθου, αφού εκεί υψώθηκε η Γαλανόλευκη, στη θέση της ιταλικής σημαίας. Όμως όλοι οι Καρπάθιοι πρόγονοί σας, απ’ όλα τα χωριά και κάθε γωνιά του νησιού, έδωσαν το δικό τους μαχητικό παρών στον αγώνα και συνέβαλαν στην Απελευθέρωσή του οκτώ, μάλιστα, μήνες νωρίτερα από τ’ άλλα νησιά του Δωδεκανησιακού συμπλέγματος.
Γ. Τέλος, όπως είναι γνωστό, την 8η Οκτωβρίου 1944 οι Καρπάθιοι απέστειλαν μια βάρκα, την «Ιμμακολάτα», για να μεταφέρει στους συμμάχους το χαρμόσυνο μήνυμα της ελεύθερης Καρπάθου. Ενώ η απελευθέρωση του νησιού ολοκληρώθηκε την 11η Οκτωβρίου του ίδιου έτους με την παράδοση, στο Απέρι, όλων των ιταλικών εξουσιών προς την πενταμελή Πανκαρπαθιακή Επαναστατική Επιτροπή, που είχε αναλάβει την δέσμευση και την ευθύνη της προστασίας της ζωής, της τιμής και της περιουσίας όλων των Ιταλών στρατιωτικών και πολιτών. Αξίζει να σημειωθεί εν προκειμένω ο σεβασμός που επέδειξαν οι Έλληνες νικητές προς τους ηττημένους, σε συμμόρφωση όχι μόνο προς τις επιταγές του Διεθνούς Δικαίου του Πολέμου αλλά και προς τις προαιώνιες ανθρωπιστικές αρχές του Πολιτισμού μας.
Κύριε Δήμαρχε,
Σας διαβεβαιώ ότι, επιστρέφοντας από την Κάρπαθο, θα φέρω στις «αποσκευές» μου όχι μόνο τις αναμνήσεις της υπέροχης φιλοξενίας σας αλλά, κυρίως και πρωτίστως, την διαρκή εγρήγορσή μου να φανώ αντάξιος της μεγάλης τιμής που σήμερα μου επιφυλάξατε, ανακηρύσσοντάς με συντοπίτη σας. Η Κάρπαθος, με την ηρωική παράδοση συνεχών αγώνων και θυσιών υπέρ της Ελευθερίας της Πατρίδας μας, υπενθυμίζει και θα υπενθυμίζει πάντα στην πολιτική, οικονομική και πνευματική Ηγεσία του Τόπου μας την αυτονόητη οφειλή της να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και των προκλήσεων, τις οποίες αναδεικνύουν ιδίως οι τωρινοί δύσκολοι καιροί.
Σας ευχαριστώ θερμώς».
