Η πρωτοβουλία του «Navarino Environmental Observatory», που αφορά την έρευνα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον της Μεσογείου, είναι διττώς πρωτοποριακή:
Κατά πρώτο λόγο ο, διεθνούς πια φήμης, ερευνητικός αυτός κόμβος συνιστά κορυφαίο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αγαστής και διαφανούς συνεργασίας του ακαδημαϊκού και του ιδιωτικού τομέα. Και τούτο διότι προέκυψε από την σύμπραξη του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, του Κέντρου Μελέτης των Επιπτώσεων του Περιβάλλοντος στην Υγεία του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών και της εταιρείας «TEMES A.E». Μέσα σ’ αυτό το θεσμικό και ερευνητικό πλαίσιο, λαμπροί επιστήμονες απ’ όλον τον κόσμο, αφενός αναπτύσσουν νέες επιστημονικές μεθόδους κι επιστημονικά εργαλεία αναφορικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον της Μεσογείου. Και, αφετέρου, εκπαιδεύουν την επόμενη γενιά επιστημόνων.
Κατά δεύτερο –και, φυσικά, πιο σημαντικό- λόγο, η μεγάλη σημασία της πρωτοβουλίας του «Navarino Environmental Observatory» δικαιολογείται εκ του ότι αφορά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον της Μεσογείου. Και να γιατί:
• Ουδείς μπορεί ν’ αμφισβητήσει ότι η Μεσόγειος και οι λαοί της, με κορυφαίο παράδειγμα την Αρχαία Ελλάδα, υπήρξαν το λίκνο του Πνεύματος και του Πολιτισμού για ολόκληρη την Ανθρωπότητα. Χάρις στην απαράμιλλη δημιουργική δύναμη αυτού του Πνεύματος γεννήθηκε η επιστήμη, δοθέντος ότι με βάση την ως άνω δύναμη η πληροφορία και η εμπειρία μεταβλήθηκαν σε γνώση και η γνώση γέννησε στην συνέχεια την σοφία.
• Επίσης, ουδείς μπορεί ν’ αμφισβητήσει ότι το περιβάλλον της Μεσογείου, ιδίως δε το ήπιο κλίμα της και κατ’ εξοχήν το φως, ήτοι τα πιο φιλικά στοιχεία για τον Άνθρωπο, συνέτειναν καθοριστικώς στην δημιουργική πορεία του Πνεύματος και στην αλματώδη πρόοδο της επιστήμης μέσα σε λίγες, μόνον, εκατονταετίες.
• Επιτρέψατέ μου να μείνω στο φως και ν’ αναδείξω, για μιαν ακόμη φορά, την σημασία του ως προς την πορεία του Πνεύματος και της Επιστήμης. Είναι επιστημονικώς καθοριστικός ο ρόλος του φωτός στις δύο μεγάλες θεωρίες της φυσικής του 20ου αιώνα, συγκεκριμένα δε της σχετικότητας και της κβαντικής φυσικής. Όπως επίσης είναι δεδομένο ότι η σημασία του φωτός κυριαρχεί στις θρησκευτικές και φιλοσοφικές αντιλήψεις διαφορετικών λαών και πολιτισμών, γεγονός άκρως ενδεικτικό της ζωτικής του σημασίας για την ανθρώπινη ύπαρξη, όχι μόνον ως βιολογικής αλλά και ως πνευματικής οντότητας.
• Η Μεσόγειος, και κυρίως το Αιγαίο, με πυρήνα τις Κυκλάδες, είναι, σύμφωνα με τις πιο έγκυρες επιστημονικές έρευνες, η περιοχή με την μεγαλύτερη σε διάρκεια φωτεινότητα στον Πλανήτη. Πόσο «τυχαίο», άραγε, είναι το γεγονός ότι κατά την μυθολογία στην Δήλο γεννήθηκε ο Απόλλων, ο θεός του φωτός; Και για να προεκτείνω το ερώτημα αυτό στην σημερινή συγκυρία: Είναι, άραγε, υπερβολή να ισχυρισθεί κανείς ότι, κατά κάποιον τρόπο, κάθε φωτόνιο δίνει στο Πνεύμα και την Επιστήμη κάτι εξίσου ουσιώδες και «θεμελιακό», όσο η μάζα την οποία παρέχει στα στοιχειώδη σωμάτια το πεδίο του Χιγκς, στο οποίο αντιστοιχεί το ομώνυμο μποζόνιο;
Συμπερασματικώς: Μελετώντας τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον της Μεσογείου, το «Navarino Environmental Observatory» προσφέρει ανεκτίμητη υπηρεσία στην διαιώνιση του λίκνου του Πνεύματος και του Πολιτισμού. Διότι με βάση τ’ αρχέγονα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά της, η Μεσόγειος και οι Λαοί της έχουν –είμαι βέβαιος γι’ αυτό- να δώσουν ακόμη πολλά στην πρόοδο της Επιστήμης και του Πολιτισμού για το μέλλον.-
Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΠΕΛΤΕΣ