Πριν από 22 χρόνια έφευγε μια παιδική ζωή, η ζωή του Ανδρέα, και στη θέση της άνθησε ένα χαμόγελο, «Το Χαμόγελο του Παιδιού». ‘Ένα χαμόγελο που μεταδόθηκε σε εκατομμύρια παιδιά (και πολύ παραπάνω, αν συλλογισθούμε ότι κάθε παιδί δίπλα του έχει και άλλους). Άρα ένα χαμόγελο το οποίο, στην κυριολεξία, έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις για τα δεδομένα του Τόπου μας. Στην αρχή δεν καταλάβαμε την σημασία του. Και δεν την καταλάβαμε γιατί αυτό το χαμόγελο άνθησε σε εποχές, που ήταν «εύκολες» για τον Τόπο ή που νομίζαμε ότι ήταν «εύκολες» για τον Τόπο, όπως συμβαίνει, δυστυχώς, σε περιόδους που θεωρούμε ότι τίποτα δυσάρεστο δεν πρόκειται να συμβεί, ακολουθώντας αυτή την «φιλισταϊκή» αντίληψη που έχουμε να θεωρούμε ότι όλα θα πάνε καλά. Τα πράγματα δεν πήγαν καλά. Και ξέρουμε πολύ καλά ότι σήμερα αυτό που μας λείπει, από όλη την κοινωνία και ιδίως από τα παιδιά, από του νέους, είναι το χαμόγελο.

Για αυτό λέω ότι σήμερα καταλαβαίνουμε την σημασία αυτού του χαμόγελου, σήμερα που ζούμε την εποχή της εθνικής μας μελαγχολίας. Και όχι μόνο εμείς οι Έλληνες, αλλά και άλλοι λαοί. Σήμερα καταλαβαίνουμε πόσο πολύτιμο είναι αυτό το χαμόγελο. Για αυτό τόσος κόσμος, και όχι φυσικά μόνο εγώ -κάτι που έκανα κατά χρέος, σας διαβεβαιώνω- συμπαριστάμεθα στον Κώστα, κυρίως σήμερα που και αυτός περνά μια πραγματική δοκιμασία.

Θέλω να τονίσω επίσης, ότι αυτή την προσπάθεια -η οποία έγινε με το «Χαμόγελο του Παιδιού», αυτό το χαμόγελο- που όπως είπα σήμερα το έχουμε πολύ περισσότερο ανάγκη για αντιμετωπίσουμε ένα μέλλον όπου πρέπει να σταθούμε όρθιοι και ιδίως για τις νέες γενιές, αυτές που έχουν πληγεί πολύ περισσότερο, αυτή την προσπάθεια ο Κώστας την πήρε πάνω μόνος του. Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή προσπάθησε να την μεταλαμπαδεύσει σε άλλους, ακριβώς γιατί είναι ένας σεμνός άνθρωπος, ένας ταπεινός άνθρωπος. Γιατί μόνο οι ταπεινοί άνθρωποι –και το ξέρετε πολύ καλά- έχουν την δύναμη να δίνουν. Ταπεινότητα είναι η βασική ιδιότητα την οποία πρέπει να έχει εκείνος, ο οποίος δίνει ανιδιοτελώς. Γρήγορα κατάλαβε, ότι ορισμένοι που τον περιέβαλλαν είτε δεν πίστευαν σ΄ αυτό που έκανε, είτε ήθελαν να το αξιοποιήσουν για τους δικούς τους λόγους. Και αναγκάστηκε να το πάρει επάνω του. Και εκεί ακριβώς, έχει διανύσει μια μεγάλη πορεία. Δεν την θέλησε, την πήρε ακριβώς για να έχει αυτή η προσπάθεια το όραμα του Ανδρέα μέσα και το όραμα όλων εκείνων των παιδιών που σήμερα, το τονίζω και πάλι, έχουν περισσότερη ανάγκη.

Ο κύριος Σπύρος Χαριτάτος πριν από λίγο–ο φίλος ο Σπύρος, κι αυτόν τον ξέρω χρόνια ολόκληρα και έχουμε κάνει ατέλειωτες συζητήσεις πάνω σ΄ αυτά τα θέματα, που σήμερα εδώ έρχονται στην επιφάνεια- ανέδειξε κάτι, το οποίο το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό και μ΄ αυτό θέλω να κλείσω. Με την ευκαιρία της τωρινής κατάστασης και του μέλλοντος του «Χαμόγελου του Παιδιού» και όλων εκείνων των οργανώσεων που άνθησαν -γιατί πρέπει να σας πω ότι αυτό το «Χαμόγελο» κι αυτό το λουλούδι που άνθησε με το θάνατο του Ανδρέα, αυτό απέκτησε και πολλά άλλα λουλούδια- τόνισε προηγουμένως λοιπόν ο Σπύρος ότι όταν ξεκίνησε ο Κώστας -ιδίως μόνος του πια, χωρίς να ζητάει την βοήθεια άλλων- την όλη αυτή προσπάθεια, υπήρξαν πολλοί που σκέφτηκαν, «γιατί το κάνει αυτό;»

Εδώ θέλω να σας εξομολογηθώ, ότι εμένα, που τον ζούσα τότε και γνώριζα όλες αυτές τις εντός εισαγωγικών «υποψίες», δεν με εξέπληξε αυτό, απλά με πίκρανε. Γιατί δείχνει μια παθολογική κατάσταση που έχουμε. Διότι πρέπει και τα καλά της κοινωνίας μας να τα ομολογούμε, αλλά πρέπει κυρίως να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας για να τα διορθώσουμε. Δυστυχώς είμαστε μια κοινωνία που σε πολλές περιπτώσεις φειδωλευόμαστε τον έπαινο από φθόνο ή τον σπαταλούμε από ιδιοτέλεια. Τον φειδωλευόμαστε από φθόνο γιατί δεν θέλουμε να ομολογήσουμε ότι κάποιος είναι καλύτερος από εμάς, κάποιος έχει μεγαλύτερη δύναμη προσφοράς. Και σπαταλούμε τον έπαινο από ιδιοτέλεια, γιατί τον δίνουμε εκεί που πιστεύουμε ότι μπορούν να μας τον ανταποδώσουν. Είναι μεγάλο το ελάττωμα αυτό, αφού μέσα από αυτό ισοπεδώνονται οι άνθρωποι και η προσωπικότητά τους. Δεν καταλαβαίνουμε πόση σημασία έχει, να στηριχθούμε σ΄ εκείνους που θέλουν να δώσουν γιατί έχουν το ανάλογο περίσσευμα ψυχής.

Αυτό το περίσσευμα ψυχής ανήκει στον Κώστα, ανήκει σε όλους εκείνους τους οποίους δεν ξέρουμε μέσα από το «Χαμόγελο του Παιδιού», που έχουν αγωνισθεί όλα αυτά τα χρόνια. Ανήκει στον Κώστα που αγωνίζεται και παίρνει δύναμη ακόμα κι αυτές τις κρίσιμες ώρες της αρρώστιας του. Και θέλω να τονίσω τούτο: Ότι αυτό που κάνει τούτες τις κρίσιμες ώρες είναι ένα παράδειγμα για όλους μας, γιατί αυτή η κοινωνία που χειμάζεται, ιδίως τα τελευταία χρόνια, που κινδυνεύει από ρήξη του ιστού της, αυτή η κοινωνία, αν σταθεί όρθια, θα σταθεί ακριβώς γιατί υπάρχουν δυνάμεις ανιδιοτελούς προσφοράς. Είναι μια ένωση όλων εκείνων των δυνάμεων τούτου του Τόπου, που αντιλαμβανόμενες τι είναι εκείνο που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, ξέρουν ότι πρέπει όλοι μαζί να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και κυρίως να αναγνωρίσουμε σε καθένα αυτό που πραγματικά του ανήκει. Όταν το καταλάβουμε θα αντιληφθούμε ότι αυτό είναι μία μεγάλη αρετή. Και για εμάς, τους Έλληνες, είναι εθνική αρετή, αφού δεν είμαστε πολλοί και έχουμε να αντιμετωπίσουμε μεγάλους κινδύνους. Κι αυτούς τους κινδύνους μόνο ενωμένοι μπορούμε να τους αντιμετωπίσουμε. Αλλά τούτο θα συμβεί όταν ξεπεράσουμε το Εγώ μας και στο λεξιλόγιό μας μπει επιτέλους πολύ περισσότερες φορές το Εμείς.

Συγχαρητήρια Κώστα, καλή δύναμη, θα είμαστε κοντά σου.

Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΒΑΛΙΑ ΚΑΡΠΟΥΖΗ