Ήθελα να βρίσκομαι σήμερα εδώ. Ήλθα, όπως είπατε, γύρισα κατευθείαν από το αεροδρόμιο, αλλά δεν πρόκειται για κάποιο κόπο, σας διαβεβαιώ. Είναι χρέος μου, αισθανόμουν την ανάγκη να είμαι σήμερα εδώ. Ίσως δεν αντιλαμβανόμαστε, σ’ αυτούς τους δύσκολους, τους ταραγμένους καιρούς, την σημασία τέτοιων γεγονότων. Σήμερα, για μιαν ακόμη φορά, εδώ συναντώνται δύο πανάρχαιοι Πολιτισμοί. Δεν είναι η πρώτη φορά ούτε φυσικά θα είναι η τελευταία. Μα κάθε φορά που συναντώνται τέτοιοι Πολιτισμοί και κάτω από αυτές τις συνθήκες, αυτό είναι ένα μεγάλο γεγονός που οφείλουμε να το τιμούμε. Και οφείλουμε να βγάζουμε τα ανάλογα συμπεράσματα από αυτές τις συναντήσεις. Ξέρουμε ότι παράλληλα με αυτή την Έκθεση εδώ, ένα μέρος των ευρημάτων του Μηχανισμού των Αντικυθήρων έχουν ταξιδέψει στην Κίνα. Πρόκειται για ένα σημαντικό τμήμα του Ελληνικού Πολιτισμού, το οποίο συνδέεται κυρίως με την Τεχνολογία και δείχνει την απαράμιλλη πορεία του Αρχαίου Ελληνικού Πνεύματος μέσα από την ανακάλυψη της Επιστήμης. Μέσα από αυτό που είχε πει ο Max Weber, «το ξεμάγεμα του κόσμου». Και η Κίνα είναι σήμερα εδώ, με ένα κομμάτι του δικού της Πολιτισμού, που αφορά την πορεία ενός θρυλικού –ας μου επιτραπεί η έκφραση- Αυτοκράτορα, του Qianlong. Πρόκειται για ένα μέρος από τα αυτοκρατορικά διαμερίσματα αυτού του Αυτοκράτορα, το οποίο αναδεικνύει όλο το μεγαλείο της Τέχνης αλλά και του Φωτός –επιτρέψτε μου να το πω, όταν το δείτε θα καταλάβετε τι λέω- που εκπέμπει ο Πολιτισμός της Κίνας. Δεν μπορώ να προσθέσω κάτι για την Έκθεση, αφού τα είπε όλα ο κ. Δημήτρης Παντερμαλής. Καταλήγω μόνο με τούτο: Είπα ότι συναντώνται εδώ δύο πανάρχαιοι Πολιτισμοί. Έχουν τις διαφορές τους αλλά έχουν ένα κοινό σημείο το οποίο οφείλουμε να αντιληφθούμε, μεταξύ άλλων φυσικά, που τους συνδέει, στους εξαιρετικά ταραγμένους καιρούς μας και για τους δύο Λαούς μας και για ολόκληρη την Ανθρωπότητα. Ποιο είναι αυτό; Είναι το ότι οι δυο Πολιτισμοί μας εκπέμπουν αυτό που θα λέγαμε «ήπια ισχύς». Και εξηγούμαι: Έχει επικρατήσει -χρόνια ολόκληρα και μάλιστα πάνω σ΄αυτή την θεωρία στηρίχθηκαν ολόκληρες στρατηγικές και πολιτικές- η άποψη ότι ζούμε μία σύγκρουση Πολιτισμών. Πρόκειται για την θεωρία του Samuel Huntington. Μεγαλύτερο λάθος δεν μπορεί να υπάρξει. Ένα λάθος που οδήγησε σε στρατηγικές επιλογές, που τις πληρώνει η Δύση πολύ ακριβά. Τις πληρώνει και η Ανατολή, αλλά τις πληρώνει πρωτίστως η Δύση, γιατί εκείνη είναι ο θύτης στην συγκεκριμένη περίπτωση.
Κυρίες και κύριοι, όπως απέδειξε ο Joseph Nye -ένας μεγάλος διανοητής- σε μια κορυφαία μελέτη του, πάνω στην διάκριση μεταξύ «Soft Power» και «Hard Power», δεν υπάρχει Πολιτισμός -πραγματικός Πολιτισμός- που να μπορεί να συγκρουσθεί μ΄έναν άλλο. Γιατί ο πραγματικός Πολιτισμός, ούτε προσπαθεί να επιβληθεί, ούτε διεκδικεί καμιά ανωτερότητα. Εκπέμπει, αυτό που λέμε, «Ήπια Ισχύ», που δεν είναι ούτε αλαζονεία ανωτερότητας -όπως είπα πριν- ούτε προσπάθεια να επιβληθεί σ΄ ένα πεδίο γιατί, δήθεν, αυτός μπορεί να υποδείξει την πορεία του Ανθρώπου. «Ήπια Ισχύς» σημαίνει πρωτίστως διάλογο αλληλοκατανόησης των Πολιτισμών. Είναι η βάση του Διαλόγου των Πολιτισμών. Και μόνο μέσα από τον διάλογο των Πολιτισμών είναι δυνατόν να ειρηνεύσει αυτός ο Κόσμος. Πάνω στον Διάλογο των Πολιτισμών, πρέπει να διαμορφώσουμε εμείς, οι Ευρωπαίοι, όλη την περαιτέρω στρατηγική μας, εάν θέλουμε πραγματικά να υπάρξει Ειρήνη στον Κόσμο.
Αυτό εκπέμπουν οι δύο Πολιτισμοί μας: Ο Κινεζικός και ο Ελληνικός, ο Ελληνικός και ο Κινεζικός. Γι΄ αυτό θεωρώ ότι κάθε φορά που αυτοί οι δύο Πολιτισμοί συναντώνται, σε τέτοιες εκδηλώσεις -εδώ, στην Κίνα, παντού στον Κόσμο- είναι μία πραγματική συνεισφορά. Συνεισφορά όχι μόνο στον Παγκόσμιο Πολιτισμό, αλλά συνεισφορά στην Παγκόσμια Ειρήνη, την οποία οφείλουμε να την στηρίξουμε, όπως οφείλουμε και να την διεκδικήσουμε.
Σας ευχαριστώ πολύ.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Αλέξανδρος Μπελτές