Κύριοι Υπουργοί,
Κύριοι Πρέσβεις,
Κυρίες και Κύριοι,

Εξήντα έξι χρόνια έχουν περάσει από τότε που δημιουργήθηκε ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης. Χρειάστηκαν 65 χρόνια δουλειάς, ευαισθησίας, αγώνα, καταξίωσης για να φθάσει, το 2016, να είναι επίσημο και αναπόσπαστο πια κομμάτι του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και της πολιτικής των Ηνωμένων Εθνών στα θέματα της Μετανάστευσης.

Μέσα σ’αυτή την πορεία το Ελληνικό Γραφείο του Οργανισμού έχει 65 χρόνια ζωής, από το 1952, όταν ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης γνώρισε την Ελλάδα σε δύο φάσεις της μεταπολεμικής Ιστορίας της. Στην αρχή, και ιδίως στην δεκαετία ’50-’60, ως μια Χώρα της οποίας ο Λαός, θύμα της κρίσης της εποχής εκείνης, μετανάστευε. Και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης συνέβαλε τα μέγιστα ώστε η μετανάστευση αυτή να γίνει μ’έναν υποδειγματικό τρόπο, για τον οποίο εμείς οι Έλληνες για την εποχή εκείνη είμαστε περήφανοι.

Ύστερα ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης έζησε την Ελλάδα ως Χώρα υποδοχής μεταναστών, ιδίως κατά την δεκαετία του ’90 και κυρίως σήμερα. Σήμερα όπου τα Ηνωμένα Έθνη και, βεβαίως, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης αλλά όχι μόνο, η Ελλάδα, η Ευρώπη, ο κόσμος ολόκληρος βρίσκονται αντιμέτωποι με δύο μεγάλες προκλήσεις. Δύο προκλήσεις μέσα από τις οποίες κρίνεται η πορεία της Ανθρωπότητας, ο Πολιτισμός της και, κυρίως, κρίνεται η πορεία της δικής μας Οικογένειας, του δικού μας οικοδομήματος, της Ευρώπης.

Η πρώτη πρόκληση είναι η Προσφυγική κρίση, το Προσφυγικό ζήτημα. Και μέσα απ’αυτήν την πρόκληση κρίνεται το μέλλον της Ανθρωπότητας σχετικά με το αν θέλει να υπηρετήσει το μέγιστο αγαθό μέσα από το οποίο ο Άνθρωπος μπορεί να ζήσει και να δημιουργήσει στον Πλανήτη: την Ειρήνη. Γιατί όλοι γνωρίζουμε ότι το Προσφυγικό, όπως έχει προκύψει, δεν ήρθε ξαφνικά. Είναι αποτέλεσμα ευθυνών. Και, δυστυχώς, οι ευθύνες οι δικές μας, της Δύσης και της Ευρώπης, είναι τεράστιες. Γιατί το Προσφυγικό είναι αποτέλεσμα του πολέμου τον οποίο εμείς ανεχτήκαμε, αν δεν τον προκαλέσαμε.

Και ο πόλεμος αυτός πρέπει να τελειώσει. Πρέπει να τελειώσει το συντομότερο δυνατό. Γιατί αν δεν τελειώσει δεν πρόκειται να λυθεί το Προσφυγικό ζήτημα. Γιατί ίδιον του Προσφυγικού ζητήματος είναι ότι οι άνθρωποι δεν φεύγουν μόνο για ν΄ αναζητήσουν έναν καλύτερο κόσμο. Φεύγουν για να υπερασπισθούν τη ζωή τους. Κι αυτή είναι η διαφορά της προσφυγιάς από την παράνομη μετανάστευση. Πρέπει, λοιπόν, ο πόλεμος αυτός να τελειώσει. Κι ως τότε, έως ότου τελειώσει, η πολιτισμένη Ανθρωπότητα, η Δύση κυρίως και ιδίως η Ευρώπη, πρέπει να συμπεριφερθούμε όπως ταιριάζει στον Πολιτισμό και την Δημοκρατία μας. Πρέπει να υπερασπισθούμε τον Άνθρωπο. Πρέπει να λειτουργήσουμε υπό όρους Ανθρωπισμού και Δικαιοσύνης. Πρέπει να εφαρμόσουμε στο ακέραιο όχι μόνο αυτά που λέει το Διεθνές Δίκαιο για το προσφυγικό, αλλά και αυτά που η συνείδησή μας, η ίδια η συνείδησή μας, όπως προκύπτει μέσα από τον Πολιτισμό μας, επιτάσσει.

Όσον αφορά την δεύτερη κρίση, την δεύτερη πρόκληση ταυτόχρονα, που είναι η παράνομη μετανάστευση και εδώ πάλι τίθεται ένα μείζον υπαρξιακό ζήτημα, πάλι κυρίως για εμάς, την Δύση, την Ευρώπη. Γιατί η παράνομη μετανάστευση έχει κι αυτή την αιτία της. Και η αιτία είναι οι τεράστιες ανισότητες που διευρύνονται μεταξύ των Λαών, μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών Λαών. Όπως ακριβώς συμβαίνει και μέσα στις κοινωνίες μας, όπου εσφαλμένες πολιτικές οδηγούν σε διεύρυνση των ανισοτήτων, έτσι ακριβώς και σε παγκόσμια κλίμακα εσφαλμένες πολιτικές και, ιδίως, η αναρχία της παγκοσμιοποίησης, δημιουργεί τεράστιες ανισότητες μεταξύ των Λαών. Και είναι οι ανισότητες αυτές που κάνουν τους ανθρώπους να μεταναστεύουν αναζητώντας έναν καλύτερο κόσμο. Το χρέος μας, αν θέλουμε να καταπολεμήσουμε το πρόβλημα στη ρίζα του, είναι να καταπολεμήσουμε αυτές τις ανισότητες. Εμείς δε οι Ευρωπαίοι, η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουμε έναν λόγο πάρα πάνω. Γιατί αυτό δεν είναι θέμα μόνο Αρχών, είναι θέμα θεσμικής μας υποχρέωσης. Θυμίζω κάτι που ο κ.Εσδράς το ξέρει πάρα πολύ καλά. Γιατί χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια να το καταφέρουμε στην Ευρώπη. Αυτή η προσπάθεια διήρκησε από το 2005 μέχρι το 2008.

Η Ευρώπη, η Ενωμένη Ευρώπη έχει το Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το Άσυλο που είναι η βάση της μεταναστευτικής πολιτικής. Ιδίως δε για την ρύθμιση της νόμιμης μετανάστευσης και την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης. Είναι το Σύμφωνο που υπογράφηκε το 2008 στο Παρίσι και που θεωρήθηκε τότε η μεγάλη κατάκτηση της Ευρώπης ως προς την μετανάστευση. Η παράγραφος 5 είναι αφιερωμένη σ’αυτό το ζήτημα που σας είπα. Υποδηλώνει και θεσπίζει ταυτοχρόνως την υποχρέωση της Ευρώπης, των Κρατών, των Οργάνων να έχουν επαφές με τα Κράτη προέλευσης παράνομων μεταναστών, έτσι ώστε να ενισχυθούν οικονομικά για να υπάρξουν κίνητρα παραμονής των παράνομων μεταναστών στις χώρες τους.

Όλοι γνωρίζουμε ότι αυτή η παράγραφος δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Τώρα μόνον τελευταία ακούστηκε ότι πρέπει να το δούμε. Είναι αργά, πολύ αργά. Τα φαινόμενα της Υποσαχάριας Αφρικής μας το δείχνουν. Αλλά έστω και αργά πρέπει τούτη τη στιγμή να καταλάβουμε πιο είναι το χρέος μας, ημών των Ευρωπαίων. Γιατί και εδώ μέχρις ότου αντιμετωπίσουμε τα θέματα αυτά πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον Άνθρωπο υπό όρους Ανθρωπισμού και Δικαιοσύνης.

Να γιατί λοιπόν σ’αυτά τα 65 χρόνια βρισκόμαστε να κάνουμε έναν απολογισμό που δεν είναι καθόλου ευχάριστος, όχι μόνον εξ΄ αιτίας του φαινομένου το οποίο υπάρχει και στο Προσφυγικό και στο Μεταναστευτικό, αλλά εξαιτίας των ευθυνών των δικών μας για το πως φθάσαμε ως εδώ.

Το 2017, Κυρίες και Κύριοι, είναι ένα κρίσιμο έτος για την πορεία της Ευρώπης. Οι Ευρωπαϊκοί Λαοί σε πολλές περιπτώσεις καλούνται μέσα από εκλογές εσωτερικές να αποδείξουν τι ακριβώς θέλουν, τι ακριβώς θέλουμε από την Ευρώπη, πώς εννοούμε την Ευρώπη, αν είμαστε έτοιμοι να υπερασπισθούμε την ταυτότητά της. Και πρέπει όλοι οι Ευρωπαϊκοί Λαοί ν’αντιληφθούν ότι τώρα είναι ακριβώς η ώρα να δείξουν αν πραγματικά νιώθουν την συμμετοχή τους στην Ευρώπη όχι μόνον ως μία τιμή, αλλά και ως μία μεγάλη υποχρέωση, ως ένα μεγάλο χρέος. Τώρα καλούνται ν’απομονώσουν όλα εκείνα τα φαινόμενα, τα οποία μας οδηγούν στους χειρότερους εφιάλτες του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Η Ευρώπη δεν μπορεί να ζήσει με φοβικά σύνδρομα. Δεν μπορεί Λαοί της Ευρώπης, που θέλουν να λέγονται Ευρωπαίοι, ιδιαίτερα έναντι των προσφύγων και των μεταναστών, να εκδηλώνουν τέτοια φοβικά σύνδρομα.

Καιρός λοιπόν το 2017 ν’αποδείξουμε ότι εμείς την Ευρώπη την υπερασπιζόμαστε γιατί η Ευρώπη – το έχω τονίσει πολλές φορές – έχει έναν παγκόσμιο ρόλο να διαδραματίσει. Δεν είναι η μόνη βέβαια που έχει δημοκρατικές ευαισθησίες, δεν είναι η μόνη η οποία από την παράδοσή της πρέπει να υπερασπισθεί την ειρήνη. Όμως είναι η πιο υπεύθυνη και, ίσως, η πιο ικανή, εφόσον το θελήσει, να υπερασπισθεί πιο αποτελεσματικά αυτά τα ιδανικά. Το βλέπουμε γύρω.

Εμείς οι Έλληνες το έχουμε αποδείξει, θα το αποδείξουμε για μιαν ακόμη φορά: Τον Άνθρωπο θα τον υπερασπισθούμε χωρίς να υπολογίσουμε την κρίση. Όλοι ξέρουμε τι συμβαίνει στην Ελλάδα, πόσα χρόνια η βαθιά κρίση έχει στην κυριολεξία ‘ροκανίσει’ τα θεμέλια του Κοινωνικού Κράτους, έχει γονατίσει την Οικονομία, έχει οδηγήσει τον Άνθρωπο σε απελπισία. Παρά την κατάσταση αυτή σας το λέγω και το πιστεύω: Όλες οι δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις, παρά τις επιμέρους διαφορές τους, εδώ είναι ενωμένες. Παρά την κρίση η Ελλάδα τον Άνθρωπο θα τον υπερασπισθεί. Ταυτόχρονα υπερασπίζεται την κληρονομιά της Ευρώπης. Και έτσι εμείς αποδεικνύουμε στους Εταίρους μας ότι πέρα από τις λοιπές υποχρεώσεις μας προτεραιότητα δίνουμε πολύ περισσότερο σ’εκείνες τις Αρχές και τις Αξίες, σ’εκείνο το χρέος το οποίο είναι κυριολεκτικώς υπαρξιακό για τον Πολιτισμό και την πορεία της Ευρώπης.

Επειδή ακριβώς ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης έχει συμβάλει τα μέγιστα ώστε αυτό το παράδειγμα και αυτή την πορεία να την ακολουθήσουμε όλοι οι Λαοί που πιστεύουμε στον Άνθρωπο και στην Ανθρωπότητα, θέλω να σας συγχαρώ θερμά και εσάς προσωπικά. Γιατί και από την εποχή που ήμουν Υπουργός Εσωτερικών θυμάμαι όλη αυτή την αέναη και αεικίνητη προσπάθεια την οποία κάνατε, την οποία πρέπει να συνεχίσετε. Εδώ στην Ελλάδα ξέρετε πολύ καλά ότι θα βρείτε, παρά τις δυσκολίες μας και παρά τα προβλήματά μας, συμπαράσταση και ευαισθησία.

Καλή δύναμη και καλή επιτυχία στο έργο σας.-