O Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ.Προκόπης Παυλόπουλος δέχθηκε σήμερα, 3.2.2016, τον Διευθυντή της Βιβλιοθήκης Αλεξάνδρειας και Πρόεδρο του Δ.Σ. του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών της Βιβλιοθήκης Αλεξάνδρειας Δρα Ismail Serageldin. Τον Δρα Serageldin συνόδευαν:

– Η κα Μαριάννα Βαρδινογιάννη, Πρέσβης Καλής Θελήσεως της UNESCO, μέλος του Advisory Board της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, Ιδρύτρια του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών της Βιβλιοθήκης Αλεξάνδρειας, και

– Ο Καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, Ακαδημαϊκός, μέλος του Δ.Σ. του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας ευχαριστώ για την παρουσία σας στην Αθήνα. Σας υποδεχόμαστε με χαρά, αλλά και τιμή. Διότι είναι γνωστό: Πρώτον, πόσον έχετε συμβάλει στην δημιουργία της Νέας Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας. Συμβάλατε στο να ιδρυθεί και από το 2002 μέχρι σήμερα είστε Διευθυντής, η ‘ψυχή’ θα έλεγε κανείς της Νέας Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, η σημασία της οποίας είναι τεράστια όχι μόνο για την περιοχή μας, αλλά για ολόκληρον τον κόσμο. Αναβιώνετε το πνεύμα της Αρχαίας Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, το ανοιχτό πνεύμα, την ευρυμάθεια. Κάτι που είναι εξαιρετικά σημαντικό για την αρμονική συνύπαρξη των πολιτισμών στην εποχή μας. Και αυτή η αρμονική συνύπαρξη, λόγω της κρισιμότητας των καιρών, είναι σημαντική για ολόκληρο τον Πλανήτη.

Ο δεύτερος λόγος που σας υποδεχόμαστε με χαρά και τιμή, όπως σας είπα, είναι γιατί ηγείσθε και του ΔΣ του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών της Βιβλιοθήκης Αλεξάνδρειας, που έχει τεράστια σημασία για όλον τον Ελληνικό Πολιτισμό και εμάς τους Έλληνες, αλλά νομίζω και για ολόκληρο τον κόσμο.

Και με την ευκαιρία, χαιρετίζω την παρουσία της κυρίας Μαριάννας Βαρδινογιάννη. Η κυρία Μαριάννα Βαρδινογιάννη είναι Πρέσβης Καλής Θελήσεως της ΟΥΝΕΣΚΟ. Είναι ο σύνδεσμός μας, αφού δεν είναι μόνο μέλος του Advisory Board της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, αλλά είναι και ιδρύτρια του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών. Και θέλω να πιστεύω ότι και με την δική της συνεργασία, η Ελλάδα είναι στην διάθεσή σας, ώστε να μπορέσουμε να αναδείξουμε αυτές τις κοινές αρχές και αξίες, που συνδέουν την Βιβλιοθήκη και τις Ελληνιστικές Σπουδές.

Επαναλαμβάνω λοιπόν ότι, όπως στο παρελθόν έτσι και τώρα – ίσως περισσότερο τώρα – ακριβώς επειδή οι καιροί είναι κρίσιμοι, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις βάσεις πάνω στις οποίες θεμελιώνεται και ο σκοπός της Βιβλιοθήκης, αλλά και ο σκοπός του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών.

Dr I.SERAGELDIN: Θέλω να σας πω ότι με μεγάλη χαρά βρίσκομαι εδώ και να σας ευχαριστήσω για τα ευγενικά σας λόγια και την υποδοχή σας. Θέλω να πω ότι πραγματικά ήταν μια μεγάλη στιγμή όταν αποφασίστηκε να ιδρυθεί η Βιβλιοθήκη Αλεξάνδρειας και να ξεκινήσουμε με το Πρόγραμμα των Ελληνιστικών Σπουδών. Και γι’αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω και την κυρία Βαρδινογιάννη, για τη μεγάλη συνδρομή της σ’αυτό το έργο. Θα ήθελα να σας προσφέρω αυτούς τους 4 τόμους, εκδόσεις του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών, που αφορούν τον Καβάφη και ‘Στιγμές του Ξενοδοχείου Cecil’. Επίσης, θα ήθελα να πω ότι η συνεργασία αυτή με το Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών έχει τύχει αναγνώρισης τόσο από το Πανεπιστήμιο του Καΐρου, όσο και από το Ανώτατο Συμβούλιο Πανεπιστημίων στην Αίγυπτο. Και πιστεύω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό που έχουμε αυτή τη δυνατότητα να προωθήσουμε αυτό το έργο.

Πρέπει να πω ότι όταν ήμουν Αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας μου δόθηκαν πολλές ευκαιρίες να επιστρέψω στην πατρίδα μου. Πλην όμως τίποτα δεν κατάφερε να το κάνει. Όταν όμως μου προσέφεραν τη θέση του Διευθυντή της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, θεώρησα ότι ήταν κάτι το ξεχωριστό. Και πραγματικά πιστεύω ότι ήταν ένας χώρος που στο παρελθόν είχαμε τη συνένωση της ελληνικής και της αιγυπτιακής ιστορίας και πολιτισμού και τη σύνδεση αυτών των πολιτισμών με τον παγκόσμιο πολιτισμό. Πιστεύω λοιπόν ότι αυτό προωθείται ακόμα και σήμερα μέσα από το Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών. Πιστεύω δηλαδή, ότι καταφέραμε να πετύχουμε αυτή την οικουμενικά ανοιχτή στάση, έτσι ώστε να προωθήσουμε τους πολιτισμούς και τη γνώση και να τους μεταλαμπαδεύσουμε σ’ολόκληρον τον κόσμο. Είναι κάτι το ιδιαίτερο και πιστεύω ότι όλοι αναγνωρίζουμε την άνθηση που έγινε στην αρχαία Βιβλιοθήκη σε Ποίηση και Μαθηματικά. Και πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να αναδημιουργήσουμε το πνεύμα που υπήρξε τότε που έγινε η συνένωση των πολιτισμών της Ελλάδας και της Αιγύπτου και που οδήγησε – πιστεύω – σε κάτι το εξαιρετικό.

Πιστεύω ότι το εξαιρετικό έργο της αναβίωσης έχει επικυρωθεί. Και αυτό έγινε στα πλαίσια της επανάστασης στην Αίγυπτο το 2011. Πρέπει να πούμε ότι τότε υπήρξαν πάρα πολλές καταστροφές. Κάηκαν η έδρα του Κόμματος που ήταν στην εξουσία, το Προεδρικό Μέγαρο και Αστυνομικά Τμήματα. Πλην όμως οι γενναίοι της Αιγύπτου έδωσαν τα χέρια και προστάτευσαν το κτίριο της Βιβλιοθήκης. Πιστεύω ότι αυτό – αν θέλετε – ήταν το καλύτερο δείγμα αποδοχής του έργου μας από τους νέους της Αιγύπτου. Και θα μπορέσουμε κατ’αυτόν τον τρόπο να δείξουμε ότι παρά τις διάφορες αλλαγές που είχαμε στις κυβερνήσεις και στους Προέδρους, αποδέχθηκαν τη μεγάλη σημασία του έργου της Βιβλιοθήκης. Πιστεύω ότι όλα αυτά δείχνουν πόσο μεγάλη σημασία έχει να ενώνουμε τις δυνάμεις του πολιτισμού που έχουμε στην Ελλάδα και την Αίγυπτο και να τον μεταλαμπαδεύσουμε στο εξωτερικό και σ’ολόκληρον τον κόσμο.

Νομίζω ότι αυτό το οποίο προέκυψε απ’αυτή την επανάσταση ουσιαστικά φάνηκε από ένα γκράφιτι στην ανατολική Αλεξάνδρεια, το οποίο αφιερώθηκε στους πεσόντες κατά τη διάρκεια της επανάστασης της 25ης Ιανουαρίου. Δείχνει λοιπόν 3 Πυραμίδες και ως 4η, το κτίριο της Σύγχρονης Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας. Και πάνω στο κτίριο βλέπουμε ότι υπάρχουν μαζί ένα τζαμί και μια εκκλησία. Και καταλαβαίνουμε πλέον ότι οι νέοι της πατρίδας μας έχουν καταλάβει αυτό το πνεύμα της ανοχής και της οικουμενικότητας που διακατέχει τη Βιβλιοθήκη και θέλησαν να δώσουν τα χέρια να προστατεύσουν όχι τα βιβλία και τους υπολογιστές της Βιβλιοθήκης, αλλά τις αξίες.

Πιστεύω, λοιπόν, ότι όταν πρωτο-ιδρύθηκε η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας αποφασίστηκε, χάρη στην κυρία Βαρδινογιάννη, να ιδρυθεί και αυτό το Τμήμα Ελληνιστικών Σπουδών. Έτσι ώστε να αναδειχθεί αυτή η συνένωση της Ελλάδας και της Αιγύπτου, που ήταν και απότοκος της διάδοσης του Ελληνισμού μέσα από τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Σ’ αυτό, λοιπόν, το Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών βλέπουμε ότι έχει δοθεί ο πρώτος διδακτορικός τίτλος και ο πρώτος μεταπτυχιακός τίτλος, οπότε αυτό σημαίνει ότι προέκυψαν από εμάς οι πρώτοι ιστορικοί αυτής της περιόδου. Νομίζω ότι αυτή είναι η παρακαταθήκη που έχουμε να προσφέρουμε σε ολόκληρη την υφήλιο και είναι αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας. Μια συνεργασία που γίνεται από καρδιάς, χωρίς να χάνουμε χρόνο σε αμφισβητήσεις και διαμάχες.

Μ.ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗ: Θα ήθελα να πω και εγώ ότι αισθάνθηκα πολύ τυχερή, όταν με επέλεξαν να είμαι στο πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο της Βιβλιοθήκης Αλεξάνδρειας, το 2006. Και αντικρίζοντας όλους τους προγόνους μας, αισθάνθηκα εκείνη τη στιγμή αυθόρμητα ότι έπρεπε κάτι να γίνει, γιατί μια περίοδος της δικής μας ιστορίας δεν αναφερόταν πουθενά μέσα στη Βιβλιοθήκη. Και έτσι πρότεινα στον Δρα Serageldin να δημιουργήσουμε αυτό το Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών. Μέσα από τη δική μας ιστορία, η νεολαία όλου του κόσμου να μάθει για τη χώρα μας. Αυτή ήταν η αρχή, όταν ξεκινήσαμε το 2006. Και από τότε, ο κ.Serageldin έχει κάνει τόσα πολλά. Για μένα άνοιξε την Βιβλιοθήκη προς τα έξω, έγινε ένας Φάρος πολιτισμού προς όλον τον κόσμο. Και πιστεύω πως η δική του προσφορά σ’αυτό το έργο είναι τόσο σημαντική και θ’αφήσει πίσω του όλη αυτή την ιστορία της Βιβλιοθήκης, μέσα και από τη δική μας προσπάθεια με το Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών, στην ιστορία. Και είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό που έχει προσφέρει όχι μόνο για τις χώρες μας, αλλά για ολόκληρον τον κόσμο. Και τον ευχαριστώ πάρα πολύ που μου έδωσε την ευκαιρία να προσφέρω και εγώ στο Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών, να κάνουμε αυτή την προσπάθεια μαζί. Όχι μόνο για τη χώρα του και τη χώρα μας, αλλά για όλα τα παιδιά που έρχονται και σπουδάζουν εκεί.

Καθ.ΧΡ.ΖΕΡΕΦΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, εκ μέρους των διδασκόντων θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την τιμή που μας κάνετε να σας πούμε κάποιες σκέψεις, αλλά ταυτόχρονα να εκφράσουμε και την ευγνωμοσύνη μας. Γιατί το Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών στην Αλεξάνδρεια – η οποία είναι και η γενέτειρα των προγόνων μου, όπως ξέρετε – η ψυχή ήταν η κυρία Βαρδινογιάννη και η καρδιά ο κύριος Serageldin. Μέσα απ’αυτήν την όσμωση ψυχής και καρδιάς γεννήθηκε μια ομάδα ενθουσιωδών συναδέλφων από την Ελλάδα και την Αλεξάνδρεια και από το εξωτερικό, την Αγγλία, την Αμερική, την Γαλλία, οι οποίοι δίδασκαν εκεί. Και μάλιστα έχουν και πολύ σημαντικά ευρήματα σχετικά με την άγνωστη περίοδο, την καθαυτό Ελληνιστική περίοδο, στην οποία έγινε η πραγματική σύμπτυξη της φιλοσοφίας και της πειραματικής επιστήμης, της ελληνικής με την φαραωνική.

Γι’ αυτόν τον λόγο σήμερα, κύριε Πρόεδρε, στην σημερινή συνεδρίαση του Συμβουλίου ο κ. Serageldin πρότεινε να γίνει ένα Ελληνιστικό Συνέδριο, το 2017, με δύο πόλους: Ο ένας πόλος θα είναι στην Αθήνα και ο άλλος στην Αλεξάνδρεια, για να παρουσιαστεί σε παγκόσμιο επίπεδο πλέον η σημασία αυτής της εξαιρετικής περιόδου για την Ανθρωπότητα. Γιατί, αν τα περισσότερα είχαν ειπωθεί τον 5ο αιώνα, όλα τα υπόλοιπα ειπώθηκαν, όπως ξέρετε, από τον 3ο, 2ο και 1ο αιώνα π.Χ. Και γι’ αυτό θα θέλαμε να σας παρακαλέσουμε, εμείς οι καθηγητές, να το θέσετε υπό την αιγίδα σας. Αυτό θα δείξει και την συνέχεια ακριβώς του οράματος και της κας Βαρδινογιάννη, αλλά και του κ. Serageldin. Σας ευχαριστούμε πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ ευχαριστώ. Είναι αυτονόητο ότι το Συνέδριο αυτό τίθεται υπό την αιγίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας, ουσιαστικά, υπό την αιγίδα της Ελληνικής Πολιτείας. Θέλω να σας ευχαριστήσω γιατί κάτι τέτοιο έρχεται να βοηθήσει, ώστε να αναδειχθεί ο πραγματικός ρόλος και της Βιβλιοθήκης και του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών.

Τόνισα πριν και το επαναλαμβάνω: Ζούμε σε μια κρίσιμη εποχή. Η συνύπαρξη των πολιτισμών σ’ένα κλίμα αρμονίας μπορεί να βοηθήσει, ώστε μέσα από τον πολιτισμό να σβήσουν οι φωτιές του πολέμου. Όταν γνωρίζουμε ότι είναι αυτές οι φωτιές του πολέμου που αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την Ανθρωπότητα. Και το προσφυγικό πρόβλημα, που αντιμετωπίζουμε όλοι σήμερα, είναι ένα δείγμα αυτού του κινδύνου, στον οποίο μπορούμε και πρέπει να αντισταθούμε. Παίρνω λοιπόν αυτήν την πρωτοβουλία που μου προτείνετε και σαν μια συμβολή προς αυτήν την κατεύθυνση. Και σας ευχαριστώ, πραγματικά, γιατί κάνετε αυτή την πρόταση.

Dr I.SERAGELDIN: Χαίρομαι πάρα πολύ που θέσατε αυτό το τελευταίο σημείο. Θα ήθελα να πω ότι τόσο με φίλους από το Αζερμπαϊτζάν, όσο και στην Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας πραγματικά θέλουμε να δείξουμε ότι υπάρχει αυτή η διάθεση να αντιμετωπίσουμε την τρομοκρατία και την βία. Γιατί πιστεύω ότι αυτό το πνεύμα που επικρατεί σήμερα, είναι αυτό που έχει οδηγήσει τα παλιρροιακά κύματα των προσφύγων που έρχονται στις ακτές της Ελλάδας, σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, σε αυτήν την δύσκολη οικονομική συγκυρία για την Ελλάδα. Και που έχει επιτρέψει το μίσος να διακατέχει, πραγματικά, τις ψυχές πολλών ανθρώπων, πράγμα που έχουμε δει στα πλαίσια της ISIS όσο και της Al-Qaeda. Πιστεύω ότι αυτό το βλέπουμε σαφώς και διάτρανα στους αποκεφαλισμούς των απλών πολιτών.

Επίσης, πιστεύω ότι πρέπει όσοι διανοούμενοι συνεργάζονται με την Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και όσοι φίλοι ασπάζονται τις αξίες του Διαφωτισμού που πηγάζουν βέβαια και από την Αρχαία Ελλάδα, θα πρέπει να ορθώσουν το ανάστημά τους. Έτσι ώστε να αναρωτηθούμε γιατί οι κοινωνίες στην Ανατολή του Ισλάμ θα μπορούσαν να αποτελέσουν και αποτελούν γόνιμο έδαφος για την εξάπλωση της βίας και του εξτρεμισμού. Θα πρέπει, λοιπόν, να εξασφαλίσουμε ότι θα προασπίσουμε αυτές τις αξίες του ουμανισμού και της οικουμενικότητας, έτσι ώστε να αντισταθούμε σε αυτό το κύμα της βίας. Πρέπει να σας πω ότι έχουμε δημιουργήσει ένα Πρόγραμμα στην Βιβλιοθήκη, που έχει την στήριξη του Προέδρου της Αιγύπτου, και προσπαθούμε μαζί με φίλους Άραβες να βρούμε έναν τρόπο να προάγουμε πολιτικές και σκέψεις για να ξεπεράσουμε αυτό το φαινόμενο. Προφανώς, χρειαζόμαστε δράση τόσο σε επίπεδο τόσο αστυνομίας όσο και στρατού, πλην όμως πιστεύω ότι πρέπει να καταπολεμήσουμε τις ιδέες, με ιδέες. Και πιστεύω, λοιπόν, ότι ο δικός σας Μέγας Αλέξανδρος, ο οποίος ίδρυσε την Αλεξάνδρεια στις ακτές της Αιγύπτου, θα είναι αυτός ο οποίος θα μας βοηθήσει να διαδώσουμε αυτό το πνεύμα της ειρήνης, που θα φέρει αυτά τα θετικά αποτελέσματα.-