Δ.ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΣ: Πρώτα απ’όλα, κύριε Πρόεδρε, να σας πω ότι είναι χαρά μου που βρισκόμαστε και πάλι στο πλαίσιο των τακτικών ενημερωτικών μας συναντήσεων. Θα ήθελα να σας ενημερώσω για τις εξελίξεις πάνω σε δύο βασικά θέματα, τόσο στη διαχείριση του Προσφυγικού-Μεταναστευτικού, όσο και για τα ζητήματα ασφαλείας.
Ξεκινώ λέγοντάς σας ότι σίγουρα δεν είμαστε εκεί που ήμασταν πέρυσι. Σε μια παρόμοια συνάντηση σας είχα εκθέσει την δύσκολη κατάσταση. Η συγκυρία βέβαια εξακολουθεί να μην είναι η καλύτερη στην ευρύτερη περιοχή. Έχουμε κάνει όμως βήματα μπροστά. Και θα ήθελα για μιαν ακόμη φορά να εξάρω την στάση της Ελλάδος και κυρίως των Ελλήνων πολιτών που αντιμετωπίζουν αυτήν την κατάσταση με υπομονή και ανθρωπιά. Θυμίζω ότι πέρυσι, τέτοιον καιρό, περίπου 10.000 είτε πρόσφυγες είτε παράνομοι μετανάστες περνούσαν από την Τουρκία στην Ελλάδα. Τώρα ο αριθμός αυτός έχει πέσει περίπου στους 100. Είναι κάτι το διαχειρίσιμο, έχουν βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό οι συνθήκες, αλλά απομένουν ακόμα μερικά πράγματα να γίνουν, και κυρίως να βελτιωθούν οι διαδικασίες για το άσυλο. Με την ευκαιρία θα ήθελα να σας πω ότι μας λύπησε το γεγονός χτες το βράδυ στη Μόρια. Θέλω να πιστεύω ότι ήταν ένα γεγονός, το οποίο βεβαίως ήταν δραματικό, εκφράζουμε δημόσια τη λύπη μας γι’αυτό, αλλά δεν θα επαναληφθεί. Λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα οι ελληνικές αρχές έτσι ώστε οι συνθήκες να είναι οι καλύτερες δυνατές γι’αυτούς τους ανθρώπους.
Να σημειώσω όμως εδώ, και πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι η συνεννόηση ανάμεσα στην Ευρώπη και στην Τουρκία προβλέπει κάτι σημαντικό: Ότι δεν θα μπορούν να επιστρέφουν στην Τουρκία εκείνοι που έχουν φύγει, έχουν πάρει τον δρόμο προς την ηπειρωτική Ευρώπη και την Ελλάδα. Και αυτό είναι κάτι που θέλει ιδιαίτερη διαχείριση και περισσότερη κατανόηση. Είμαστε σε συνεννόηση, όπως είπα, με την ελληνική κυβέρνηση και όλα αυτά τα αντιμετωπίζουμε κατά τρόπο που να συνεχίσει να λειτουργεί αυτή η σχέση. Γιατί η Συμφωνία ανάμεσα στην Ευρώπη και την Τουρκία πρέπει να διατηρηθεί πάση θυσία. Πέραν των όσων γράφονται, εξακολουθεί να ισχύει. Θα έλεγα ότι η μεγαλύτερη πίεση που δέχεται αυτή την στιγμή η Ευρώπη είναι από την πλευρά της Ιταλίας, όπου οι αριθμοί είναι πάρα πολύ υψηλοί.
Και βέβαια, ένα άλλο θέμα είναι η διαχείριση των συνόρων μας. Έχουν βελτιωθεί, κύριε Πρόεδρε, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες, πραγματικά πιο αποτελεσματικά η Ελλάδα, αντιμετωπίζει αυτή την αποστολή που της έχει ανατεθεί. Και μιας και αναφέρομαι σ’αυτό, θα ήθελα να σας πω ότι το άλλο μεγάλο ζήτημα είναι το θέμα της ασφάλειας, όπου αυτόν τον καιρό επιταχύνονται οι προσπάθειες και αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες, ώστε να καλλιεργηθεί περισσότερη εμπιστοσύνη ανάμεσα στα κράτη-μέλη, κυρίως στο πεδίο που πρέπει να ανταλλάσσονται πληροφορίες. Γιατί μπορούν να προβλεφθούν πολλά απ’αυτά τα δραματικά γεγονότα και, κυρίως, τα τρομοκρατικά χτυπήματα, εάν υπάρχει καλύτερη συνεργασία ανάμεσα στα κράτη-μέλη. Εκεί βρισκόμαστε τώρα, έχουν βελτιωθεί τα πράγματα, θέλω να πιστεύω, ότι με συνεχή συνεργασία, καλή πίστη και, κυρίως, με το να αποφεύγονται μεμονωμένες πολιτικές στην Ευρώπη.
Και με αυτό θα ήθελα να σας πω ότι ιδιαίτερα μας ανησυχεί η άνοδος του λαϊκισμού και του εθνικισμού στην Ευρώπη αυτόν τον καιρό. Θα είναι διαλυτικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ευρωπαϊκό εγχείρημα πρέπει να κρατηθεί ζωντανό πάση θυσία. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι πέρασαν 70 χρόνια σταθερότητας, ειρήνης και ασφάλειας. Βεβαίως πρέπει να βελτιωθούν πολλές λειτουργίες της ΕΕ, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε όλους αυτούς που απειλούν ευθέως την Ευρώπη. Γιατί πράγματι, αυτήν την ώρα, αντιμετωπίζουμε ένα υπαρξιακό πρόβλημα. Θέλω να πιστεύω ότι αυτό το συνειδητοποιούν πάνω απ’όλα οι πολίτες της Ευρώπης και, βεβαίως, οι ηγεσίες όλων των χωρών.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θέλω να ευχαριστήσω, και όχι μόνον ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, για ό,τι έχετε κάνει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων σας ως προς το Προσφυγικό, για την Ευρώπη, την συνοχή της και το κύρος της. Γιατί αυτό που κάνετε και κάνει η Κομισιόν αφορά την υπεράσπιση της συνοχής και του κύρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως μιας Ένωσης που σέβεται πριν απ’όλα τον Άνθρωπο και τα δικαιώματά του. Και το χθεσινό τραγικό συμβάν στη Μόρια πρέπει να μας ευαισθητοποιήσει πολύ περισσότερο. Θα μπορούσε να έχει συμβεί οπουδήποτε. Αλλά το γεγονός ότι συνέβη σ’ένα Κέντρο Φιλοξενίας Προσφύγων πρέπει να μας ευαισθητοποιήσει πολύ περισσότερο. Αυτή η εικόνα δεν ταιριάζει στην Ευρώπη. Ξέρετε ότι η Ελλάδα κάνει ό,τι μπορεί προς αυτή την κατεύθυνση. Και θα κάνει ό,τι μπορεί. Αλλά εδώ πρέπει να υπάρξει και η Αλληλεγγύη από την πλευρά των Εταίρων. Να μην ξεχνάμε ότι η αρχή της Αλληλεγγύης – και το επαναλαμβάνω κουραστικά – δεν είναι μια αφηρημένη αρχή. Είναι κανόνας δικαίου της ΕΕ και στο θέμα του Προσφυγικού. Και το έχετε τονίσει εσείς προσωπικά ότι πρέπει ο κανόνας αυτός να εφαρμοσθεί, εν ανάγκη και με την επιβολή των κυρώσεων που προβλέπονται σ’αυτήν την περίπτωση.
Επίσης, θέλω να επισημάνω ότι είναι ανάγκη να κάνουμε την διάκριση μεταξύ του Προσφυγικού και της παράνομης μετανάστευσης. Το θέμα της παράνομης μετανάστευσης πρέπει ν’αντιμετωπισθεί με τον τρόπο που προβλέπει το Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το Άσυλο. Πρέπει οπωσδήποτε οι διατάξεις του να ενεργοποιηθούν και σε ό,τι αφορά την συνεργασία με τις τρίτες Χώρες από τις οποίες προέρχονται οι παράνομοι μετανάστες και στο θέμα της επαναπροώθησης, με βάση τις οικείες Συμφωνίες επανεισδοχής από την ΕΕ. Αυτά πρέπει να τα ξεχωρίσουμε. Αν δεν τα ξεχωρίσουμε στην ΕΕ το πρόβλημα θα γίνει πολύ πιο οξύ. Γιατί η συνύπαρξη προσφύγων με παράνομους μετανάστες γνωρίζετε ότι είναι στην βάση των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε στα Κέντρα Φιλοξενίας σήμερα, στην Ελλάδα.
Και θέλω να συμφωνήσω απόλυτα μαζί σας ότι φοβικά σύνδρομα που είναι ντυμένα και μ’αυτήν την λεοντή του λαϊκισμού βλάπτουν την Ευρώπη, βλάπτουν τις επιμέρους Χώρες. Βλέπουμε τις τάσεις που δημιουργούνται, βλέπουμε μορφώματα τα οποία ξυπνάνε ξανά τους χειρότερους εφιάλτες τους οποίους έχουμε ζήσει. Δεν μπορεί η Ευρώπη αυτό να μην το αντιμετωπίσει ως ένα θέμα που αφορά τα ίδια της τα θεμέλια και την ίδια της την προοπτική.
Και εδώ θα ήθελα να πω ότι η Συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας πρέπει να εφαρμοσθεί στο ακέραιο. Καθένας πρέπει να τηρήσει τις υποχρεώσεις του. Και δεν νομίζω ότι ωφελούν την εικόνα της Τουρκίας – όχι μόνο η τήρηση της Συμφωνίας αλλά και την εικόνα της Τουρκίας, γενικότερα – ιδίως αυτές τις στιγμές που αντιμετωπίζει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, φράσεις όπως ‘θα τους αφήσουμε να φύγουν προς την Ευρώπη’. Λες και πρόκειται για ένα είδος ‘κρατουμένων’ τους οποίους πρόκειται να τους αφήσουν μ’έναν τρόπο που δεν σέβεται σε καμία περίπτωση την έννοια του Πρόσφυγα και την ουσία του Προσφυγικού ζητήματος.
Θα έπρεπε η Τουρκία στον τομέα αυτόν να είναι πιο προσεκτική και για την εικόνα της και, γενικότερα, για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει αυτά τα θέματα. Την ώρα μάλιστα που εμείς – το γνωρίζετε πολύ καλά – της ανοίγουμε ‘το παράθυρο, την πόρτα’, για να μπορέσει να προσεγγίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Έκκληση κάνω, το τονίζω αυτό: Δεν ταιριάζει στην Τουρκία, δεν ταιριάζει γενικότερα στις υποχρεώσεις που έχει και εκείνη για να το αντιμετωπίσουμε όλοι μαζί αυτό το μείζον ζήτημα. Ένα μείζον ζήτημα, το οποίο τώρα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε περισσότερο ότι δεν πρόκειται να τελειώσει αν δεν λήξει αυτός ο πόλεμος. Και γι’αυτόν τον πόλεμο έχουμε πει πολλές φορές ότι η συνεργασία της ΕΕ με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία εδώ και τώρα. Ξανά να σας ευχαριστήσω για ό,τι κάνετε και για την ενημέρωση.
Δ.ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΣ: Μια παρατήρηση μόνο, κύριε Πρόεδρε, που θα συμφωνήσετε νομίζω μαζί μου. Έχει αποδειχθεί ότι η διπλωματία των δηλώσεων ποτέ δεν οδηγεί σε καλούς δρόμους. Χρειάζεται διπλωματία της ευθύνης, γιατί ό,τι έχει κατακτήσει ο κόσμος μην θεωρείται ως δεδομένο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχετε απόλυτα δίκιο: Η διπλωματία των δηλώσεων τελειώνει εκεί που τελειώνουν και οι δηλώσεις. Ενώ η ευθύνη είναι διαρκής. Και επειδή η ευθύνη είναι διαρκής, όταν η διπλωματία είναι διπλωματία ευθύνης έχει και διάρκεια και προοπτική.-
Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΧΟΣ
