Κυρίες και Κύριοι,
Σας καλωσορίζω, και φέτος, στην Προεδρία της Δημοκρατίας με ιδιαίτερη χαρά, διότι γνωρίζω πόσο σημαντική είναι η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ομάδας Δημοσίου Δικαίου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου και για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό, αλλά και για την Ευρώπη την ίδια. Την Ευρώπη, ως ΕΕ, την Ευρώπη ως ευρύτερη έννοια που περιλαμβάνει κι όλους τους Λαούς οι οποίοι θέλουν να γίνουν μέλη της ΕΕ ή να έχουν μια ιδιαίτερη σχέση μαζί της, επειδή αισθάνονται τι σημαίνει Ευρωπαϊκή Ένωση, Ευρωπαϊκό Όραμα, Ευρωπαϊκή Προοπτική. Πολλώ μάλλον, όταν το θέμα το οποίο φέτος σας απασχόλησε είναι ένα ζήτημα που σχετίζεται με την ίδια την συνοχή της ΕΕ και την προοπτική της, και μιλώ για το Brexit.
Επιτρέψατέ μου, λοιπόν, να σας εκθέσω λίγες σκέψεις σχετικά με το πώς εμείς, οι Έλληνες, ως αναπόσπαστο μέλος της ΕΕ και του σκληρού πυρήνα της, της Ευρωζώνης, αντιμετωπίζουμε το ζήτημα του Brexit, όπως άλλωστε τις θέσεις αυτές είχα προσωπικώς την ευκαιρία να συζητήσω με τον αρμόδιο Επίτροπο για το Brexit, κ.Michel Barnier, έναν μεγάλο Ευρωπαίο, ο οποίος φέρνει σε πέρας αυτή την αποστολή με μεγάλη ευσυνειδησία και αποτελεσματικότητα. Πριν από όλα, για όλους τους Ευρωπαίους και ιδίως για εμάς, τους Έλληνες, η Ευρώπη, η ΕΕ, η πορεία για την δημιουργία ενός ενιαίου Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος, είναι ταυτοχρόνως ένα όραμα και μια ιδέα –το τονίζω, όραμα όχι χίμαιρα – όραμα απολύτως πραγματοποιήσιμο. Και είναι ιδέα και όραμα γιατί οι πραγματικοί Ευρωπαίοι έχουμε πλήρη συνείδηση του τι σημαίνει Ευρώπη, τι σημαίνει το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα. Έχουμε συνείδηση ότι το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα πρέπει να υπάρξει ολοκληρωμένο, με την μορφή μιας Ομοσπονδιακής δομής όχι μόνο για τους Λαούς της Ευρώπης, αλλά για ολόκληρη την Ανθρωπότητα. Στους ταραγμένους καιρούς που ζούμε όλοι γνωρίζουμε και αναγνωρίζουμε, δίχως να υποτιμούμε την δύναμη άλλων μεγάλων Χωρών, ότι η Ευρώπη είναι η Δύναμη που μπορεί να διαδραματίσει τον ρόλο εκείνον που αντιστοιχεί στην ανάγκη να υπάρξει Ειρήνη, συνεργασία και υπεράσπιση θεμελιωδών Αρχών για την πορεία της Ανθρωπότητας, όπως είναι οι ιδέες της Δικαιοσύνης και ιδίως της Κοινωνικής Δικαιοσύνης. Αυτό το Οικοδόμημα, έχει να παίξει αυτόν ακριβώς τον ρόλο και όσοι έχουμε Ευρωπαϊκή Συνείδηση εργαζόμαστε και για τους Λαούς μας –το επαναλαμβάνω- αλλά και για αυτήν την ιδέα που ξεπερνάει τους Λαούς της Ευρώπης. Άλλωστε αυτή η προοπτική της Ευρώπης είναι σύμφυτη και με την Ιστορία της και με τον Πολιτισμό της.
Υπό τα δεδομένα αυτά, το να είσαι Κράτος-Μέλος της ΕΕ, το να είσαι Ευρωπαίος Πολίτης, είναι ένας πολύ σημαντικός τίτλος, πολύ τιμητικός τίτλος. Ένας τίτλος ο οποίος συνεπάγεται δικαιώματα αλλά συνεπάγεται και υποχρεώσεις. Η ΕΕ δεν είναι ένα πεδίο στο οποίο οι Λαοί ασκούν τα δικαιώματά τους αλλά μπορούν να υποτιμούν τις υποχρεώσεις τους. Αυτό πρέπει να καταστεί σαφές και εμείς, οι πραγματικοί Ευρωπαίοι, θεωρούμε ότι οφείλουμε να τιμούμε περισσότερο εκείνους τους Λαούς και εκείνους τους πολίτες, οι οποίοι εκπληρώνουν αυτήν την αποστολή ως προς το Ευρωπαϊκό όραμα χωρίς να υπολογίζουν θυσίες. Είναι εκείνοι οι οποίοι με πολύ προσωπικό κόστος πολλές φορές εκπληρώνουν υποχρεώσεις ακριβώς επειδή τους εμπνέει αυτό το κοινό όραμα. Και χωρίς αλαζονεία θέλω να τονίσω ότι, με κοινή αναγνώριση πλέον όλων των Ευρωπαίων Εταίρων, η Χώρα μου, η Ελλάδα, ανήκει σ’ αυτήν την κατηγορία, των Κρατών-Μελών της ΕΕ που έδειξαν ότι έχουν πλήρη Ευρωπαϊκή Συνείδηση. Γιατί είναι γνωστό σε όλους, σε εμάς τους Έλληνες πρωτίστως, αλλά και σε εσάς που ζείτε κι αγαπάτε την Ελλάδα, ότι: Η Ελλάδα, τα τελευταία οκτώ χρόνια, έμεινε στην ΕΕ και την Ευρωζώνη με τεράστιο κόστος, πληρώνοντας ακόμα και για λάθη που, καθ’ ομολογία των ίδιων των Εταίρων μας, δεν υπήρξαν δικά της, λάθη του Ελληνικού Λαού. Έμεινε και παραμένει πιστή γιατί έτσι αντιλαμβανόμαστε την ευρωπαϊκή μας αποστολή, έτσι αντιλαμβανόμαστε την υπεράσπιση της Ευρωπαϊκής Ιδέας που, όπως σας είπα, υπερβαίνει τους Ευρωπαϊκούς Λαούς, γιατί είναι παγκόσμια, είναι πανανθρώπινη. Σε μια φράση θα μπορούσα να συμπυκνώσω τον πραγματικό Ευρωπαίο Λαό, τον πραγματικό Ευρωπαίο Πολίτη, ως εκείνον ο οποίος επιλέγει να ταξιδεύει με το σκάφος της Ευρώπης και στους καλούς καιρούς και στις τρικυμίες και όχι να ταξιδεύει με το σκάφος της Ευρώπης όπως εκείνοι που ακολουθούν την μέθοδο της «σημαίας ευκαιρίας».
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο αντιμετωπίζουμε και το ζήτημα του Brexit. Εμείς θεωρούμε, ιδίως εμείς οι Έλληνες, ότι η φυσική θέση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι μέσα στην ΕΕ. Όπως άλλωστε είχε επιλέξει το Ηνωμένο Βασίλειο και έκανε μεγάλο κόπο για να γίνει μέλος της ΕΕ το 1972. Αλλά, βεβαίως, η απόφαση του αν θα παραμείνει ή όχι στην ΕΕ είναι απόφαση κυρίαρχη του λαού του Ηνωμένου Βασιλείου και εκείνων που το κυβερνούν. Ευχόμαστε να ξανασκεφτούν την απόφαση αυτή. Υπάρχει ακόμα καιρός. Και νομίζω ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχει ήδη συνειδητοποίηση ότι είναι ανάγκη να ξαναδεί κανείς αυτή την απόφαση πριν είναι χωρίς επιστροφή. Αλλά όπως και να έχουν τα πράγματα, η απόφαση αυτή ανήκει στον λαό του Ηνωμένου Βασιλείου και αυτή η απόφαση είναι απολύτως σεβαστή από όλους τους Ευρωπαίους. Γιατί η Ευρώπη είναι Δημοκρατική Ευρώπη. Είναι Ένωση Λαών, αλλά δεν παύει κάθε λαός να έχει το τμήμα εκείνο κυριαρχίας του το οποίο περιλαμβάνει και την απόφασή του να μένει στην ΕΕ ή να αποχωρήσει. Αρκεί να γνωρίζει τις συνέπειες του τι σημαίνει να είσαι μέλος της ΕΕ και τι σημαίνει να αποχωρείς από την ΕΕ. Και σ’ αυτό θα ήθελα να μείνω πριν τελειώσω με λίγες φράσεις. Εφόσον, λοιπόν – πράγμα που δεν ευχόμαστε όπως είπα – οριστικοποιηθεί αυτή η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, πρέπει να γίνει αντιληπτό από το Ηνωμένο Βασίλειο ότι ύστερα θα είναι απλώς ένα τρίτο κράτος πρώην μέλος της ΕΕ. Δεν μπορεί να υπάρχει προνομιακή μεταχείριση εξαιτίας του ότι κάποτε υπήρξε μέλος της ΕΕ. Οιαδήποτε τέτοια σκέψη είναι αδιανόητη, διότι πέραν της πολιτικής ηθικής που δεν την αποδέχεται υπάρχουν και οι Ευρωπαϊκοί Θεσμοί και οι κανόνες του ευρωπαϊκού δικαίου, οι οποίοι δεν θα το επέτρεπαν. Ιδίως οι αρχές που διέπουν την ισότητα πρώτον, μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και, δεύτερον, την ίση μεταχείριση των τρίτων κρατών από την ΕΕ. Πολλώ μάλλον έναντι κρατών που είναι τρίτα προς το παρόν, αλλά που θέλουν να μπουν στην ΕΕ και δίνουν και εκείνα τον αγώνα τους για να μπουν στην ΕΕ. Από εκεί και πέρα λοιπόν αυτή θα είναι η πραγματικότητα, το έχουμε καταστήσει σαφές. Αυτό που είπα πριν από λίγο δεν έχει τίποτα το, αν θέλετε, υποτιμητικό για την απόφαση την οποία θα λάβουν οι φίλοι μας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Είναι μια πραγματικότητα. Είπα πριν, στην ΕΕ δεν μπορείς να ταξιδεύεις με «σημαίες ευκαιρίας». Γι’ αυτό ευχόμαστε το Ηνωμένο Βασίλειο να μείνει στην Ευρώπη. Εκεί είναι, το τονίζω, ο ρόλος του. Για μια ακόμη φορά όμως θα το πω, επειδή η Ευρώπη είναι δημοκρατική , η απόφαση των νυν Εταίρων μας και φίλων μας στο Ηνωμένο Βασίλειο θα γίνει απολύτως σεβαστή.
Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ