ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας καλωσορίζω για δεύτερη φορά ύστερα από έναν χρόνο εδώ, στην Αθήνα και στο Προεδρικό Μέγαρο. Και θυμίζω ότι έχετε έναν διπλό δεσμό με την Χώρα μας: Πριν απ’όλα είσθε ο Διευθυντής της Νέας Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας. Η Νέα Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας αναβιώνει όλους τους συμβολισμούς αλλά και το πνεύμα της παλαιάς Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας. Και αυτή η αναβίωση έχει θετικές επιπτώσεις για τον Παγκόσμιο Πολιτισμό στο σύνολό του. Και επίσης, είσθε Πρόεδρος του ΔΣ του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών της Νέας Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας. Υπενθυμίζω ότι αυτό το Κέντρο οφείλεται στην κυρία Μαριάννα Βαρδινογιάννη, την ιδρύτριά του. Αντιλαμβάνεσθε πόσο σημαντικό είναι για μας ότι υπάρχει αυτό το Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών. Και θέλω να εκφράσω για μιαν ακόμη φορά τις ευχαριστίες μας στην κα Βαρδινογιάννη γιατί σε μια τόσο εμβληματική Βιβλιοθήκη υπάρχει αυτό το Κέντρο. Επομένως και αυτό το Κέντρο εκφράζει την συνέχεια του Ελληνικού Πνεύματος.

Επίσης θέλω να ευχαριστήσω και την Αιγυπτιακή Κυβέρνηση, τον Πρόεδρο κ.Σίσι, γιατί και με την δική του συμβολή η όλη αυτή προσπάθεια αποκτά και τις διαστάσεις που πρέπει ν’αποκτήσει και την παγκόσμια απήχηση την οποία όλοι γνωρίζουμε.

I.SERAGELDIN: Kύριε Πρόεδρε, κατ’αρχήν να σας ευχαριστήσω για την τιμή που με περιποιείτε. Πράγματι, όπως είπατε, είναι η δεύτερη φορά εντός ενός έτους. Σας ευχαριστώ που με δέχεσθε στο Προεδρικό Μέγαρο. Και δράττομαι της ευκαιρίας προκειμένου να εκφράσω τις ευχαριστίες μου ιδιαιτέρως προς την κα Μαριάννα Βαρδινογιάννη, όχι μόνο για την υποστήριξη που έχει παράσχει στη Βιβλιοθήκη, αλλά γενικότερα στο Κέντρο. Και με τον Καθηγητή, κ.Ζερεφό, επίσης σχεδιάζουμε να πραγματοποιήσουμε ένα ειδικό Συνέδριο, το οποίο θα είναι διφυές και στόχος του θα είναι να εορτάσουμε τους δεσμούς και τη διττή φύση της σχέσης της Αλεξάνδρειας με την Ελλάδα. Διότι στην ελληνιστική Αλεξάνδρεια και μάλιστα σε μια περίοδο μισής χιλιετίας, μεταξύ των ετών 300 π.Χ. και 300 μ.Χ., συμφωνούμε με τον Καθηγητή κ.Ζερεφό ότι πράγματι τότε γεννήθηκαν εκείνες οι αξίες οι οποίες κατόπιν μεταλαμπαδεύτηκαν και έφτασαν μέχρι εμάς ως αρχές του Διαφωτισμού.

Και όπως προτείνατε και εσείς, κύριε Πρόεδρε, και σας ευχαριστούμε πολύ γι’αυτό, πράγματι σκεφτόμαστε αυτό το Συνέδριο να είναι διφυές. Που σημαίνει ότι ένα σκέλος του θα λάβει χώρα στην Ελλάδα και ένα στην Αίγυπτο, στην Αλεξάνδρεια. Και χάρις στις παραινέσεις της κυρίας Βαρδινογιάννη, η οποία επιμένει ότι πρέπει να γίνει φέτος, πράγματι αυτή είναι η πρόθεσή μας το ταχύτερο δυνατό να λάβει χώρα το συγκεκριμένο Συνέδριο. Και θα χαιρόμασταν ιδιαιτέρως αν θα μπορούσε αυτό να τεθεί υπό την δική σας αιγίδα.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Από τώρα σας το λέω ότι τίθεται υπό την αιγίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Είναι υποχρέωσή μου.

I.SERAGELDIN: Εξαιρετική τιμή, κύριε Πρόεδρε. Ξεκινούμε λοιπόν από σήμερα το απόγευμα να διαμορφώνουμε το πρόγραμμα, καθώς έχουμε προγραμματίσει μία συνάντηση με εμπειρογνώμονες και επιστήμονες, προκειμένου να οριστικοποιήσουμε τη σειρά των ομιλιών, τη θεματολογία, ποιοι θα εκφωνήσουν ομιλίες κλπ.

Θα ήθελα να πω κάτι πιο προσωπικό: Είναι μια άποψη που συμμερίζονται και ο κ.Ζερεφός και η κα Βαρδινογιάννη. Στην περίπτωση της Αλεξάνδρειας δεν έχουμε μία πόλη της οποίας ο ρόλος υπήρξε ιδιαιτέρως σημαντικός γιατί εκεί υπήρξε η Βιβλιοθήκη, εκεί συναντήθηκαν οι διάφορες επιστήμες, τα μαθηματικά, η φιλοσοφία, η λογοτεχνία. Στην περίπτωση της Αλεξάνδρειας είχαμε το πλέον αξιόλογο παράδειγμα της πρώτης φοράς στην ιστορία, συναντήθηκαν εκεί εμπειρογνώμονες, ειδικοί, μελετητές οι οποίοι εκπροσωπούσαν όλους τους πολιτισμούς και με μία κοινή γλώσσα, την ελληνική, συνδιαλέγονταν, συζητώντας αντάλλασσαν ιδέες. Εκεί ακριβώς συγκεντρώθηκαν όλα τα σημαντικά έργα που μεταφράστηκαν, όλα τα σημαντικά έργα που εκπροσωπούσαν όλους τους πολιτισμούς της εποχής, εκεί έγινε πράξη η ιδέα της εξωστρέφειας. Οι πάντες ήταν δεκτικοί προς τους άλλους. Μιλάμε για αξίες ουμανιστικές, για αξίες ανθρωπιστικές και παγκόσμιες. Και μάλιστα αυτό έχει ιδιαίτερη αξία ιδίως σήμερα. Θα πρέπει να επαναφέρουμε αυτό ακριβώς που συνέβη προ 2.000 και πλέον ετών, γιατί σήμερα και πάλι είμαστε αντιμέτωποι με μίσος. Οι άνθρωποι αλληλοφονεύονται, υψώνουν φραγμούς και τείχη. Ας θυμηθούμε λοιπόν εκείνη την εποχή, την εποχή που η Παλαιά Διαθήκη μεταφράστηκε από την εβραϊκή γλώσσα στην ελληνική. Χρειάζεται να επαναφέρουμε αυτές τις αξίες και ειλικρινά ευελπιστούμε ότι αυτή θα είναι η συμβολή του εν λόγω Συνεδρίου: Θα επαναφέρει τις παγκόσμιες αξίες που όλοι συμμεριζόμαστε.

Μ.ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗ: Θα ήθελα να ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την τιμή που μας κάνει σήμερα να είμαστε εδώ και συμβάλλει ουσιαστικά και πάνω από όλα με το να θέσει υπό την αιγίδα του αυτή την προσπάθεια που κάνουμε. Ήθελα να μιλήσω για τον Ismail, με τον οποίο συνεργαζόμαστε επί δεκαέξι ολόκληρα χρόνια επειδή είχα την τιμή κι εγώ να είμαι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Βιβλιοθήκης. Και δεκαέξι ολόκληρα χρόνια συνεργαστήκαμε σε μια υπέροχη συνεργασία και για όλο τον κόσμο ξεκινήσαμε να κάνουμε αυτές τις προσπάθειες. Όμως, μου φαίνεται σαν όνειρο, ένα πρωί που μπαίνοντας στην Βιβλιοθήκη για ένα work meeting που είχαμε, έβλεπα τους προγόνους μας, τον Αριστοτέλη, όλους τους δικούς μας προγόνους να δεσπόζουν στην Βιβλιοθήκη και ξαφνικά κάλεσα τον Ismail κοντά μου και του είπα: «Δεν μπορώ να σκεφτώ ότι οι προγονοί μας είναι γύρω μας κάθε στιγμή και εδώ δεν βλέπω κάτι που να εκπροσωπεί τον δικό μας πολιτισμό. Θέλω να εισηγηθείς στην Πρόεδρο, στην κυρία Mubarak, θα ήθελα πάρα πολύ να συμβάλλω ώστε να υπάρχει ένα Ελληνιστικό Κέντρο Σπουδών στην Αλεξάνδρεια, να μπορούν όλοι να μάθουν το έργο της Ελλάδας εκείνη την περίοδο και ό,τι προσφέραμε εμείς στην ελληνιστική περίοδο σε όλο τον κόσμο».

Ήταν πραγματικά και η κυρία Mubarak και ο Ismail πολύ πρόθυμοι και προτείναμε και κάναμε δύο έδρες τότε και επίσης το Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών που το θεωρώ τόσο σημαντικό, όλοι αυτοί οι φοιτητές που έρχονται απ’ όλα τα μέρη του κόσμου να γνωρίζουν την δική μας ιστορία και τον ρόλο που έπαιξε η χώρα μας στην ελληνιστική περίοδο σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σας ευχαριστώ πολύ κ. Πρόεδρε που κι εσείς, πραγματικά με όλη σας την καρδιά το στηρίζετε. Γιατί πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε περήφανοι για την ιστορία της χώρας μας. Μέσα από την βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας νομίζω ότι πάρα πολλοί φοιτητές και σπουδαστές που πηγαίνουν όλα αυτά τα χρόνια να σπουδάσουν θα μπορέσουν να μάθουν πάρα πολλά για την ιστορία μας. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

Αισθάνομαι, επίσης, ιδιαιτέρως ταπεινή καθώς μιλώ για τον ελληνικό πολιτισμό και την συμβολή της Ελλάδας, ενώ βεβαίως αναγνωρίζω απολύτως την συμβολή της Αιγύπτου. Και οφείλουμε ν΄ αναγνωρίσουμε το γεγονός ότι οι δύο πολιτισμοί, ο ελληνικός και ο αιγυπτιακός, πάντοτε ήταν αλληλένδετοι και συμπορεύτηκαν επί σειρά χιλιετιών. Συνεπώς είναι ιδιαίτερη τιμή για εμάς το γεγονός ότι συνεργαζόμαστε και σήμερα. Σας ευχαριστώ.

Χ.ΖΕΡΕΦΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κυρία Μαριάννα Βαρδινογιάννη, κ. Ismail Serageldin, κατ’ αρχήν είναι ιδιαίτερη τιμή για μένα, εξαιρετική τιμή, όχι μόνο το ότι βρισκόμαστε μαζί σας, αλλά διότι και θέσατε υπό την αιγίδα σας αυτό το σημαντικό συνέδριο και τις εκδηλώσεις και διότι έχω την χαρά να συνεργάζομαι και με τον κ. Serageldin, χάρη στην κυρία Βαρδινογιάννη, η οποία εκτός από την ευαισθησία της σε όλα, στα παιδιά, στους πρόσφυγες, στο περιβάλλον, έδειξε και την μεγάλη της γενναιοδωρία στο ζήτημα του προγράμματος Ελληνιστικών Σπουδών στην Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.

Σήμερα είναι μια μεγάλη μέρα γιατί ο κ.Serageldin και η κυρία Βαρδινογιάννη υπέγραψαν επέκταση του μνημονίου συνεργασίας για άλλα πέντε χρόνια. Έτσι αυτός ο φάρος που ενώνει τις ψυχές της γνώσης και τις αναμνήσεις από την Αλεξάνδρεια, την ελληνιστική μέχρι σήμερα, ελπίζουμε ότι συνεχίζεται στο μέλλον. Αυτό που πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό είναι ότι είμαστε 24 αιώνες από την ίδρυση της Βιβλιοθήκης, δηλαδή φέτος η περίοδος αυτή συμπίπτει με πάρα πολλά σπουδαία γεγονότα και το ότι είναι το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτισμού, έχει οριστεί φέτος. Επομένως δεν υπάρχει καλύτερη ευκαιρία για να δείξουμε σε όλο τον κόσμο ότι όλ’ αυτά που ξεκίνησαν, τα ανθρωπιστικά, τα πολιτιστικά και όλη η εικόνα της ειρήνης του ειρηνικού ανθρώπου ξεκίνησαν στην Αλεξάνδρεια και οδεύουν στο μέλλον.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Στο πλαίσιο του Συνεδρίου, νομίζω ότι θα μπορούσε να υπάρξει μία έκκληση και από την πλευρά σας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Ξεκινήσαμε μια νέα εκστρατεία, στο πλαίσιο που είχε ξεκινήσει η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη, θεωρώντας ότι τα Γλυπτά πρέπει να γυρίσουν γιατί ο Παρθενώνας είναι ένα μοναδικό μνημείο για την Ανθρωπότητα. Ένα μνημείο το οποίο όλοι αναγνωρίζουν ότι αποτελεί την κοιτίδα και το λίκνο όλου του Δυτικού Πολιτισμού. Η φωνή σας και η συμπαράστασή σας θα ήταν πολύ σημαντική σ’αυτή την προσπάθεια που αρχίζει και παίρνει σάρκα και οστά πλέον. Και νομίζω πως πρέπει να ευοδωθεί. Το δικαιούται η Ελλάδα, το δικαιούται ο Πολιτισμός μας.

I.SERAGELDIN: Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ πολύ. Βεβαίως, με χαρά θα προσθέσω και εγώ τη δική μου φωνή στην όλη εκστρατεία που ξεκίνησε σ’ένα ευρύτερο πλαίσιο παλαιότερα η Μελίνα Μερκούρη. Πιστεύω πως η Ελλάδα έχει μια εύλογη αξίωση να προβάλει και αυτό συνδέεται με το γεγονός ότι ο Λόρδος Έλγιν απέκτησε τα δικαιώματα και τα εν λόγω μνημεία από τις τουρκικές αρχές και επιπροσθέτως κατέστρεψε τα μνημεία και τα τείχη, διέλυσε τις μετόπες, ουσιαστικά αφαίρεσε κομμάτια μαρμάρου από το ίδιο το μνημείο. Αυτή η πράξη από μόνη της συνιστά ‘επίθεση’, επίθεση σ’ένα μνημείο ιστορικής φύσεως, σ’ένα ιστορικό κληροδότημα.

Άρα, πιστεύω ότι ευσταθεί η αξίωση της Ελλάδας προκειμένου να επανέλθουν τα Γλυπτά στον Παρθενώνα. Και από πολλές απόψεις ευρισκόμενα πλέον τα σπαράγματα αυτών των μνημείων στο Βρετανικό Μουσείο έχουν καταστεί συνώνυμο της όλης διαπάλης σχετικά με το πού θα πρέπει να ανήκουν τα μνημεία ενός πολιτισμού. Και έχοντας επίγνωση της σημασίας και του νοήματος του Παρθενώνα για την Ελλάδα, εντός και εκτός της χώρας, έχουμε όλοι επίγνωση επίσης της σημασίας του Παρθενώνα, της σημασίας και του συμβολικού ρόλου της Ακροπόλεως. Δεδομένων λοιπόν όλων αυτών, πιστεύω ότι θα είναι σπουδαία η μέρα του επαναπατρισμού αυτών των μνημείων. Αν και υποπτεύομαι ότι οι Βρετανοί φίλοι μας δεν θα δείξουν και πολύ μεγάλη κατανόηση… γιατί τα μνημεία αυτά είναι τόσο όμορφα και δεν θα ήθελαν να τα χάσουν!

Τούτων λεχθέντων, κύριε Πρόεδρε, προφανώς είναι ιδιαίτερη τιμή για μένα να ενώσω και εγώ τη φωνή μου μαζί σας, μαζί με όλους εσάς, προκειμένου να θυμίσω στον κόσμο πως δικαιωματικά ανήκουν εδώ.

Μ.ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗ: Ήθελα να πω πως η Μελίνα Μερκούρη που ήταν προσωπική μου φίλη, ξεκίνησε αυτή την προσπάθεια και επειδή ήμουν το τελευταίο πρόσωπο που της μίλησε πριν φύγει από τη ζωή, μου είπε: «Μαριάννα, θα πεθάνω». Εγώ ταράχτηκα πάρα πολύ και της είπα: «Όχι δεν θα γίνει αυτό». Εκείνη είπε: «Άκουσε να σου πω μια κουβέντα. Αν φέρετε πίσω τα μάρμαρα, εγώ θα ξαναγεννηθώ». Η Μελίνα Μερκούρη ήταν ιδρυτικό μέλος του δικού μας διοικητικού συμβουλίου, ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και αφού πέθανε πήρα την θέση της. Το γεγονός είναι ότι έχουν γίνει πολλές προσπάθειες, εξοχότατε κ. Πρόεδρε. Στην UNESCO, κάναμε μια προσπάθεια το Unity of the Marbles, που είχε μεγάλη απήχηση. Μεσολάβησε η κυρία Μπόκοβα πέρυσι με τους Βρετανούς και το γεγονός ήταν ότι το διοικητικό συμβούλιο ήταν αντίθετο, γενικά οι περισσότεροι Άγγλοι ήταν θετικοί. Ξανακάναμε κάποιες προσπάθειες, αλλά σε μια συνάντηση τελευταία που είχαμε στην UNESCO στενοχωρήθηκα πάρα πολύ γιατί συζητούσαν πώς να επαναφέρουν ό,τι έχει κλαπεί από το Αφγανιστάν και από άλλες χώρες και είπα: «Γιατί μιλάτε για τα πρόσφατα», ήταν η δική μου εισήγηση, «ενώ έχουν πάρει να δικά μας γλυπτά τόσες χιλιάδες χρόνια πίσω; Γιατί δεν τα επαναφέρετε και συζητάτε πώς θα επαναφέρετε του Αφγανιστάν;» Και η κυρία Μπόκοβα υποστήριξε αυτό που είπα εγώ και είπε «Έχει δίκιο η κυρία Βαρδινογιάννη». Και όλοι πρέπει να κάνουμε τέτοιες προσπάθειες. Και εγώ είπα «εντάξει» και ζήτησα να το βάλουν σε λίστα προτεραιότητας, όπου έχουν μπει τα μάρμαρα των γλυπτών, τα γλυπτά του Παρθενώνα.-