Μετά τις δηλώσεις των Προέδρων Ελλάδος και Κύπρου κ.κ.Π.Παυλόπουλου και Ν.Αναστασιάδη, οι δύο Πρόεδροι απάντησαν σε ερωτήσεις δημοσιογράφων των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης ως εξής:
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας, θα απευθύνω σ’εσάς πρώτα την ερώτησή μου: Είπατε και εσείς ότι τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου επλήγησαν βάναυσα, ειδικά το τελευταίο διάστημα, και θα θυμηθώ και τις πριν μερικά 24ωρα δηλώσεις του Υπουργού Άμυνας της Τουρκίας, όπου προέβαλε διεκδικήσεις κυριαρχίας σε 16 νησιά και βραχονησίδες του Αιγαίου. Ξέρουμε ότι έχετε προσκληθεί από τον κ.Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία και θα ήθελα να σας ερωτήσω εάν θεωρείτε, εάν πιστεύετε ότι η ανάπτυξη του διαλόγου σε όλα τα επίπεδα, και στο επίπεδο κορυφής, θα μπορούσε να αναπτύξει καλύτερα τις διμερείς σχέσεις, θα μπορούσε να ανασχέσει, ίσως, προκλήσεις και εντάσεις.
Και θα ήθελα να απευθύνω και μία ερώτηση προς τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας: Κύριε Πρόεδρε, διερευνήσατε μήπως με τον Έλληνα ομόλογό σας πρωτοβουλίες που θα μπορούσε να αναλάβει η Ελλάδα, έτσι ώστε εάν επαναρχίσουν οι συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού, να υπάρχει μία βάση ώστε αυτές να είναι και αποτελεσματικές στο μέλλον;
Π.ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Στη συνομιλία μου με τον κ.Ταγίπ Ερντογάν και αφού τον ευχαρίστησα, γιατί συνέβη αμέσως μετά την ορκωμοσία μου αυτή η επικοινωνία μας, του είπα τα εξής στην πρόσκληση την οποία μου απηύθυνε να επισκεφθώ την Άγκυρα.
Δεν είμαι του πρωτοκόλλου. Δεν πιστεύω στους τύπους, ιδίως στις σημερινές εποχές. Το είπα και στον κ.Ερντογάν και το είπα ειλικρινά, ότι έχει νόημα μια επίσκεψη στην Άγκυρα, όταν αυτή η επίσκεψη θα σηματοδοτήσει συγκεκριμένα αποτελέσματα προόδου σε δύο βασικά θέματα: Και στο Κυπριακό και στο ζήτημα της επίλυσης της καθ’ημάς μίας και μόνης διαφοράς, που έχουμε με την Τουρκία. Εάν δεν υπάρχουν βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση, εάν οι δύο πλευρές δεν έχουν συνεργαστεί στενά, ώστε να υπάρχουν απτά βήματα προόδου προς αυτή την κατεύθυνση, τι νόημα θα έχει;
Ζούμε σε μια εποχή όπου οι απλές επισκέψεις δεν προσφέρουν τίποτα απολύτως. Αντιθέτως, μπορούν να περιπλέξουν τα πράγματα και να παρερμηνευθούν.
Εάν λοιπόν, δεν υπάρξουν βήματα προόδου και καλής θέλησης από την πλευρά της Κύπρου και στα δύο αυτά θέματα, που για μας είναι ενιαία, τέτοια επίσκεψη δεν μπορεί να υπάρξει. Όχι γιατί δεν επιθυμούμε τις καλές σχέσεις με την Άγκυρα, τις οποίες επιθυμούμε και επιδιώκουμε. Αλλά γιατί – το τονίζω – πρέπει οπωσδήποτε να υπάρξει πρόοδος. Και όταν λέμε πρόοδος: Εφαρμογή του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου. Δυστυχώς, φτάσαμε στο σημείο να απαιτούμε τα αυτονόητα, αλλά αυτή είναι η διεθνής πραγματικότητα και σ’αυτήν οφείλουμε να προσαρμοστούμε.
Ν.ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ: Όταν λέμε ότι υπάρχει μια αδερφική σχέση και μια αλληλεγγύη και άριστοι δεσμοί, εννοούμε αυτό ακριβώς το οποίο συμβαίνει τελευταία.
Μετά την εκλογή της νέας κυβέρνησης είχαμε την επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού, του κ.Τσίπρα. Εν συνεχεία της Προέδρου της Βουλής, της κυρίας Ζωής Κωνσταντοπούλου. Και σήμερα, με χαρά και τιμή, υποδέχομαι τον φίλο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Και οι τρεις επισκέψεις αποσκοπούσαν ακριβώς στον συντονισμό των ενεργειών, τόσον όσον αφορά τη στήριξη της Κύπρου σε περίπτωση που επαναρχίσει ο διάλογος που είναι μια ευχή και απόφασή μας, αρκεί να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, ακριβώς συντονισμού ενεργειών προς τα διάφορα Fora, είτε αυτά είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση είτε είναι τα Ηνωμένα Έθνη είτε είναι φίλες χώρες, προς τις οποίες μπορεί μέσα από συντονισμένες δράσεις να επιτύχουμε άσκηση επιρροής πάνω στην Τουρκία, έτσι ώστε να συμβάλει θετικά στην εξεύρεση μιας λύσης, που την έχουμε περιγράψει τόσες πολλές φορές, αλλά και την έχουμε επαναλάβει σήμερα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η ερώτηση απευθύνεται και στους δύο Προέδρους: Θα έχουμε εκλογές στην Τουρκία στις αρχές Ιουνίου. Και αν βρισκόμαστε εκείνες τις ημέρες στο μέσον μιας διαδικασίας συνομιλιών για το Κυπριακό, βλέπετε αυτό να επηρεάζει, δεδομένου ότι ίσως ο κ.Ερντογάν να πάρει και υπερεξουσίες στην Τουρκία;
Ν.ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ: Ανεξαρτήτως των εκλογών στην Τουρκία, για να υπάρξει πρόοδος πρέπει να υπάρξει αποφασιστικότητα της τουρκικής κυβερνήσεως υπό οιανδήποτε δομή ή μορφή και αν πάρει το νέο σχήμα που θα κυβερνά την Τουρκία, με πράξεις που να υποδηλώνουν αποφασιστικότητα στην εξεύρεση λύσης του Κυπριακού προβλήματος.
Συνεπώς, δεν θεωρώ ότι θα είναι καθοριστικό το αποτέλεσμα των γενικών εκλογών, αφού ακόμα και σήμερα φαίνεται ότι η επιρροή του κ.Ερντογάν θα είναι σημαντική.
Συνεπώς, αυτό που θέλουμε, που ελπίζουμε, που επιθυμούμε είναι να δούμε μια αλλαγή πολιτικής, που θα συμβάλει στη λύση του Κυπριακού προβλήματος. Η βάση είναι δεδομένη, η δημιουργία, η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, όπως είπα και προηγουμένως στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής Ομοσπονδίας, που – αν θέλετε – θα επιτρέψει και σημαντικά οφέλη, όχι μόνο προς τους συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριους, αλλά και την ίδια την Τουρκία, ενώ θα δημιουργηθούν προοπτικές, εάν έτσι το επιθυμεί η Τουρκία, και στην ευρωπαϊκή της πορεία.
Συνεπώς, δεν θεωρώ ότι θα διαδραματίσουν τόσο σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις της Τουρκίας, όσον αφορά τη συμβολή της στην επίλυση του Κυπριακού προβλήματος.
Π.ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Συμφωνώ απολύτως. Προσθέτω μόνον το γεγονός ότι οι θέσεις της Κύπρου και της Ελλάδας στα ζητήματα αυτά είναι διαχρονικώς οι ίδιες και δεν επηρεάζονται από τα οποιαδήποτε αποτελέσματα. Ιδίως αποτελέσματα εκλογικά στην Τουρκία. Εκείνο που μπορώ να πω μόνο τώρα είναι τούτο, και είναι ένα μήνυμα προς την Τουρκία, προς τον κ.Ερντογάν. Ιδίως στον σημερινό κόσμο, το να πιστεύει κανείς ότι η εξουσία, η ισχύς, από μόνη της παρέχει δύναμη είναι μεγάλο λάθος. Ορθότερα, είναι μία ολέθρια ψευδαίσθηση. Αργά ή γρήγορα, με όλες τις δυσκολίες, το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο θα επιβληθούν και θα εφαρμοσθούν.
Επομένως, ευκαιρία είναι, λόγω των εκλογών, αυτή η δύναμη να χρησιμοποιηθεί με τρόπο εποικοδομητικό για να λύσουν προβλήματα, όχι για να επιβάλουν κάποιοι τη θέλησή τους σε άλλους. Αυτό δεν πρόκειται να το δεχθούμε ποτέ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η ερώτησή μου απευθύνεται πρώτα στον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας: Από αυτά που είπατε τώρα, για την Κύπρο ως μέλος της ΕΕ και για τις ευθύνες που έχει η ΕΕ έναντι της Κύπρου, πώς θα μπορούσε να πεισθεί η ΕΕ να συμμετέχει ενεργά με εκπρόσωπό της, να είναι παρών εκπρόσωπός της, στις διαπραγματεύσεις που γίνονται στην Κύπρο. Όταν τίθεται αυτό το θέμα από την Κυπριακή κυβέρνηση, η Ευρωπαϊκή Ένωση απαντά ότι η διαδικασία είναι διαδικασία των Ηνωμένων Εθνών.
Και το δεύτερο, λόγω των οικονομικών προβλημάτων και στην Ελλάδα και στην Κύπρο, είχατε πει προηγουμένως, όταν σας καλωσόριζε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ότι ξεθωριάζουν στην ΕΕ οι αρχές και οι αξίες της. Εκτιμάτε ότι πλέον φεύγουμε από μία Ευρώπη των 28 και είμαστε σε μια γερμανική Ευρώπη και ότι οι Βρυξέλλες ασκούν εκβιασμό στην Ελλάδα, με χρονοδιαγράμματα ασφυκτικά, με απειλές για στάσεις πληρωμών κλπ;
Και προς τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας: Χτες, κύριε Πρόεδρε, ο κ.Μπαρθ Άϊντα σε μία συνέντευξή του στην ‘ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ’, όταν ρωτήθηκε από τη συνάδελφο κα Αντωνίου εάν το θέμα των υδρογονανθράκων θα είναι στην ημερήσια διάταξη των συνομιλιών, παρέπεμψε στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων. Η θέση η δική σας, αν θυμάμαι καλά, είναι ότι οι όποιες εκκρεμότητες στο τέλος μαζί με τη συζήτηση των Χαρτών.
Αν λοιπόν, ο κ.Έρογλου ή κάποιος άλλος τουρκοκύπριος ηγέτης που θα είναι, γιατί υπάρχει η εκλογική διαδικασία, θέσουν το ζήτημα αυτό στην αρχή της έναρξης της επανάληψης των διαπραγματεύσεων, έχετε αποφασίσει με τους συνεργάτες σας τι στάση θα τηρήσετε;
Π.ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Στο πρώτο ερώτημα που θέσατε, θα ήταν ευχής έργον να γίνει κατανοητό από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι έπρεπε να μετέχει σ’αυτού του είδους τις συνομιλίες. Τα θεσμικά μέσα υπάρχουν. Υπό την έννοια ότι θα μπορούσε να είναι ο εγγυητής του κατά πόσον η οποιαδήποτε πρόταση από τις δύο πλευρές είναι συμβατή, όπως είπα πριν, με το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Αλλά και αν ακόμα αυτό δεν καταστεί εφικτό, μην ξεχνάτε ότι έχουμε τη δυνατότητα, έχει η Κύπρος τη δυνατότητα ως πλήρες μέλος της ΕΕ, να απευθύνει τέτοια ερωτήματα προς τις αρμόδιες νομικές υπηρεσίες. Ο δρόμος είναι ανοιχτός. Δεν μπορεί να το αρνηθεί αυτό η ΕΕ. Να ερωτηθούν τα αρμόδια νομικά Fora, τα οποία υπάρχουν ιδίως σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εάν και κατά πόσο οποιαδήποτε λύση είναι συμβατή με το θεσμικό ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Και στο δεύτερο, το οποίο με ρωτήσατε: Εγώ δεν τολμώ να σκεφθώ καν ότι οποιοσδήποτε επιχειρεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δημιουργήθηκε με όλα εκείνα τα οράματα τα οποία ξέρουμε τι ήθελαν να αποφύγουν αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, δεν μπορώ να διανοηθώ ότι ο οιοσδήποτε σκέφτεται, όση ισχύ οικονομική και να έχει, με όρους εκβιασμών. Δεν το επιτρέπω στον εαυτό μου, ως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Δεν θα ήθελα ποτέ να σκεφθώ, όταν γνωρίζω πραγματικά τη σοφία που υπάρχει όχι μόνο στο γερμανικό πνεύμα αλλά και στην πολιτική ζωή της Γερμανίας, ότι μπορεί, η πλειοψηφία τουλάχιστον, του γερμανικού πολιτικού συστήματος, να θεωρεί ότι είναι δυνατόν να υπάρξει η Ευρωπαϊκή Ένωση ως μία γερμανική Ευρώπη. Η ίδια η Γερμανία πρέπει να επιδιώκει να υπάρχει ως Γερμανία εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δηλαδή, η ίδια η Γερμανία πρέπει να επιδιώκει να είναι μια ευρωπαϊκή Γερμανία. Και αυτή την αντίληψη έχω.
Ακόμα και από τη συνομιλία την οποία είχα με τον Υπουργό Οικονομικών, φίλο μου ήδη από τα παλιά όταν και εγώ ήμουν Υπουργός Εσωτερικών, τον κ.Σόϊμπλε, είμαι πεπεισμένος ότι όλες αυτές οι περιπέτειες που έχουμε περάσει θα λήξουν με τον καλύτερο τρόπο για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Γιατί μην ξεχνάμε, και σ’αυτό πρέπει να είμαστε ειλικρινείς, ότι και οι δύο χώρες μπήκαν υπό μνημονιακή διαδικασία, βεβαίως και από λάθη τα οποία συνέβησαν εντός της Κύπρου και εντός της Ελλάδας. Αλλά πρέπει να ξέρουν ότι η πορεία γενικότερα προς τα μνημόνια, αλλά και στην εφαρμογή των μνημονίων, εμπεριείχε σφάλματα τα οποία δεν οφείλονται στις δύο χώρες, αλλά στην απειρία και στην ανετοιμότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης να αντιμετωπίσουν μια παγκόσμια οικονομική κρίση. Άρα, πρέπει να υπάρχει κατανόηση σε ό,τι αφορά τις αντίστοιχες ευθύνες.
Και επειδή είμαι πεπεισμένος ότι οι σημερινοί ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την πικρή εμπειρία που έχουν από την παγκόσμια οικονομική κρίση, αντιλαμβάνονται το χρέος τους και είμαι πεπεισμένος ότι και η πορεία της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είναι τέτοια ώστε να ξαναγυρίσει στις ρίζες της, στις ρίζες των δικαιωμάτων του ανθρώπου του κοινωνικού κράτους και ιδίως στην αντίληψη ότι η Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρωτίστως είναι η Ευρώπη των αρχών και των αξιών. Η οικονομική ένωση και η νομισματική ένωση δεν είναι αυτοσκοπός. Είναι πολιτικές, οι οποίες πρέπει να ακολουθούνται και να τηρούνται ακριβώς για να καταστούν δυνατές εκείνες οι αρχές και αξίες, πάνω στις οποίες θεμελιώθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ν.ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ: Όσον αφορά το ερώτημά σας που απευθυνόταν σε μένα, η απάντηση είναι πως συγκρατώ αυτό που επίσης είπε ο κ.Άϊντα: Ότι η πρόταση του Προέδρου Αναστασιάδη είναι θετική. Δεύτερον, η μεθοδολογία συμφωνήθηκε και η ημερήσια διάταξη καθορίζεται με βάση τα όσα έχουν συμφωνηθεί με την υπόδειξη της κάθε πλευράς, όσον αφορά τα θέματα που θέλει να συζητηθούν. Θέλω να πω ότι η εισήγηση για τη συμπλήρωση των τυχόν κενών που υπάρχουν σε όσες συγκλίσεις έχουν επιτευχθεί στο θέμα των υδρογονανθράκων δεν μπορεί να συζητηθεί παρά στο τέλος, όπως ήταν η αρχική πρόταση. Δεν τίθεται θέμα αλλαγής στάσης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, προτίθεστε να αναλάβετε πρωτοβουλία με διεθνείς ηγέτες για προώθηση θεμάτων σχετικά με την έξοδο από την οικονομική κρίση;
Π.ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ξέρετε πολύ καλά το πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας κατά το ελληνικό Σύνταγμα. Σ’αυτό οι έννομες τάξεις των δύο χωρών μας διαφέρουν σημαντικά. Πλην όμως, ο ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας στην Ελλάδα καθορίζεται και από την έννοια του ρυθμιστή του πολιτεύματος. Και, ιδίως σ’αυτές τις κρίσιμες στιγμές, κάθε ρυθμιστής του πολιτεύματος πρέπει -σαφώς και σε συνεργασία και με την κυβέρνηση η οποία έχει την ευθύνη της χάραξης της γενικότερης πολιτικής και ιδίως της οικονομικής πολιτικής- να συμπαρίσταται σε αυτόν τον αγώνα, ο οποίος είναι πραγματικά ένας Εθνικός αγώνας.
Θα πάρω όλες τις πρωτοβουλίες, που θα μπορέσουν να στηρίξουν την προβολή των δίκαιων αιτημάτων της Ελλάδας σχετικά με τα ζητήματα που αφορούν την έξοδο της οικονομίας της από αυτή τη βαριά κρίση, και ιδίως την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης που περνάει η Ελλάδα. Γιατί περνάμε μια πραγματική ανθρωπιστική κρίση, θα πάρω όλες αυτές τις πρωτοβουλίες εντός του πλαισίου του Συντάγματος και σε πλήρη συνεννόηση με την κυβέρνηση. Αλλά οι αρμοδιότητες του Προέδρου θα ασκηθούν μέχρι το ακραίο όριό τους, για να μπορέσει ο προεδρικός θεσμός να είναι χρήσιμος και όχι απλώς – όπως είπα προηγουμένως – να παραμένει με όρους πρωτοκόλλου.-
Φωτογραφία:ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ
