Κυρίες και κύριοι,

Πριν από όλα θέλω – θα μου επιτρέψετε αυτόν τον προσωπικό τόνο – να ευχαριστήσω τον δάσκαλό μου και συνάδελφό μου – έτσι τα έφερε η μοίρα -καθηγητή Γιώργο Κασιμάτη για αυτά που είπε. Είναι υπερβολικά και το ξέρει, όπως το ξέρετε και εσείς. Αλλά η αγάπη του ήταν πάντα γνωστή για εμένα από τον καιρό που έκανα όχι μόνο τα πρώτα μου βήματα στη Νομική Σχολή, αλλά και από τον καιρό που έκανα άσκηση δικηγορική στο γραφείο του. Μου είχε πάντα μια αδυναμία. Και λέω ότι είναι υπερβολή αυτά τα οποία είπε γιατί γνωρίζετε πολύ καλά ότι και στον χώρο του Πανεπιστημίου, ιδίως, όμως, στον χώρο της πολιτικής, το πώς κρίνεται ο άνθρωπος, κρίνεται στο τέλος. Θα ήθελα, ύστερα από πέντε χρόνια, αν ο Θεός μου δώσει τη δυνατότητα να τελειώσω αυτή τη θητεία, να με κρίνει. Να είμαστε ξανά εδώ και εύχομαι να μπορεί να πει αυτά που είπε τώρα. Τότε θα τα δεχτώ από καρδιάς. Προς το παρόν, αναλαμβάνω το βάρος να ανταποκριθώ σ’ εκείνο που είπε. Αλλά πιστέψτε με, ειλικρινά, το αισθάνομαι περισσότερο σαν αγωνία παρά σαν βεβαιότητα. Γιατί, θα πρέπει να ξέρετε, ιδίως στον χώρο της πολιτικής, το ήθος απαιτεί πρωτίστως να σπέρνεις αμφιβολίες και μετά να θερίζεις βεβαιότητες. Έρχομαι στο δεύτερο μέρος το οποίο αφορά την τιμή που μου κάνετε να είστε μαζί μου σήμερα και να είμαι κι εγώ μαζί σας. Είπε ο κ. Δήμαρχος κάτι: Ότι προτίμησα ένα μικρό νησί, μαζί με ένα άλλο μικτότερο, τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα, για να τιμήσουμε την επέτειο της Ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα. Κύριε Δήμαρχε, θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω. Θα ξεκινήσω πρώτα από όλα από την ουσία της Ελλάδας. Η Ελλάδα φαίνεται μικρή, αλλά δεν είναι καθόλου. Είναι πολύ μεγάλη. Για να θυμηθούμε παραφρασμένο τον στίχο του ποιητή «αυτός ο Τόπος ο μικρός, ο Μέγας». Και κάθε γωνιά της Ελλάδας, μα κάθε γωνιά της, είναι ένας τόπος μικρός, αλλά μεγάλος. Γιατί ο Θεός και η μοίρα μας ευλόγησαν ως Λαό και ως Έθνος. Αντίθετα με άλλους λαούς που διαθέτουν απέραντο έδαφος και ψάχνουν για μια σταγόνα ιστορία για να μπορέσει – αν θέλετε – να ποτίσει αυτή την άνυδρη έρημο της έλλειψης ιστορίας. Και εμείς αξιωθήκαμε να έχουμε έναν Τόπο γεμάτο φως και γεμάτο ιστορία. Γι’ αυτό και κάθε κομμάτι έχει τη Μεγάλη Ιστορία, όχι τη μικρή ιστορία. Και αυτό φαίνεται και στα Κύθηρα και στα Αντικύθηρα. Γιατί διάλεξα τα Αντικύθηρα από την πρώτη στιγμή της θητείας μου για το Ναυάγιο και διάλεξα, επίσης, να έρθω εδώ με την ευκαιρία; Μα είναι απλό. Κοιτάξτε τι συνέβη σε αυτό το νησί το οποίο ούτως ή άλλως ιστορικά είναι στη διαδρομή, μέσα στο Αιγαίο, ανάμεσα στον Μινωικό πολιτισμό και στον υπόλοιπο πολιτισμό του Αιγαίου και της Ελλάδας. Ένα σταυροδρόμι. Άκουγα τον εκπρόσωπο της Ορνιθολογικής Εταιρείας να μιλάει για την μετανάστευση των πουλιών και σκεφτόμουν πόσο τα Κύθηρα είναι ένας τόπος που εκεί πραγματικά μεταναστεύουν πολιτισμοί. Αυτό, ακριβώς, υποδηλώνει και το Ναυάγιο των Αντικυθήρων. Τι συνέβη εκεί. Γι΄ αυτό είμαστε τυχεροί ακόμα και για το Ναυάγιο. Γιατί – όπως είπα και σε μία δήλωση που έκανα εκεί για να τιμήσω τα Αντικύθηρα – μέσα στα Αντικύθηρα και στο Ναυάγιο, από αυτό το οποίο έχουμε βγάλει, από αυτό που απομένει μέσα – και είμαι βέβαιος ότι θα βγει – και ιδίως από αυτόν τον Μηχανισμό με την απαράμιλλη τέχνη, όχι μόνο για την εποχή του, αλλά ακόμα και σήμερα, τι αποδεικνύεται; Αποδεικνύεται ότι το ελληνικό πνεύμα είναι το μόνο αβύθιστο σκάφος που ανά τους αιώνες ταξιδεύει στον ωκεανό του παγκόσμιου πολιτισμού. Από όπου κι αν ξεκίνησε αυτό το καράβι είτε από τη Ρόδο είτε από την Πέργαμο δεν το ξέρουμε και δεν ξέρω αν το μάθουμε και ποτέ, μακάρι να το μάθουμε, μία είναι η ουσία: ότι πήγαινε στη Ρώμη. Πήγαινε να μεταφέρει τα προϊόντα του ελληνικού πνεύματος σε μια Ρώμη που δίδαξε, βεβαίως, την Ευρώπη τί είναι κράτος και τι είναι θεσμοί, αλλά πήρε από την Ελλάδα και χάρη στην Ελλάδα έμαθε τι θα πει πνεύμα και πολιτισμός. Και για να έρθω στα Κύθηρα και να τελειώνω και δεν χρειάζεται να πω πολλά για τα Κύθηρα. Κύριε Δήμαρχε, όπου και να γυρίσετε σε αυτό το νησί θα βρείτε ένα κομμάτι ιστορίας που ξεκινάει εδώ και χιλιετίες και φτάνει ως τις μέρες μας που είναι ιστορία πολιτική, είναι ιστορία θρησκευτική. Ένα νησί που κάθε μέρα έχει και μια εκκλησιά. 365 μέρες, 365 εκκλησιές. Και θυμηθείτε, επίσης, ότι αυτό που έχει περισσότερο ανάγκη ο Τόπος είναι να ανασάνει και να ξαναβρεί την ελπίδα του. Έχει σε όλον τον κόσμο ανθρώπους που τιμούν την Ελλάδα και το ελληνικό Έθνος. Πνευματικές οντότητες, πετυχημένους ανθρώπους στον χώρο του επαγγέλματός του, οι οποίοι μπορούν και βοηθούν αυτή τη στιγμή τον Τόπο. Τα Κύθηρα είναι παντού, το ξέρετε άλλωστε. Το γνώρισα χάρη στους
φίλους μου, τον Γιώργο Κασιμάτη, τον Μανώλη Καλοκαιρινό και άλλους, γνώρισα πραγματικά τι σημαίνει ομογένεια Κυθηρίων. Γι’ αυτό σας είπα ότι δεν διάλεξα ένα μικρό νησί. Ίσα-ίσα διάλεξα ένα μεγάλο νησί σε συμβολισμό, σε ουσία, σε διδαχή για αυτό που πρέπει να κάνουμε για το μέλλον. Ευχαριστώ πάρα πολύ, επίσης, για το αντίγραφο αυτού του πίνακα. Και μου έκανε εντύπωση ο ποιητής – γιατί έτσι θέλω να κλείσω – ο νεότερος ποιητής που σχολίαζε και τον πίνακα του Βατό, αλλά θεωρώ ότι κάτι έλεγε σχετικά με το έργο του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, το «Ταξίδι στα Κύθηρα». Ξέρετε έχουν ερμηνεύσει και τον πίνακα του Βατό και το έργο του Αγγελόπουλου, «Ταξίδι στα Κύθηρα», ότι συμβολίζουν το όραμα, την ουτοπία την οποία έχει κάποιος και όταν φτάνει στα Κύθηρα βρίσκει κάτι άλλο. Δεν βρίσκει αυτό που περίμενε. Μα με τα Κύθηρα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Αυτό που είπε αυτός ο σύγχρονος ποιητής: Όταν φτάνεις στα Κύθηρα βρίσκεις όχι μόνο αυτό που ονειρεύτηκες, αλλά και κάτι παραπάνω. Στα Κύθηρα συμβαίνει κάτι μοναδικό που ο Γιώργος Σεφέρης το είχε περιγράψει για την Κύπρο. Και μου έκανε εντύπωση αυτός ο παραλληλισμός που μπορεί να κάνει κανείς. Είχε πει ο Γιώργος Σεφέρης- σε δύσκολα χρόνια για την Κύπρο γράφοντας στην Αμμόχωστο την εισαγωγή στα κυπριακά του ποιήματα- ότι η Κύπρος είναι ένας τόπος όπου το θαύμα λειτουργεί ακόμα. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τα Κύθηρα. Με όλο τον σεβασμό στην ποίηση του Σεφέρη, με όλο τον σεβασμό, πραγματικά, στην μοναδικότητα της Κύπρου, επιτρέψτε μου να πω ότι, για μένα, στα Κύθηρα το θαύμα λειτουργεί ακόμα. Και του χρόνου. Καλή δύναμη. Κύριε Δήμαρχε, εσείς, στον Δήμο σας, με όλες τις δυσκολίες, να αποδείξετε τι μπορεί να κάνει η τοπική αυτοδιοίκηση. Και είμαι περήφανος για ό,τι μπόρεσα να κάνω κι εγώ τα προηγούμενα χρόνια ως Υπουργός Εσωτερικών που υπήρξε η απαρχή της πολιτικής μου σταδιοδρομίας. Και πάλι σας ευχαριστώ πολύ.

Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ