Συνέντευξη του Προέδρου της Δημοκρατίας κ.Προκοπίου Παυλοπούλου στην εφημερίδα Politika του Βελιγραδίου


I. Τις χώρες μας ως γνωστόν τις συνδέει μακρά φιλία και η επίσκεψή σας στην Σερβία συμπίπτει με την συμπλήρωση των 150 χρόνων από την υπογραφή της Συνθήκης Συμμαχίας…….. Ποιο είναι το μήνυμα που μεταφέρεται στον Σερβικό λαό;
Την πρόθεση του Ελληνικού Λαού -η οποία είναι διαχρονική και ανεξάρτητη από επιμέρους πολιτικές αλλαγές, που είναι απολύτως φυσιολογικές σε ένα πραγματικά δημοκρατικό κράτος- να συνεχίσουμε οι δύο Λαοί και τα δύο Κράτη τόσο την αρμονική συνεργασία μας υπέρ της Ειρήνης, της Δημοκρατίας και των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ιδίως στους σημερινούς ταραγμένους καιρούς μας. Όσο και την συνεργασία μας για την εμπέδωση της Ειρήνης, της Ασφάλειας και της πλήρους εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου στην «γειτονιά» μας, στα Βαλκάνια, στέλνοντας σ’ όλους τους γείτονές μας το μήνυμα ότι η φιλία και η καλή γειτονία εξαρτάται αποκλειστικώς από την ειλικρινή εκπλήρωση αυτής της αυτονόητης υποχρέωσης. Για δε τους γείτονές μας, που επιδιώκουν την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το μήνυμα τούτο σημαίνει επιπλέον ότι η όλη ενταξιακή τους προοπτική δεν είναι νοητή δίχως την εκπλήρωση της ως άνω υποχρέωσης.
II. Το τελευταίο χρονικό διάστημα ενισχύονται οι διμερείς σχέσεις, βελτιώνεται η οικονομική συνεργασία, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές αναξιοποίητες δυνατότητες. Τι θα πρέπει να γίνει για να αλλάξει αυτό και οι οικονομικές σχέσεις να προσεγγίσουν σε ισχύ τη φιλία και τη στήριξη που παρέχει η Ελλάδα στη Σερβία αναφορικά με την ευρωπαϊκή της πορεία ;
Και οι δύο Χώρες έχουμε κάθε συμφέρον να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας, οικονομικές και άλλες, σε όλα τα πεδία συνεργασίας. Οι βάσεις έχουν ήδη μπει και οι προοπτικές είναι εξαιρετικά ευοίωνες. Προς αυτή την κατεύθυνση εργάζονται αποδοτικά οι αρμόδιες Κυβερνήσεις με τους κατά περίπτωση αρμόδιους Υπουργούς, οι οποίοι, είμαι βέβαιος, θα φέρουν σύντομα πολύ καλά αποτελέσματα.
III. Πώς βλέπετε το ρόλο της Σερβίας και της Ελλάδας στα Βαλκάνια, αλλά και γενικότερα;
Όπως ήδη τόνισα, μεσ’ από την διαδρομή της Ελλάδας και Σερβίας, Σερβία και Ελλάδα έχουν αποδείξει ότι σέβονται και τιμούν τον ιστορικό, κυριολεκτικώς, ρόλο τους για την εμπέδωση της Ειρήνης, της Ασφάλειας και της Διεθνούς Νομιμότητας στα Βαλκάνια. Αυτή την περιοχή που έχει τεράστια γεωπολιτική σημασία όχι μόνο για μας αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη, και πέραν αυτής. Αυτό το ρόλο πρέπει να συνεχίσουμε να διαδραματίζουμε οι δύο Χώρες με αμείωτη συνέπεια και αποτελεσματικότητα.
IV. Υποστηρίξατε την ιδέα μιας νέας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής, μιας Ευρώπης με περισσότερη αλληλεγγύη και ενότητα, θέμα για το οποίο συζητήσατε με τον Πρόεδρο της Γαλλίας κο Μακρόν.
Υποστηρίζω αυτή την αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Ένωσης διότι τούτο προκύπτει από την ίδια την καταγωγή της και, επιπλέον, η αρχιτεκτονική αυτή είναι προϋπόθεση για την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος προς την πλήρη Ευρωπαϊκή Ενοποίηση. Ας μην ξεχνάμε ότι η Αλληλεγγύη είναι η αρχή πάνω στην οποία στηρίχθηκε η ιδρυτική -και εξίσου ιστορική- δήλωση Σουμάν του 1950, η οποία είναι και προμετωπίδα όλων των μετέπειτα Συνθηκών που προσδιόρισαν και προσδιορίζουν την θεσμική και πολιτική πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πέραν τούτου η Αλληλεγγύη είναι πλέον πλήρης κανόνας δικαίου στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής έννομης τάξης. Να θυμόμαστε ότι η αρχή της Αλληλεγγύης κατοχυρώνεται με τουλάχιστον δεκαπέντε συγκεκριμένες διατάξεις του πρωτογενούς ευρωπαϊκού δικαίου, σ’ όλους τους τομείς των αρμοδιοτήτων και δραστηριοτήτων των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
V. Οι διεθνείς δανειστές δεν είχαν και την πλέον έντιμη στάση απέναντι στην χώρα σας. Συνεχίζονται οι πιέσεις και οι νέες προϋποθέσεις που θέτουν οι δανειστές. Πόσο αισιόδοξος είστε για το ενδεχόμενο να υπάρξουν κάποιες ελαφρύνεις και να βρει η χώρα από την κρίση χρέους; Θα συναντήσετε στο άμεσο μέλλον την κυρία Κριστίν Λαγκάρντ;
Τώρα, που η πορεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στον σκληρό πυρήνα της, την Ευρωζώνη, είναι δεδομένη και αδιαπραγμάτευτη αφήνουμε πίσω εκείνα που συνέβησαν και λέμε το εξής προς τους Εταίρους μας: Η Ελλάδα εκπληρώνει και θα εκπληρώσει στο ακέραιο τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει στο πλαίσιο του ισχύοντος προγράμματος. Όμως, και κατ’ εφαρμογή του θεμελιώδους κανόνα pacta sunt servanta, και οι Εταίροι μας οφείλουν να εκπληρώσουν -και είμαι βέβαιος ότι θα εκπληρώσουν- τις δικές τους ανειλημμένες υποχρεώσεις. Μεταξύ των οποίων και η ελάφρυνση του ελληνικού δημόσιου χρέους, πάντοτε με πλήρη σεβασμό των κανόνων του ESM.
VI. Πολύ ανοιχτά μιλάτε για τα διεθνή προβλήματα, αλλά και περίπλοκες σχέσεις με τους γείτονες … Με την Αλβανία, τα Σκόπια, την Τουρκία την οποία εσείς πολλάκις προειδοποιήσετε για τις προκλήσεις της.
Οι θέσεις της Ελλάδας ως προς τα θέματα αυτά είναι απολύτως σαφείς και πλήρως προσαρμοσμένες στα δεδομένα του Διεθνούς και του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Το πόσο η Ελλάδα αισθάνεται αναπόσπαστο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκύπτει και από το ότι ακόμη και τα εθνικά της θέματα τα υπερασπίζεται υπό το φως και στην βάση των θεμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Έτσι:
• Ως προς το Κυπριακό -και με την αυτονόητη βεβαίως διευκρίνιση ότι αυτό αποτελεί διεθνές και, κυρίως, ευρωπαϊκό ζήτημα- επιδιώκουμε, το συντομότερο δυνατό, την δίκαιη και βιώσιμη λύση του. Όμως η Κυπριακή Δημοκρατία, ως πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είναι νοητή με περιορισμένη κυριαρχία, την οποία θα προκαλούσαν στρατεύματα κατοχής και αναχρονιστικές εγγυήσεις τρίτων. Τούτο είναι αντίθετο προς κάθε έννοια Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου. Επιπλέον δε, θα δημιουργούσε ένα επικίνδυνο ως και καταστροφικό προηγούμενο για την κυριαρχία κάθε κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Ως προς τα Ελληνικά σύνορα, μ’ έμφαση σ’ εκείνα του Αιγαίου, η Συνθήκη της Λωζάνης, σύμφωνα με την πεμπτουσία του Διεθνούς Δικαίου, πρέπει να γίνεται απ’ όλους πλήρως σεβαστή. Κάθε αμφισβήτησή της, άμεση ή έμμεση, είναι αδιανόητη και αυτονοήτως απορριπτέα. Πολλώ μάλλον όταν οδηγεί, μέσω της αμφισβήτησης των συνόρων της Ελλάδας, και στην αμφισβήτηση των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο σημείο τούτο πρέπει να επισημάνω ότι εμείς τείνουμε πάντοτε χείρα φιλίας και καλής γειτονίας προς την Τουρκία. Εμείς, οι Έλληνες, θέλουμε μια Τουρκία δημοκρατική, θέλουμε μια Τουρκία ευημερούσα, μια Τουρκία η οποία να έχει ευρωπαϊκή προοπτική. Αλλ’ αυτό προϋποθέτει, για να γίνει πράξη, από την πλευρά της Τουρκίας μια πλήρη, ειλικρινή και έμπρακτη απόδειξη του σεβασμού του Διεθνούς και του Ευρωπαϊκού Δικαίου στο σύνολό τους. Αν αυτό δεν συμβαίνει, τότε δεν είναι δυνατό να χτισθεί πραγματική φιλία. Οι φιλίες χτίζονται πάνω στην ειλικρινή βάση του Διεθνούς και του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Εμείς το εννοούμε αυτό και είμαστε εδώ να ζήσουμε ως φίλοι και καλοί γείτονες. Αλλά είμαστε έτοιμοι επίσης, αν χρειασθεί, να υπερασπισθούμε και τα εθνικά μας θέματα που, όπως είπα πριν, είναι και θέματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Προς την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας καθίσταται σαφές ότι όσο επιμένει στην χρησιμοποίηση ονόματος, το οποίο πέραν της προκλητικής παραχάραξης της Ιστορίας αποπνέει αλυτρωτισμό, υπονομεύει την ευρωπαϊκής της προοπτική. Το ευρωπαϊκό κεκτημένο αποκλείει υποψήφια κράτη-μέλη τα οποία αμφισβητούν, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, το status quo των συνόρων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρεμφερές είναι και το μήνυμα της Ελλάδας προς την γείτονα Αλβανία: Όταν προβαίνει σε πράξεις, οι οποίες έρχονται σε σαφή αντίθεση προς το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο -όπως π.χ. η πρόσφατη ωμή παραβίαση των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και ιδίως της ιδιοκτησίας- υπονομεύει και εκείνη την ευρωπαϊκή της προοπτική.

VII. Συχνά παρεμβαίνετε επιφέροντας ισορροπία στις θέσεις των πολιτικών αρχηγών και πολύ επιδέξια καταφέρνετε να διαφυλάσσετε την πολιτική σταθερότητα. Πώς τα καταφέρνετε;
Αυτός είναι ο ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας κατά το Σύνταγμα. Τον ασκώ σύμφωνα με το Σύνταγμα και με την παράδοση που έχει δημιουργηθεί από όλους τους άξιους προκατόχους μου. Οφείλω δε εδώ να εξάρω την αποφασιστική συμβολή όλων των Δημοκρατικών Πολιτικών Δυνάμεων της Ελλάδας προς αυτή την κατεύθυνση, οι οποίες με υπευθυνότητα και πέρα από τις -απολύτως φυσιολογικές, άλλωστε, σε κάθε πραγματική Δημοκρατία- επιμέρους πολιτικές διαφορές τους μου έχουν συμπαρασταθεί στο ακέραιο κατά την προσπάθεια επίτευξης των μεγάλων εθνικών μας στόχων.
VIII. Πώς αισθάνεστε ως Πρόεδρος για τον οποίο και τα κυβερνώντα κόμματα, αλλά και η αντιπολίτευση θεωρούν ότι είστε η σωστή επιλογή, καθώς και πολύ ικανός πρόεδρος;
Το έργο κάθε Προέδρου της Δημοκρατίας -άρα και το δικό μου- θα κριθεί στο τέλος της θητείας μου. Ως τότε κανείς δεν μπορεί να βγάλει ασφαλή συμπεράσματα, και πολύ περισσότερο εγώ. Άλλωστε έχω χρέος να εργασθώ ως την τελευταία στιγμή της θητείας μου για να δικαιώσω την μεγάλη -και κατά τούτο άκρως συναινετική- πλειοψηφία που με εξέλεξε. Πάντα έχω κατά νου την ρήση των Αρχαίων Προγόνων μας: «Μηδένα προ του τέλους μακάριζε».