ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ θερμώς γιατί βρίσκομαι μέσα σ’ενάμιση χρόνο δεύτερη φορά εδώ, στην Γερμανία, σ’αυτήν την ίδια αίθουσα. Όπως, επίσης, ευχαριστώ γιατί ήρθατε στην Αθήνα λίγο αφότου αναλάβατε τα καθήκοντά σας, κατά προτεραιότητα, δείχνοντας έτσι την σημασία την οποία δίνει η Γερμανία, και εσείς προσωπικώς, στις σχέσεις της με την Ελλάδα. Γιατί οι δεσμοί μας έρχονται από μακριά. Και αυτές τις κρίσιμες ώρες οι δύο Χώρες μας μπορούν να συμβάλουν προς την ίδια κατεύθυνση που δεν είναι άλλη πέρα από τα συμφέροντα του κάθε Λαού, που είναι υπαρκτά και σεβαστά, από την δημιουργία μιας ισχυρής Ευρώπης. Η ισχυρή Ευρώπη είναι αναγκαία όχι μόνο για τους Λαούς της Ευρώπης, η ισχυρή Ευρώπη είναι αναγκαία για την Ανθρωπότητα. Τα μεγάλα μηνύματα από τα οποία εξαρτάται το μέλλον της Ανθρωπότητας μόνον η Ευρώπη μπορεί να τα εκπέμψει με τέτοια καθαρότητα αλλά, ταυτόχρονα, και με τέτοια ανθρωπιά.

Και πραγματικά αύριο, στο Kassel, στα εγκαίνια του Documenta 14 η Ελλάδα ανταποδίδει αυτό το δώρο που της κάνατε, να έρθει η Έκθεση Documenta, για πρώτη φορά εκτός Γερμανίας, στην Αθήνα, και η Ελλάδα προσφέρει – αυτό άλλωστε είναι ο τίτλος της Ελληνικής συμβολής – προσφέρει το δικό της αντίδωρο. Γιατί πιστεύουμε εμείς, οι Έλληνες, ότι η βάση για να φτιάξουμε μια ισχυρή Ευρώπη είναι ο κοινός μας Πολιτισμός. Αυτός είναι που μας δίνει τις αρχές και τις αξίες με βάση τις οποίες πρέπει να προχωρήσουμε.

Κύριε Πρόεδρε,
Οι ιδρυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά την φριχτή εμπειρία του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου ξεκίνησαν να χτίζουν την Ευρώπη πάνω σε αρχές και αξίες, πάνω στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό ο οποίος προϋπήρχε. Σας θυμίζω το τι σημαίνει Ευρωπαίος το είχε διατυπώσει ο Paul Valéry πολύ πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτοί οι τρεις πυλώνες: η Αρχαία Ελλάδα, η Ρώμη, η Χριστιανική Διδασκαλία υπήρχαν πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Γιατί ο Ευρωπαϊκός Πολιτισμός έρχεται από μακριά. Αν υπήρξε η ανάγκη της δημιουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν γιατί είχαμε την εμπειρία του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Ξεκινήσαμε όμως, ακριβώς, απ’αυτούς τους πυλώνες του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Αυτοί είναι που μας δείχνουν πού πρέπει να πάμε, σε ποιο σημείο πρέπει να φθάσουμε, που δεν είναι άλλο από την Ομοσπονδιακή Ευρώπη υπό όρους Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας. Η Ευρώπη που εκπέμπει κυρίως τις αρχές της ειρήνης, της Δημοκρατίας, του Ανθρωπισμού, της Δικαιοσύνης και, ιδίως, της Κοινωνικής Δικαιοσύνης.

Σ’αυτό το πλαίσιο είναι αναγκαία η οικονομική ενοποίηση, είναι – φυσικά – αναγκαία η νομισματική ενοποίηση, αλλά η βάση της Ευρώπης δεν θα πάψει να είναι ο Πολιτισμός της και οι Αρχές της. Και μόνον όταν η οικονομία της, το νόμισμά της, υπηρετούν αυτές τις αρχές, τότε η Ευρώπη παραμένει αυτό που είναι και, κυρίως, μπορεί να φέρει σε πέρας την παγκόσμια αποστολή της.

Σ’αυτόν τον αγώνα αυτής της ισχυρής Ευρώπης, που την έχει ανάγκη η Ανθρωπότητα – το τονίζω για δεύτερη φορά – η Ελλάδα βρίσκεται εδώ και στο πλευρό των Εταίρων της και αυτό εκτιμάμε εμείς, οι Έλληνες, ιδιαίτερα στην Γερμανία και στο πρόσωπό σας. Γιατί ξέρω ότι συμφωνούμε απόλυτα προς αυτή την κατεύθυνση. Η Ελλάδα δεν κοίταξε ποτέ πρώτα τον εαυτό της. Από την ημέρα που μπήκε στην ΕΕ, ο Ελληνικός Λαός έπραξε το καθήκον του και το πράττει ως Λαός της Ευρώπης και θέλει όχι απλώς και μόνο να είναι ένα μέλος της ΕΕ και της Ευρωζώνης, αλλά θέλει να πρωταγωνιστήσει, μέσα από τον Πολιτισμό της και την Ιστορία της, προς αυτή την κατεύθυνση. Γι’αυτό και με τόσες θυσίες ο Ελληνικός Λαός στην συντριπτική του πλειοψηφία παραμένει ένας Λαός προσανατολισμένος προς το Ευρωπαϊκό όραμα. Υπέστη θυσίες ο Ελληνικός Λαός που προήλθαν όχι τόσο από δικά του λάθη, σε ορισμένες περιπτώσεις, κι όμως προχωράει.

Και όταν ακριβώς, αυτή την στιγμή, ζητάει ο Ελληνικός Λαός – αυτή την κρίσιμη ώρα του Eurogroup, το οποίο έχουμε την επόμενη εβδομάδα – την εκπλήρωση των υποχρεώσεων από την πλευρά των Εταίρων, αφού έχει εκπληρώσει κι εκείνος όλες τις δικές του υποχρεώσεις, το πράττει πάλι με βάση μια θεμελιώδη Ευρωπαϊκή αρχή: την Αρχή της Αλληλεγγύης. Κάποιοι θεωρούν, κύριε Πρόεδρε, ότι η αρχή της Αλληλεγγύης είναι απλώς και μόνο μια διακήρυξη. Είναι λάθος. Η Αλληλεγγύη είναι η θεμελιώδης αρχή από την οποία ξεκίνησε η ΕΕ και η πρώτη Διακήρυξη του Σουμάν. Είναι σε όλα τα προοίμια των Συνθηκών. Και σε 15 διατάξεις αναφέρεται ρητώς, μία από τις οποίες, το άρθρο 120 της Συνθήκης της Λειτουργίας της ΕΕ, αφορά την οικονομική Αλληλεγγύη σε κρίσιμες στιγμές.

Τι ζητάει λοιπόν η Ελλάδα αυτή την στιγμή; Εκπλήρωσε όλες τις υποχρεώσεις της με τόσες θυσίες. Ζητάει την εκπλήρωση των υποχρεώσεων των Εταίρων για να βρει τον δρόμο της. Για να μπει σ’ έναν δρόμο ανάπτυξης που τον δικαιούται ο Ελληνικός Λαός. Και ζητάει την Αλληλεγγύη όχι με την έννοια ενός αιτήματος συμπαράστασης. Ζητάει την Αλληλεγγύη ως αρχή που πρέπει να εφαρμοσθεί. Και αυτή τη στιγμή ασκεί ένα δικαίωμα όπως το δικαίωμα που άσκησαν και οι Εταίροι, ακριβώς, απέναντι στην Ελλάδα, όταν έπρεπε η Ελλάδα να εκπληρώσει τις δικές της υποχρεώσεις. Σας διαβεβαιώ, κύριε Πρόεδρε, η Αλληλεγγύη που πρέπει να επιδειχθεί στην Ελλάδα αυτή την στιγμή, είναι ένα είδος “case study”, ας το πω έτσι, για το μέλλον της Ευρώπης. Γιατί μπορεί να βρεθούν κι άλλοι Λαοί σ’ αυτό το σημείο. Και πρέπει να επιδείξουμε την Αλληλεγγύη και προς άλλους Λαούς. Οι καιροί είναι δύσκολοι. Και η δύναμη της Ευρώπης είναι ακριβώς την δύσκολη στιγμή να συμπαρίσταται στους Εταίρους. Γιατί η ισχύς, λέμε εμείς οι Έλληνες, είναι εν τη ενώσει.

Σας διαβεβαιώ ότι αυτό εμείς οι Έλληνες το θεωρούμε απαραίτητο όχι μόνο –το τονίζω για δεύτερη φορά – για την Ελλάδα. Αλλά για κάθε Χώρα που θα έχει την ίδια ανάγκη. Το ίδιο λέμε και για τα υπόλοιπα προβλήματα, το Προσφυγικό παραδείγματος χάριν. Και σας ευχαριστώ θερμώς που εσείς το έχετε κάνει πολλές φορές ως Υπουργός Εξωτερικών: Έχετε αναγνωρίσει το πώς η Ελλάδα εκτέλεσε τα καθήκοντά της και τα εκτελεί απέναντι στους Πρόσφυγες. Σας διαβεβαιώ, κύριε Πρόεδρε, δεν το κάνουμε εμείς, οι Έλληνες, για λόγους νομικής υποχρεώσεως, και ιδίως μόνο Διεθνούς ή Ευρωπαϊκού Δικαίου. Αυτή είναι η ψυχή μας. Μην ξεχνάμε ότι ο θεσμός του ικέτη είναι καθαρά Ελληνικός. Κανένας άλλος Λαός δεν δημιούργησε τον θεσμό του ικέτη. Πράττουμε το καθήκον μας επειδή αυτός είναι ο Πολιτισμός μας που είναι και Ευρωπαϊκός Πολιτισμός. Γι’αυτό μίλησα για τον Ανθρωπισμό που είναι η βάση του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Και χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί η Γερμανία, στο θέμα της προσφυγικής κρίσης, υπήρξε υποδειγματική. Είχα και τότε την ευκαιρία, τον Ιανουάριο του 2016, να τονίσω ότι η στάση της κυρίας Μέρκελ, της Καγκελαρίου, ήταν γενναία στάση. Όπως είχα πει και τότε και το επαναλαμβάνω και τώρα, η κυρία Μέρκελ ξέρει ότι ο πραγματικός Ηγέτης διαλέγεται με την Ιστορία και όχι με τη συγκυρία. Και το έπραξε. Υποστήκατε ένα τεράστιο βάρος στο θέμα του Προσφυγικού. Όμως, κύριε Πρόεδρε, άλλοι Εταίροι μας έπραξαν το αντίθετο. Και δεν είναι μόνο ότι δεν πράττουν το καθήκον τους. Το να είναι κανείς απέναντι σ’ αυτούς τους ικέτες, στους πρόσφυγες του πολέμου ιδίως, είναι ένα θέμα παραβίασης της βασικής αρχής του Ανθρωπισμού που είναι το θεμέλιο του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Και πρέπει αυτοί οι Εταίροι μας ν’αντιληφθούν τα καθήκοντά τους. Γιατί μόνο η Ευρώπη που εκπληρώνει όλες της τις υποχρεώσεις είναι Ευρώπη η οποία μπορεί να κοιτάει το μέλλον.

Είμαι εδώ λοιπόν, για να προχωρήσουμε μαζί, στο μέτρο που αναλογεί στον καθένα – εμείς δεν υπήρξαμε ποτέ αλαζόνες, ούτε υπερτιμήσαμε τις δυνάμεις μας. Αλλά αυτή η μικρή Χώρα, σε πληθυσμό, σε έδαφος, έχει μια Ιστορία, έναν Πολιτισμό. Μεταλαμπάδευσε αυτόν τον Πολιτισμό και δημιουργήθηκε έτσι ένα μεγάλο κομμάτι του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Είμαστε έτοιμοι να υπερασπισθούμε αυτές τις αρχές για μια ισχυρή Ευρώπη, όπως είπα και πριν. Ζητάμε από τους Εταίρους μας αυτή τη στιγμή να σκεφθούν για τον Ελληνικό Λαό, τι δικαιούται αυτός ο Λαός ο οποίος θα το ανταποδώσει στο μέγιστο δυνατό. Και να σκεφτείτε επίσης, και ως προς το θέμα του Ιδρύματος Νεολαίας που μου είπατε: Ό,τι υποχρεώσεις εμείς οι Έλληνες έχουμε αναλάβει, τις υποχρεώσεις αυτές θα τις τιμήσουμε, με βάση και ό,τι έχει υπογραφεί προηγουμένως.

Όπως είπα και άλλοτε, και μέσα σ’αυτήν την αίθουσα, αλλά και στην Αθήνα, και επειδή αύριο είναι μια ιστορική μέρα για την Ελλάδα και για τις δυο μας Χώρες, εκτιμώ ιδιαίτερα το ότι ο Πρέσβης της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, δεν είναι εδώ μαζί μας για να πάει στο Δίστομο. Και αυτό είναι μια πολύ σημαντική στιγμή για την Ιστορία της Γερμανίας, για το ήθος της Γερμανίας. Λέγω, λοιπόν, ότι εμείς οι Έλληνες και αυτές τις απαιτήσεις που έχουμε, και που ιστορικά τις έχουμε καταγράψει, και που έχουν περισσότερο την συμβολική τους από την οικονομική τους σημασία, αυτές τις όποιες διαφορές, τις έχουμε εντάξει σ’ ένα Ευρωπαϊκό πλαίσιο, σ’ ένα Διεθνές πλαίσιο. Και έχουμε πει ότι εμείς θεωρούμε ότι οι απαιτήσεις που έχουμε για τα θέματα της Κατοχής είναι νομικώς ενεργές και δικαστικώς επιδιώξιμες, αλλά επιδιώκουμε πάντοτε να λύσουμε ό,τι προβλήματα υπάρχουν μέσα στο πλαίσιο των θεσμών της Ευρώπης και του Διεθνούς Δικαίου. Ουδέποτε λειτουργήσαμε μονομερώς ούτε πρόκειται να λειτουργήσουμε μονομερώς. Όπως κάθε Λαός στο πλαίσιο μιας διαφοράς έχει τις απόψεις του, έτσι και η Ελλάδα έχει τις δικές της, και βεβαίως αυτό θα κριθεί από τα αρμόδια fora, με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Και αυτό δείχνει και πάλι την προσήλωση των δύο Χωρών μας σ’ αυτόν τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό, κύριε Πρόεδρε. Γιατί δείχνουμε ότι όλα αυτά τα ζητήματα, θα τα λύσουμε όπως ταιριάζει σε Εταίρους. Σε Εταίρους που κοιτούν προς το μέλλον αλλά και Εταίρους οι οποίοι έχουν διδαχθεί πολλά από το παρελθόν.

Και γι’αυτό, επειδή έχετε διδαχθεί, εσείς η Γερμανία και εσείς προσωπικώς, και το έχετε αποδείξει με το ήθος σας, όλα αυτά τα χρόνια, γι’αυτό αισθάνομαι ευτυχής που είμαι εδώ και οφείλω να σας πω ότι αυτό είναι και το αίσθημα που αισθάνεται απέναντί σας και απέναντι στην Χώρα σας, ο Ελληνικός Λαός.

Και πάλι σας ευχαριστώ πολύ.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:: Θα ήθελα να ρωτήσω και τους δύο Προέδρους το εξής: Τα κωλύματα που το Γερμανικό Υπουργείο Οικονομικών θέτει στα τελευταία Eurogroup σ’ ό,τι αφορά τη Συμφωνία της Ελλάδας και το κλείσιμο της αξιολόγησης και τη διευθέτηση του χρέους, εκλαμβάνονται και αναλύονται και στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό ως ίσως να προέρχονται εξαιτίας της προεκλογικής περιόδου της Γερμανίας και να έχουν κι έναν προσανατολισμό προεκλογικό, αν θέλετε. Θεωρείτε θεμιτό να γίνεται κάτι τέτοιο για το μέλλον μιας χώρας σαν τη δικιά μας και βεβαίως και για το μέλλον της Ευρώπης; Γιατί βεβαίως δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Ευχαριστώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η απάντηση η δική μου συνίσταται στο εξής: Το ακούω κι εγώ, ότι το ζήτημα των δεσμεύσεων που πρέπει ν’αναλάβει το Eurogroup για την ελάφρυνση του Ελληνικού χρέους κατά τους κανόνες του ESM πάντοτε από το 2018, η αυτονόητη δηλαδή λύση που την ζητάει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αλλά και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για να μπορέσει η Ελλάδα να προχωρήσει στο δρόμο της ρευστότητας, κάποιοι θεωρούν ότι δημιουργεί προβλήματα λόγω της προεκλογικής περιόδου, και το λεγόμενο πολιτικό κόστος εμποδίζει να προχωρήσουν.

Εγώ δεν μπορώ να δεχτώ ποτέ – το ακούσατε και στην απάντηση από τον κύριο Πρόεδρο ελέχθη από την πλευρά της Γερμανίας – και δεν χρειάζεται να προσθέσω τίποτα άλλο. Αλλά πραγματικά, εάν δεχόμουν ότι ισχύει κάτι τέτοιο: Ότι την εκπλήρωση μιας αυτονόητης υποχρέωσης από την πλευρά του Eurogroup προς την Ελλάδα, την εμποδίζει το πολιτικό κόστος των εκλογών στην Γερμανία, αν δεχόμουν ότι ισχύει κάτι τέτοιο, θα υποτιμούσα τον ίδιο τον Γερμανικό Λαό. Ένα μεγάλο Λαό, ο οποίος, αλίμονο, έχει καταφέρει τόσα οικονομικά επιτεύγματα, έχει να αντιμετωπίσει τόσες προκλήσεις, έχει να κρίνει τους ηγέτες του από τόσα άλλα διακυβεύματα, τα οποία είναι πολύ πιο σημαντικά. Αλίμονο αν αυτός ο Λαός θα έκρινε ποτέ, ένα ολόκληρο Κόμμα και μια πολιτική ηγεσία, επειδή σκέφτεται ένα πράγμα που, όπως σας είπα, είναι αυτονόητο. Δηλαδή ότι, ούτως ή άλλως το 2018, το χρέος της Ελλάδας πρέπει να καταστεί βιώσιμο για να προχωρήσει η Ελλάδα. Αυτό είναι η βασική αρχή που ισχύει από το 2012.

Θα ήθελα, λοιπόν, να σταματήσουμε εδώ. Συμφωνώ απολύτως με τον κύριο Πρόεδρο, και είμαι βέβαιος με όσα γίνονται και την προεργασία που γίνεται, ότι η Συμφωνία θα υπάρξει, η Ελλάδα θα συνεχίσει τον δρόμο της μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη, με ρυθμούς ανάπτυξης που τους έχει ανάγκη. Και είμαι βέβαιος, επίσης, ότι οι Γερμανοί πολιτικοί δεν σκέφθηκαν ποτέ το πολιτικό κόστος για να μην εκπληρώσουν μια υποχρέωση, η οποία απορρέει από την βάση της έννομης τάξης της Ευρώπης και του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, δηλαδή από την αρχή της Αλληλεγγύης.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μιλήσατε για την συνοχή εντός της Ευρώπης. Ποια σημασία αποδίδετε στο θέμα της εμβάθυνσης της οικονομικής συνεργασίας στην Ευρώπη, υπό την έννοια της δημιουργίας νέων θεσμών, περισσότερων επενδύσεων κλπ. Και ο κύριος Ομοσπονδιακός Πρόεδρος, όταν είχε ερωτηθεί στο θέμα παλιότερα, είχε κάνει λόγο για την διαχειριστική ικανότητα της Ευρώπης. Τι απαντάτε μετά το αποτέλεσμα των εκλογών στην Μ. Βρετανία;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο όρος συνοχή στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης έχει δύο όψεις. Με άλλες λέξεις, η προοπτική της συνοχής εξαρτάται από δύο παράγοντες:
Πρώτον: Η συνοχή πρέπει να υπάρχει σε κάθε Κράτος-Μέλος, πρέπει δηλαδή να υπάρχει κοινωνική και οικονομική συνοχή σε κάθε Κράτος-Μέλος. Γιατί αν, παραδείγματος χάρη, ένα Κράτος Μέλος, και ιδίως μια μεγάλη οικονομία ή μια μεγάλη κοινωνία από τα Κράτη-Μέλη, εκραγεί κατά οποιοδήποτε λόγο, αντιλαμβάνεστε τις συνέπειες που θα μπορούσαν να υπάρξουν για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη. Πρέπει να ακολουθούμε συνεκτικές πολιτικές και ως προς την εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής σε κάθε Κράτος-Μέλος. Αυτό δεν πρέπει να το λησμονάμε όταν προσδιορίζουμε την κοινή μας πολιτική.

Δεύτερη πλευρά της συνοχής: Πρέπει να ακολουθούμε συνεκτικές πολιτικές σε ότι αφορά την κοινή μας πορεία. Πολιτικές, οι οποίες δεν είναι κατ΄ ανάγκη οικονομικές και μόνο. Είναι απαραίτητο να έχουμε κοινή νομισματική πολιτική. Όλοι όμως γνωρίζουν ότι η κοινή νομισματική πολιτική, το κοινό νόμισμα, εξαρτάται, στο μεγαλύτερο βαθμό, από κοινές οικονομικές πολιτικές, ή ορθότερα από κοινή οικονομική πολιτική. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς: Κοινή οικονομική πολιτική αυτή την στιγμή, όπως θα την επιθυμούσαμε για να στηρίξει καλύτερα το νόμισμα, δεν υπάρχει. Πρέπει να την δημιουργήσουμε.

Άρα λοιπόν, πρέπει να ακολουθήσουμε πολιτικές συνοχής, για κάθε Κράτος-Μέλος και για όλα τα Κράτη-Μέλη, ώστε η Ευρώπη να φθάσει στον τελικό της στόχο, που είναι η Ομοσπονδιακή της ενοποίηση υπό όρους Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας. Και σ’αυτό το πλαίσιο με δημοκρατικούς όρους, οι αποφάσεις θα λαμβάνονται όπως ακριβώς λαμβάνονται σε όλα τα Κράτη, σε όλους τους σχηματισμούς, που έχουν αντίστοιχη μορφή.

Είπα πριν, ότι έχουν ληφθεί σημαντικές αποφάσεις. Βλέπουμε κάποια σημάδια, όπως είπε και ο κύριος Πρόεδρος, ο φίλος Walter, έχουμε και τα σημάδια ανάπτυξης, στην Ελλάδα παραδείγματος χάρη. Το ίδιο και στην Ευρωζώνη, στον μέσον όρο της Ευρωζώνης, φίλε κύριε Πρόεδρε. Είναι όμως αρκετή αυτή η ανάπτυξη; Σας διαβεβαιώ πως όχι. Αυτοί οι ρυθμοί ανάπτυξης που έχει η Ευρωζώνη, αυτή την στιγμή, δεν είναι αρκετοί, γιατί δεν μπορούν να μας πείσουν, στο επίπεδο που βρίσκονται, ότι είναι δυνατόν να είναι διαρκείς. Και σας λέω μόνο ένα σημείο: Αν ακούσετε την ανακοίνωση σχετικά με την πορεία της οικονομικής ανάπτυξης της Ευρωζώνης είπαν: Έχουμε κάποιους ρυθμούς αλλά ο πληθωρισμός που έπρεπε να επιτύχουμε κατά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν έχει επιτευχθεί, πράγμα που δείχνει ότι η ανάπτυξη δεν είναι πλήρως επαρκής. Δεν είμαστε βέβαιοι ότι αυτή η πορεία ανάπτυξης του μέσου όρου της Ευρωζώνης είναι απολύτως εξασφαλισμένη. Και δεν θα μπορούσε να είναι, εάν είναι μόνο με τα σημερινά μέσα. Πρέπει να γίνουν και άλλες τομές. Είναι πολύ σωστές οι αποφάσεις που ελήφθησαν στα κοινά σημεία. Αλλά πρέπει να γίνουν και άλλες τομές.

Και λέγω μόνο ένα πράγμα το οποίο θα το βρούμε μπροστά μας αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές, γιατί είμαι βέβαιος ότι θα το θέσει η ίδια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρέπει, κύριε Πρόεδρε, να ενισχυθεί περαιτέρω ως προς τα μέσα που διαθέτει, για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στο χώρο της Ευρωζώνης. Δεν έχει μονάχα η Ελλάδα πρόβλημα χρέους. Έχει η Ιταλία, έχει η Γαλλία, έχει η Πορτογαλία, έχουν πάρα πολλές Χώρες, στην ουσία έχουμε γενικευμένο πρόβλημα χρέους. Με τα μέσα που έχει σήμερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει. Δεν είναι δικιά μου άποψη. Είναι του κυρίου Ντράγκι και του κυρίου Μπενουά Κερέ. Μπορεί να τους ρωτήσει ευθέως κανείς. Πρέπει να συμφωνήσουμε και να βρεθεί ένας κοινός μέσος όρος – γιατί ξέρω ότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις – ως προς το πώς μπορούμε, παραδείγματος χάρη, να ενισχύσουμε αυτή την πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Διότι εάν την ενισχύσουμε και εάν καταπολεμήσουμε το θέμα του χρέους, τότε από εκεί και πέρα μπορούμε να καλλιεργήσουμε ρυθμούς ανάπτυξης τέτοιους που μας επιτρέπουν να αντιμετωπίσουμε το χρέος άπαξ δια παντός.

Διότι γνωρίζετε ότι ο μόνος τρόπος να καταπολεμήσουμε την κρίση χρέους είναι ένας: Η σημαντική αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Είναι τέτοια η σχέση αριθμητή και παρονομαστή σε ό,τι αφορά το ζήτημα του χρέους, ώστε μόνο η ανάπτυξη είναι εκείνη η οποία μπορεί να δημιουργήσει στο διηνεκές τις προϋποθέσεις για την αντιμετώπιση του χρέους. Αυτό προϋποθέτει μέσα αντιμετώπισης του χρέους όπως εκείνα που διαθέτει π.χ. η FED. Για δείτε ποια μέσα διαθέτει η κ. Janet Yellen αυτή τη στιγμή στις Ηνωμένες Πολιτείες για να αντιμετωπίσει το χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών και ποια μέσα έχει ο Μάριο Ντράγκι για ν’αντιμετωπίσει την κρίση χρέους στην Ευρώπη. Όσο δεν έχουμε τα αντίστοιχα εργαλεία, πώς μπορεί να γίνει απέναντι στην Αμερικανική οικονομία περισσότερο ανταγωνιστική η Ευρωπαϊκή οικονομία;

Συγνώμη που μακρηγόρησα, αλλά θεωρώ ότι αυτά τα πράγματα πρέπει να τα δούμε και να τα δούμε το συντομότερο δυνατό. Σας είπα η Ευρώπη έχει πλανητικό ρόλο πρέπει να έχουμε ισχυρή Ευρώπη για να το φέρει σε πέρας. Πρέπει να έχει τα μέσα η Ευρώπη για να γίνει πολύ περισσότερο ανταγωνιστική και έχει τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης. Και καταλήγω με αυτό που τόνισε ο κ.Πρόεδρος: Με τις εξελίξεις στη Μεγάλη Βρετανία. Νομίζω πως σήμερα μετά τα χτεσινά αποτελέσματα αποδεικνύεται ότι η απόφαση του Brexit ήταν μια απόφαση που ίσως θα έπρεπε να υπάρξει και μεγαλύτερη ενημέρωση του Λαού της Μεγάλης Βρετανίας και περισσότερος χρόνος για να σκεφτεί κανείς έξω και πέρα από συνθήματα.

Η Μεγάλη Βρετανία πρέπει αυτή τη στιγμή να πάρει τις ευθύνες της. Θεωρώ όμως, κύριε Πρόεδρε, ότι επειδή η διαδικασία αυτή έχει κάποιο χρόνο – ίσως είναι λίγο αιρετική η άποψή μου – αλλά ανήκω και ανήκει η Ελλάδα στη χορεία εκείνων των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που λέμε στους φίλους μας τους Βρετανούς: Έως ότου φτάσετε στο τέλος, μήπως θα πρέπει να το ξανασκεφτείτε; Μήπως; Και νομίζω πως αν κάνουμε την Ευρώπη λίγο περισσότερο ελκυστική από ό,τι είναι τώρα, κύριε Πρόεδρε, εγώ είμαι βέβαιος ότι οι φίλοι μας οι Βρετανοί θα το σκεφτούν νωρίτερα από όσο φαντάζεται κανείς να ξαναγυρίσουν πάλι στην κοινή μας εστία, στην οποία από το 1972 είχαν έρθει με τόσα όνειρα και που θεωρώ ότι, μάλλον χωρίς πολλή φρόνηση και περίσκεψη, την εγκατέλειψαν.-