Κυρίες και Κύριοι,
Τα τριάντα χρόνια ζωής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης γιορτάζονται σήμερα με τον πιο ενδεδειγμένο, τον πιο εμβληματικό θα μπορούσα να πω, τρόπο. Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, μέσ’ απ’ αυτή την έκθεση, παίρνει ζωή. Τούτα τα άψυχα αντικείμενα επιστρέφουν στην εποχή τους, δένονται με τους ανθρώπους, με την κοινωνία που τα γέννησε. Η πιο όμορφη, πραγματικά, διαδρομή ενός μουσείου. Έργο ζωής του ζεύγους Γουλανδρή και ιδίως της Ντόλλης Γουλανδρή, κρύβει μέσα του, σαν πραγματική κοσμηματοθήκη, πολύτιμα πετράδια 5.000 χρόνων κυκλαδικής τέχνης. Της τέχνης με τα αντικείμενα εκείνα, τα οποία μέσ’ από την απαράμιλλη λιτότητά τους θυμίζουν τη γραμμή της Ιστορίας που ξεκινάει από το παρελθόν και αδιάλειπτα συνεχίζει στο μέλλον. Της Ελληνικής Ιστορίας, μα και της Παγκόσμιας Ιστορίας, της Ιστορίας του Πολιτισμού.
Να που αυτά τα αντικείμενα, τα οποία αγάπησε όλος ο κόσμος, που αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα, μέσα από ανθρώπους οι οποίοι μπορούν και προσφέρουν – κι εδώ, χωρίς ν’ αδικήσω κανέναν, θέλω να επισημάνω την εμπνευσμένη διεύθυνση του καθηγητή και φίλου μου Νίκου Σταμπολίδη – να λοιπόν που χάρη σ’ αυτούς, χάρη στην ιδέα την οποία είχαν, όπως είπα πριν, το Μουσείο ζωντανεύει επιστρέφοντας στην εποχή η οποία γέννησε αυτά τα απαράμιλλα έργα τέχνης. Δένονται έτσι με το φυσικό περιβάλλον στο οποίο δημιουργήθηκαν, με τη δομή της κοινωνίας η οποία τα έπλασε, με τις ασχολίες των ανθρώπων, με τις δοξασίες τους. Κι από αυτό, και για μιαν εποχή που δεν έχουμε –και αυτό πρέπει να επισημανθεί- γραπτές μαρτυρίες, γιατί δεν υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες για την Πρωτο-κυκλαδική Περίοδο, αποδεικνύεται τι; Η ύπαρξη ενός απαράμιλλου, εξωστρεφούς, θαλάσσιου Πολιτισμού, ο οποίος, και σήμερα ακόμη, προκαλεί τον θαυμασμό για την δύναμη της δημιουργίας του.
Έτσι, λοιπόν, μέσ΄ από αυτήν την Έκθεση, νομίζω πως το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, σιγά-σιγά, πάει προς τον τελικό του προορισμό. Τον προορισμό που δείχνει ότι ο Πολιτισμός είναι ένα σύνθετο δημιούργημα του φυσικού αλλά και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
Δεν θα ήθελα να τελειώσω, χωρίς να επισημάνω κάτι, το οποίο το θεωρώ σημαντικό για αυτό το Μουσείο, για τον προορισμό του. Πρέπει να θυμόμαστε πάντα το ζεύγος Γουλανδρή, την Αρχαιολογική Υπηρεσία γενικότερα, και ιδίως την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, αλλά και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Γιατί, μέσα από την δική τους τότε έμπνευση, αυτά τα μοναδικά στοιχεία της Ελληνικής Τέχνης και του Ελληνικού Πολιτισμού δεν εκπατρίσθηκαν. Έμειναν εδώ, στην Ελλάδα, για να είναι αυτό το Μουσείο, μια εστία που εκπέμπει Φως σ΄ ολόκληρο τον Κόσμο. Ταυτόχρονα, αυτά τα αντικείμενα, είναι κληρονομιά της Ελλάδας μα και κληρονομιά του Κόσμου. Βρίσκονται πάντα εδώ, όπου πραγματικά ανήκουν. Κι εκπέμπουν αενάως το Φως, το Φως του Αιγαίου, το Φως του Απόλλωνα της Δήλου, το Φως του Οδυσσέα Ελύτη, το οποίο αγάπησε, εξέφρασε, έστω κι αν δεν πρόλαβε να γράψει εκείνη την μελέτη, που θα ήθελε να ήταν έργο ζωής. Έμεινε ημιτελής, και ίσως έτσι ο Οδυσσέας Ελύτης, απέδειξε αυτό που αποδεικνύουν αυτά τα αντικείμενα: ο Άνθρωπος, δεν μπορεί να περιγράψει πιστά αυτό το Φως. Τούτα τα αντικείμενα, όμως, το περιγράφουν καλύτερα απ΄ τον καθένα.
Σας ευχαριστώ πολύ.
