Κύριε Δήμαρχε,
Η ξεχωριστή τιμή που μου επιδαψιλεύετε, υπό την ιδιότητά μου ως Προέδρου της Δημοκρατίας, με την ανακήρυξή μου ως Επίτιμου Δημότη Ορεστιάδας με συγκινεί βαθύτατα και συνεπάγεται την υψίστη υποχρέωσή μου να φανώ αντάξιός της, καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια, κατά την θητεία μου ως Προέδρου της Δημοκρατίας και όχι μόνον. Το γεγονός ότι η τιμή αυτή προέρχεται από τον Δήμο που έχει ως έδρα του την βορειότερη πόλη της Πατρίδας μας εκπέμπει πολλούς συμβολισμούς. Η διαπίστωσή μου αυτή καθίσταται προφανής χάρη στην ακόλουθη, σύντομη, αναδρομή στην ιστορία της Ορεστιάδας.
I. Ως γνωστόν το Καραγάτς (ή Κάραγατς), το 1920, μετά την απελευθέρωση της Θράκης από τον Ελληνικό Στρατό, μετονομάσθηκε σε Ορεστιάδα και παραχωρήθηκε στην Ελλάδα μαζί με ολόκληρη τη Δυτική Θράκη και το μεγαλύτερο τμήμα της Ανατολικής Θράκης, δια της Συνθήκης των Σεβρών (10.08.1920), την οποία πέτυχε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Η κατάσταση όμως άλλαξε όταν, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και την στυγερή γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, η Ανατολική Θράκη εκκενώθηκε από τον ελληνικό πληθυσμό της και αρκετοί κάτοικοι της Αδριανούπολης εγκαταστάθηκαν στο Καραγάτς, το οποίο βρίσκεται δυτικά του ποταμού Έβρου και που τότε παρέμενε ακόμη εντός της Ελληνικής επικράτειας.
Α. Ακολούθως, με την Συνθήκη της Λωζάνης, η Ελλάδα υποχρεώθηκε να δεχθεί την παραχώρηση του Καραγάτς στην Τουρκία. Η εγκατάλειψη της παλιάς Ορεστιάδας άρχισε τον Ιούλιο του 1923 και στις 15 Σεπτεμβρίου 1923 η πόλη παραδόθηκε στους Τούρκους.
Β. Στις 4 Ιουνίου 1923, οι κάτοικοι της παλιάς Ορεστιάδας-Καραγάτς, οι πρόγονοί σας, αποφάσισαν τη μετακίνηση της πόλης 17 χιλιόμετρα νοτιότερα, στην ακατοίκητη αγροτική τοποθεσία Κουμ-Τσιφλίκ (Αμμώδες Τσιφλίκι). Στις 12 Αυγούστου 1923 έγιναν τα εγκαίνια της νέας πόλης. Η νέα κωμόπολη αποφασίσθηκε να ονομασθεί Νέα Ορεστιάδα, ώστε να διατηρείται στο διηνεκές ζωντανή στην συνείδηση των κατοίκων της η λαμπρή καταγωγή των ιδρυτών της. Η ιστορική εικόνα των Αγίων Θεοδώρου του Τήρωνος και Θεοδώρου του Στρατηλάτου, των οποίων την ιερή μνήμη τιμούμε ευλαβικά σήμερα, μεταφέρθηκε από τον ομώνυμο ναό του Καραγάτς, που είχε κτιστεί το 1863, στη Νέα Ορεστιάδα, το 1923. Έτσι, οι Άγιοι Θεόδωροι έγιναν οι Πολιούχοι Άγιοι και της Νέας Ορεστιάδας.
Γ. Συνιστά μάλιστα άκρως συμβολικό γεγονός το ότι, αργότερα, το Δημοτικό Συμβούλιο της Νέας Ορεστιάδας ή (πλέον) Ορεστιάδας, αποφάσισε η σφραγίδα του Δήμου να έχει ως έμβλημα την Ιφιγένεια, συμβολίζοντας την θυσία της παλιάς Ορεστιάδας για το συμφέρον της Πατρίδας.
1. Ο συμβολισμός είναι προφανής αν θυμηθούμε ότι, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, όταν ο Ορέστης σκότωσε την μητέρα του, την Κλυταιμνήστρα, καταδιωκόταν από τις Ερινύες, οπότε κατέφυγε για βοήθεια στο Μαντείο, το οποίο τον συμβούλεψε να λουστεί στη συμβολή τριών ποταμών. Ο Ορέστης λούστηκε στην συμβολή των ποταμών Αρδίσκου (σήμερα Άρδα), Έβρου και Τόνζου και γλύτωσε από τις Ερινύες. Σε ανάμνηση της θεραπείας του ίδρυσε την Ορεστιάδα, την μετέπειτα Ουσκουδάμα, που υπήρξε η πρωτεύουσα της θρακικής φυλής των Οδρυσών.
2. Το 127 π.Χ. ονομάσθηκε Αδριανούπολη, προς τιμήν του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού. Από την ιστορική αυτή πόλη, που υπήρξε η τρίτη πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από το 1363 ως το 1453, πριν η Κωνσταντινούπολη γίνει η τέταρτη και οριστική πρωτεύουσά της, ξεκίνησαν, όπως προανέφερα, αρκετοί κάτοικοί της για να πάνε αρχικά στο Καραγάτς ή Ορεστιάδα και, ακολούθως, στη Νέα Ορεστιάδα.
II. Η Ορεστιάδα, που αποτελεί σπουδαίο κέντρο της αγροτικής και εμπορικής ζωής της Βορειοανατολικής Ελλάδας έχει, αναμφιβόλως, χάρη στην εξαιρετική εργατικότητα, το φιλότιμο και την φιλοπατρία των κατοίκων της, λαμπρό μέλλον, αντάξιο του ιστορικού ονόματός της.
Α. Η ιστορία της Πόλης σας και του Δήμου σας αποδεικνύει ότι οι λαοί που έχουν εθνική αυτοπεποίθηση στρέφονται, χωρίς ταυτοχρόνως να λησμονούν ποτέ το παρελθόν τους, προς το μέλλον και το οικοδομούν με πίστη στις αξίες τους και τα ιδανικά τους. Διακρίνονται για την εξωστρέφεια και την ικανότητά τους να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις που εγείρει το απαιτητικό διεθνές περιβάλλον.
Β. Από την ακριτική Ορεστιάδα, αυτή την ιερή μέρα της εορτής των Αγίων Θεοδώρων, στέλνουμε σ’ όλα τα γειτονικά κράτη πριν απ’ όλα το μήνυμα της δημιουργικής και ανυπόκριτης φιλίας και της χωρίς καμιά υστεροβουλία καλής γειτονίας. Στέλνουμε όμως, προς την ίδια πάντα κατεύθυνση, και το μήνυμα της ανυποχώρητης αποφασιστικότητάς μας να υπερασπισθούμε, ως Ελλάδα αλλά και ως συστατικό στοιχείο του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος, την εδαφική μας ακεραιότητα και την κυριαρχία μας, άρα την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με γνώμονα το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και με έμφαση στην άνευ όρων πιστή εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάνης.
Τείνουμε χείρα συνύπαρξης και δημιουργικής φιλίας στη γειτονική Τουρκία, άλλωστε ο Έβρος δεν είναι για να μας χωρίζει, αλλά για να μας ενώνει. Αλλά στην καρδιά μας κρατάμε την ιστορία μας. Λέμε όμως ότι δεν υπάρχουν σύνορα καρδιάς και ψυχής, αλλά σύνορα με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Και αυτά τα σύνορα μας είμαστε αποφασισμένοι να τα υπερασπισθούμε. Κι αυτό οφείλει να το καταλάβει καλά η γειτονική χώρα.
Κύριε Δήμαρχε,
Φεύγω από την Ορεστιάδα, την Πόλη με τους ανεξίτηλους ιστορικούς συμβολισμούς, παίρνοντας μαζί μου όχι μόνο τις αναμνήσεις της υπέροχης φιλοξενίας σας αλλά και το αίσθημα ικανοποίησης που μου γεννά η βεβαιότητα ότι το λαμπρό μέλλον της Πατρίδας μας το εγγυάται, μεταξύ άλλων, η φιλοπατρία -σε όλες τις εκφάνσεις της- των υπέροχων ακριτών Ελλήνων, όπως είναι οι κάτοικοι του Δήμου σας. Ας θυμηθούμε την ρήση του Θουκυδίδη, «Άνδρες γαρ πόλις, και ου τείχη ουδέ νήες ανδρών κεναί».
Σας ευχαριστώ.