Κύριε Δήμαρχε,

Σας ευχαριστώ θερμώς για την μεγάλη τιμή την οποία σήμερα -και μάλιστα κατά την μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης, την εορτή της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος-  μου περιποιείτε, υπό την ιδιότητά μου ως Προέδρου της Δημοκρατίας, απονέμοντάς μου τον τίτλο του Επίτιμου Δημότη Τριφυλίας. Ενός Τόπου με λαμπρή ιστορία αγώνων υπέρ της Πατρίδας και της Ελευθερίας, που χάνεται στα βάθη των αιώνων, αλλά και με μεγάλη πολιτισμική κληρονομιά, από την αρχαιότητα ως την εποχή μας.

Ι. Γι’ αυτόν τον λόγο επιτρέψατέ μου, ξεκινώντας την ομιλία μου, ν’ αναφερθώ, φυσικά δι’ ολίγων, στην μακραίωνη και ένδοξη παρουσία των προγόνων σας σε τούτη την πανέμορφη γωνιά της Μεσσηνιακής γης:

Α. Τ’ όνομά της η Κυπαρισσία το οφείλει κατ’ άλλους μεν στα πολλά κυπαρίσσιά της, που πυκνά την κύκλωναν στην χαραυγή  της ιστορίας της, κατ’ άλλους δε στον Κυπάρισσο, τον γιο του Μινύα.

1. Σύμφωνα με τον μύθο πάντα, ο Κυπάρισσος υπήρξε καλός κυνηγός και φίλος του θεού της μουσικής και του φωτός, του Απόλλωνος. Κάποτε, στην διάρκεια ενός κυνηγιού, αυτός σκότωσε ένα ελάφι. Και από τότε, μελαγχόλησε. Πριν πεθάνει, τον λυπήθηκαν οι θεοί και άκουσαν τις παρακλήσεις του. Τον έκαναν κυπαρίσσι.
2. 2. Στην Κυπαρισσία λατρευόταν τότε, πλην του Απόλλωνος, και η θεά της σοφίας, ηΑθηνά. Η λατρευόμενη μάλιστα στην Κυπαρισσία Αθηνά, είχε και την επωνυμία «Κυπάρισσος» ή «Κυπαρισσία» Αθηνά. Ο ναός της θεωρείται ότι βρισκόταν στην θέση του σημερινού ναού της Αγίας Τριάδας. Ενώ ο ναός του Απόλλωνος πρέπει να ήταν εκεί που υπάρχει σήμερα το εκκλησάκι του καβαλάρη Αη-Γιώργη, κοντά στην είσοδο του σιδηροδρομικού σταθμού. Επίσης, εδώ λατρευόταν και ο θεός Διόνυσος.
3. Κατά τα ομηρικά χρόνια, η Κυπαρισσία ονομαζόταν «Κυπαρισσίεντας». Πράγματι, τις πρώτες αναφορές στον Κυπαρισσίεντα τις εντοπίζουμε στους στίχους του Ομήρου:

…Οἳ δὲ Πύλον τ’ ἐνέμοντο καὶ Ἀρήνην ἐρατεινὴν
καὶ Θρύον Ἀλφειοῖο πόρον καὶ ἐΰκτιτον Αἰπὺ
καὶ Κυπαρισσήεντα καὶ Ἀμφιγένειαν ἔναιον
καὶ Πτελεὸν καὶ Ἕλος καὶ Δώριον, ἔνθά τε Μοῦσαι
ἀντόμεναι Θάμυριν τὸν Θρήϊκα παῦσαν ἀοιδῆς
Οἰχαλίηθεν ἰόντα παρ’ Εὐρύτου Οἰχαλιῆος… (B 591-596)

4. Ο Κυπαρισίεντας ανήκε στο βασίλειο της Πύλου, του βασιλιά Νέστορα. Συμμετέσχε, μάλιστα, στον Τρωϊκό Πόλεμο, αποστέλλοντας 11 πλοία, υπό την διοίκηση του Νέστορα, σύμφωνα με τον Όμηρο.

Β. Αργότερα η περιοχή υποτάχθηκε στην Αρχαία Σπάρτη, μαζί με την υπόλοιπη Αρχαία Μεσσηνία.

1. Ο Κυπαρισσίεντας υπήρξε μια ακμαία, από πολιτισμικής, οικονομικής και εμπορικής πλευράς, πόλη. Μάλιστα το 199 π.Χ. έκοψε και δικό του νόμισμα.
2. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο μεγάλος ταξιδευτής και γεωγράφος της αρχαιότητας,Παυσανίας, πέρασε από τον Κυπαρισσίεντα και έκανε αναφορές, μεταξύ άλλων, και στην Διονυσιάδα πηγή (σημερινό Αη Λαγούδη), στην παραλία της πόλης.

Γ. Πολλοί ενδιαφέρθηκαν για την στρατηγική θέση αυτού του τόπου, ανά τους αιώνες:

1. Στην θέση της αρχαίας Ακρόπολης κτίσθηκε κάστρο κατά τα Βυζαντινά χρόνια, ενώ στην συνέχεια οι Τούρκοι και Φράγκοι κατακτητές ανακατασκεύασαν το φρούριο, κάνοντας τις απαραίτητες προσθήκες και δίνοντάς του την σημερινή του μορφή.
2. Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας η Αρκαδιά, όπως ονομαζόταν στον Μεσαίωνα η Κυπαρισσία, είχε προνομιούχο θέση ως εμπορικό κέντρο της περιοχής.
3. Το σημερινό της όνομα οφείλεται στον Όθωνα.
4. Στην Κυπαρισσία ανακαλύφθηκαν τάφοι της Κλασικής και Ρωμαϊκής εποχής, ενώ στην κορυφή του όρους Ψυχρό διασώζεται σήμερα τοΦραγκικό Κάστρο της, στο οποίο μόλις προ ολίγου αναφέρθηκα.

Δ. Τέλος, ο μεγάλος σεισμός  που έγινε στις 15 Αυγούστου 1886 και τραυμάτισε την κωμόπολη της Κυπαρισσίας, όπως και τα γειτονικά Φιλιατρά, με αποτελέσματα καταστροφικά τόσο  για την οικονομία της όσο και  για την γενικότερη ζωή των κατοίκων της, δεν κατέβαλε, ούτε κατ’ ελάχιστον, το υψηλό φρόνημά τους. Χάρη στην εργατικότητα των κατοίκων της, η Κυπαρισσία ανοικοδομήθηκε ταχέως και έκτοτε συνεχώς προοδεύει.

ΙΙ. Ερχόμενος, τώρα, στην μεγάλη εορτή του Αγίου Πνεύματος, την οποία με την δέουσα λαμπρότητα αλλά και βαθύτατη κατάνυξη εορτάζουμε σήμερα, ας μου επιτραπεί να διατυπώσω τις ακόλουθες σκέψεις:

Α. Αυτή η μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης αποτελεί για εμάς, τους Έλληνες γενικώς και ιδίως τους Έλληνες Ορθόδοξους Χριστιανούς, ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης και αντίστοιχων διδαγμάτων.  Και τούτο γιατί η γιορτή αυτή συμβολίζει, κατ’ εξοχήν για το Έθνος των Ελλήνων, την σημασία του Πνεύματος ως κοιτίδας και λίκνου του Ανθρώπου και της προσωπικότητάς του, κατά την αγωνιώδη πορεία του για την εκπλήρωση της αποστολής του, πρωτίστως δε της αποστολής του να καταστεί, τελικώς, εικόνα και ομοίωση του Δημιουργού του.

Β. Επιλέγω, αντί άλλης αναφοράς, τους εξής στίχους από ένα υπέροχο δείγμα της Εκκλησιαστικής μας Υμνολογίας, ήτοι από το Κοντάκιο της Πεντηκοστής, που αποδίδονται στον Ρωμανό τον Μελωδό: «Ότε του πυρός τας γλώσσας διένειμεν, εις ενότητα πάντας εκάλεσεν».

1. Αυτοί οι στίχοι, οι οποίοι συνθέτουν έναν πραγματικό ύμνο ως προς την σχέση Θεού και Ανθρώπου, αναδεικνύουν όλο το μεγαλείο της Χριστιανικής Διδασκαλίας, αναφορικά με τον Άνθρωπο και την σημασία του ως «πυρηνικού» στοιχείου για την δομή και λειτουργία του κοινωνικού συνόλου, κατ’ εξοχήν δε για την διασφάλιση της συνοχής του.
2. Ειδικότερα, σύμφωνα με τους στίχους αυτούς το Άγιο Πνεύμα -πάντα κατά την εξόχως ανθρωπιστική Χριστιανική Διδασκαλία- μεταμορφώνει τα άτομα σε πρόσωπα. Πρόσωπα τα οποία, μέσω της αμοιβαίας οικείωσης που αποτελεί το θεμέλιο της κοινωνικής συνύπαρξης, μόνον εντός κοινωνίας μπορούν να υπάρξουν και να δημιουργήσουν κατά τον προορισμό τους.
3. Συνακόλουθα, και πάντα κατά την Χριστιανική Διδασκαλία, ο Άνθρωπος, ως Πρόσωπο, το οποίο έχει χρέος να επιδιώκει την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, βεβαίως και διατηρεί τα διακριτικά χαρακτηριστικά του, άρα τα εφόδια της ατομικής του δημιουργίας. Πλην όμως αυτά τα εφόδια δεν είναι προορισμένα να τον οδηγήσουν σ’ έναν μοναχικό και αδιέξοδο δρόμο ατομικού αυτοπροσδιορισμού. Όλως αντιθέτως, τα ως άνω εφόδια είναι προορισμένα να κατευθύνουν τον Άνθρωπο στον δρόμο της κοινωνικής συνύπαρξης και της εντεύθεν δημιουργίας, μέσω της αμοιβαίας κατανόησης και της αντίστοιχης σύμπηξης ενότητας.

Γ. Αυτοί ακριβώς οι συμβολισμοί της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος έχουν για εμάς, τους Έλληνες, σ’ αυτή την κρίσιμη συγκυρία, μιαν πραγματικώς εμβληματική σημασία.  Και τούτο διότι μας διδάσκουν την αξία της ενότητας, ως αναντικατάστατου εφοδίου κατά την εκπλήρωση της Εθνικής μας Αποστολής.  Εμείς, οι Έλληνες, ό,τι ιστορικώς σημαντικό το επιτύχαμε υπό όρους αρραγούς ενότητας.  Ενώ η διχόνοια και ο διχασμός μας στοίχισαν ακριβά, ακόμη και απώλειες για τον Εθνικό μας Κορμό.  Μέσα σ’ αυτό το πνεύμα ενότητας οφείλουμε να επιτύχουμε όλους τους Εθνικούς μας στόχους, ιδίως δε την υπεράσπιση της Πατρίδας και την θωράκιση των Εθνικών μας Θεμάτων.

Η σημερινή μέρα μας διδάσκει ότι η ενότητα είναι το κυριότερο όπλο μας στον δρόμο της δημιουργίας. Αυτή η ενότητα θα έπρεπε να γίνει, και να είναι ένα όπλο στα χέρια της μεγάλης Ευρωπαϊκής μας οικογένειας. Το βλέπουμε παντού σήμερα -δυστυχώς με τις  φυγόκεντρες δυνάμεις που αναπτύσσονται- η δύναμη που έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση για να οδηγηθεί στον προορισμό της που είναι πανανθρώπινος προορισμός, που ξεπερνάει τους λαούς της, είναι η ενοποίηση της. Να γίνει μια ενιαία Ευρώπη Ομοσπονδιακού τύπου υπό όρους αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας. Αυτό είναι το οποίο πρέπει να γίνει. Αλλά σε εμάς τους Έλληνες αυτό το οποίο πρέπει πραγματικά να γίνει συνείδηση, είναι πως η ενότητα είναι η βάση της δικής μας δημιουργίας.

Και το επαναλαμβάνω, αυτή την ενότητα πρέπει τούτες τις κρίσιμες ώρες να την μεταλαμπαδεύσουμε και στην μεγάλη Ευρωπαϊκή μας Οικογένεια. Το ξαναλέω -κουραστικά θα το τονίζω- η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεπερνάει τους Λαούς της, έχει Πανανθρώπινο ρόλο, είναι εκείνη που μπορεί να υπερασπισθεί περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο στον Κόσμο σ΄αυτούς τους ταραγμένους καιρούς, την Ειρήνη, τον Ανθρωπισμό, την Αλληλεγγύη, την Δικαιοσύνη και ιδίως την Κοινωνική Δικαιοσύνη. Άλλα για να μπορέσει να το πράξει χρειάζεται η Ένοποίηση, να φτάσει στον τελικό της προορισμό. Αυτό που οι Πατέρες της Ευρώπης οραματίστηκαν για να μην ξαναγυρίσουμε στους εφιάλτες του 2^ου Παγκόσμιου Πολέμου. Και οι εφιάλτες δεν έχουν τελειώσει. Τα μορφώματα του ναζισμού και του φασισμού δυστυχώς ξανά αναπτύσσονται και υπονομεύουν την Ευρώπη επιδιώκοντας την διάλυσή της. Το μεγάλο μας όπλο όσων πιστεύουμε στο Ευρωπαϊκό Όραμα είναι η Ενότητά μας και η αποφασιστικότητά μας να υπερασπισθούμε τον Άνθρωπο, τον Άνθρωπο ως Πνεύμα. Αυτές είναι οι σκέψεις που μου δημιουργεί η σημερινή μέρα.

 

Κύριε Δήμαρχε,

Αναχωρώντας από την ιστορική και όμορφη Κυπαρισσία, με τον άκρως τιμητικό τίτλο του Επίτιμου Δημότη Τριφυλίας, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι όσα εξέθεσα θ’ αποτελέσουν καθοριστικής σημασίας δείκτη πορείας κατά την άσκηση των καθηκόντων μου. Επιπλέον, παίρνω μαζί μου, στις νοερές αποσκευές μου, τις καλύτερες αναμνήσεις της έξοχης φιλοξενίας που μου επιφυλάξατε, για την οποία και πάλι βαθύτατα σας ευχαριστώ.

 

Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΩΤΣΙΑΡΗΣ