Σημεία χαιρετισμού του Προέδρου της Δημοκρατίας κ.Προκοπίου Παυλοπούλου κατά την έναρξη λειτουργίας του Νέου Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή

Αισθήματα μεγάλης τιμής και ειλικρινούς συγκίνησης με διακατέχουν, στο πλαίσιο αυτής της τελετής, η οποία σηματοδοτεί, με τον πιο επίσημο τρόπο, την έναρξη λειτουργίας του Νέου Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή.

  1. Όραμα και έργο ζωής, κυριολεκτικώς, του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα παίρνει, επιτέλους, «σάρκα και οστά».

Α. Δυστυχώς, αυτό συμβαίνει μετά τον θάνατό τους, ύστερα από αμέτρητες περιπέτειες – για πολλές από τις οποίες ευθύνεται η ίδια η Πολιτεία, εξ’ ού και η εδώ παρουσία μου, υπό την ιδιότητά μου ως Προέδρου της Δημοκρατίας, πρέπει να εκληφθεί και ως ένα είδος συγνώμης εκ μέρους της- πολλές από τις οποίες βίωσα προσωπικώς, ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, κατ’ εντολήν του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο οποίος έτρεφε αισθήματα μεγάλης εκτίμησης, τόσο για τον Βασίλη και την Ελίζα Γουλανδρή, όσο και για το τεράστιο και πολύπλευρο έργο τους – προσφορά στον Τόπο μας.

Β. Βεβαίως, όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Καιρός είναι να διασφαλίσουμε, καθένας στο μέτρο που του αναλογεί, την λειτουργία αυτού του εμβληματικού Μουσείου. Πλην όμως πρέπει από το ως άνω παρελθόν ν’ αντλούμε τ’ απαραίτητα συμπεράσματα και διδάγματα, ώστε ν’ αποφεύγουμε ανάλογες συμπεριφορές προς όλους εκείνους, οι οποίοι έχουν την δύναμη και την βούληση προσφοράς στην Πατρίδα μας.

  1. Επιτρέψατέ μου, στην συνέχεια, να μην αναφερθώ σε αυτό τούτο το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Άλλοι, ειδήμονες σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από εμένα, θα το πράξουν , με την δέουσα για την σημασία του Μουσείου επάρκεια. Θέλω, λοιπόν, ως οφείλω άλλωστε και εκ θεσμικού καθήκοντος, ν’ αναφερθώ στην συνολική, ανεκτίμητη, προσφορά του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή στην Τέχνη αλλά και στην Κοινωνία μας γενικότερα, δηλαδή, κατ’ ουσίαν, στην Πατρίδα μας.

Α. Ο Βασίλης Γουλανδρής μας παρέχει ένα λαμπρό παράδειγμα Έλληνα, ο οποίος πέτυχε βεβαίως στην οικονομική και επιχειρηματική του δραστηριότητα, όμως μεγάλο μέρος των όσων εξ’ αυτής αποκόμισε το προσέφερε, με ποικίλους τρόπους, στον Τόπο μας.

1. Συγκεκριμένα, ο Βασίλης Γουλανδρής ακολούθησε και προεξέτεινε, με μεγάλη επιτυχία, την μοναδική παράδοση των εφοπλιστών, η οποία συνέβαλε τα μέγιστα στο να μπουν τα θεμέλια και, εν τέλει, να κατακτήσει η Ελληνική Εμπορική Ναυτιλία την παγκόσμια κορυφή, ενισχύοντας παραλλήλως, με καθοριστικό τρόπο, την Εθνική μας Οικονομία.

2. Η Οικογένεια Γουλανδρή, εν γένει, ύψωσε σταθερούς πυλώνες που στηρίζουν το αέτωμα της Ελληνικής Εμπορικής Ναυτιλίας. Ο ένας από αυτούς φέρει την ανεξίτηλη σφραγίδα του Βασίλη Γουλανδρή. Αυτό αποδεικνύει, μεταξύ άλλων, και το ότι ο Βασίλης Γουλανδρής διετέλεσε, για πολλά χρόνια, Αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του, παγκόσμιας εμβέλειας στη Ναυτιλία, American Bureau of Shipping.

Β. Ο Βασίλης Γουλανδρής είχε την τύχη να συναντήσει στην ζωή του και να νυμφεφθεί την Ελίζα, το alter ego του και το, αδιαμφισβήτητο, στήριγμά του αλλά και συμπλήρωμά του. Όσο η Ελίζα δεν απασχολούσε τον Βασίλη στις επιχειρηματικές του υποθέσεις, τόσο περισσότερο τον επηρέαζε, καταλυτικά μάλιστα, στον τομέα της προσφοράς του προς τον Τόπο μας. Συγκεκριμένα δε και ως προς την προσφορά στην Τέχνη και ως προς την προσφορά, η οποία αφορά το πολύπλευρο κοινωνικό τους έργο. Το ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή είναι, ευτυχώς, προορισμένο να μας υπενθυμίζει, στο διηνεκές, τον άρρηκτο δεσμό του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή αλλά και το, άκρως χαρακτηριστικό, στίγμα της κατά τ’ ανωτέρω διπλής, τουλάχιστον, προσφοράς τους.

1. Στο πεδίο της Τέχνης, κάλλιστα ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή πληρούν όλες τις προϋποθέσεις, ώστε να τους αναγνωρίζονται τα διακριτικά του σύγχρονου «Μαικήνα». Η ανεκτίμητης αξίας συλλογή έργων Σύγχρονης Τέχνης, με ποιοτικά χαρακτηριστικά μοναδικότητας, και δη σε παγκόσμια κλίμακα, αποτέλεσε και αποτελεί την αντηρίδα, πάνω στην οποία στηρίζεται το έργο του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Το Νέο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, εδώ στην Αθήνα, του οποίου την έναρξη λειτουργίας τελούμε σήμερα, «βεβαιώνει του λόγου το ασφαλές». Για να φθάσουμε, όμως, σε αυτή την κορύφωση, είχαν προηγηθεί λαμπρές ψηφίδες ενός ανεπανάληπτου μωσαϊκού Τέχνης, όπως είναι, ιδίως, μ’ επίκεντρο την Άνδρο, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, από το 1979, το Αρχαιολογικό Μουσείο, από το 1981 και η Νέα Πτέρυγα του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, από το 1986. Σε αυτό, έκτοτε, οργανώνονται, κάθε καλοκαίρι, στην Άνδρο οι παγκοσμίως γνωστές και καθιερωμένες διεθνείς εκθέσεις μεγάλων καλλιτεχνών.

2. Στο πεδίο της Κοινωνικής προσφοράς, ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή συνέβαλαν τα μέγιστα, ώστε να στηριχθούν αναρίθμητοι συνάνθρωποί μας, οι οποίοι βρίσκονταν και βρίσκονται σε μεγάλη ανάγκη. Και το κυριότερο: Ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή ανέπτυξαν το μέγιστο κοινωνικό τους έργο τις περισσότερες φορές αφανώς, προσβλέποντας στην ουσία και όχι στην προβολή, όπως ταιριάζει στην παράδοση της υπηρέτησης των μεγάλων Χριστιανικών προταγμάτων «Αγαπάτε Αλλήλους» και «Αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Την πολύπλευρη αυτή συμβολή, η οποία συνεισέφερε και συνεισφέρει πολλά στην στήριξη της συνοχής του κοινωνικού μας ιστού, ένιωσαν και εκτίμησαν αναξιοπαθούντα άτομα και οι οικογένειές τους, αλλά και Νοσοκομεία, Γηροκομεία, Σχολεία, Εκκλησίες, Δήμοι και Κοινότητες της εποχής. Από την κοινώς γνωστή προσφορά τους, αρκούμαι να μνημονεύσω, φυσικά εντελώς ενδεικτικά, την ανέγερση και τον εξοπλισμό της «Εστίας Αθηνών», για μοναχικά άτομα τρίτης ηλικίας, στο πλαίσιο λειτουργίας της «Ελεήμονος Εταιρείας Αθηνών».

Με τις σκέψεις αυτές, χαιρετίζω την έναρξη λειτουργίας του Νέου Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στην Αθήνα. Και αποτίω τον οφειλόμενο φόρο τιμής στην μνήμη αλλά και στο παράδειγμα που μας κληροδότησαν ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή, με την ευχή αυτό το υπόδειγμα προσφοράς και ήθους να χαράζει και να φωτίζει δρόμους χρέους, τους οποίους θ΄ ακολουθήσουν και άλλοι, πολλοί, άξιοι μιμητές.

Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΧΟΣ